Frantz (2016)

Ozon maakt met Frantz niet alleen een emotioneel drama, hij kleedt het nog eens extra mooi aan. Een verhaal vlak na de 1e wereldoorlog, waarin alleen verliezers zijn. Het is nu tijd om verdriet te verwerken, maar dat is moeilijk. Het leven is een mix van verlies en kwaad zijn op de tegenstrever. Daartussen op zoek naar een manier om verder te kunnen leven.

De beelden in zwart-wit met de melancholische muziek, geef die zwaarmoedige tijd goed weer. De momenten dat er toch wat hoop is of bij herinneringen naar vroeger, maakt zwart-wit plaats voor warme kleuren. Cinematografisch echt onder de indruk, mooi werk hier!

De openbaring komt ergens halverwege de film als Adrien terug naar Parijs is en Anna de farce ophoudt voor de ouders van Frantz om hen niet te kwetsen. Ze is kwaad op Adrien, maar tegelijk beseft ze ook dat ze dankzij Adrien net de steun kreeg die ze niet vond. Deels door de liefde en deels door het aangeven van de pastoor om vergeving te schenken, gaat ze dan naar Parijs. Na Adrien in Duitsland is nu Anna de vreemde eend in Frankrijk. Hoe de trein door Frankrijk rijdt met het slagveld in de weerspiegeling van de ramen... Om stil te worden. Later als ze ziet dat Adrien een andere liefde heeft, lijkt het duidelijk te worden dat hoop en liefde misschien wel verward werden. Uiteindelijk blijkt ze wel een nieuwe start te hebben genomen. Het leugentje om bestwil naar de ouders blijft ze hoog houden. En zelf blijft ze in Parijs om het gefantaseerde leven van Frantz te beleven en zo bij hem te zijn.

Een hele mooie film die net dat ietsje meer mist om een echte topfilm te zijn. Maar wel één van zijn betere titels, zowel qua verhaal als de film zelf. Die zoals eerder gezegd, vooral indruk maakt met de cinematografie.

Frantz is echt een prachtige film met veel diepgang. Het knappe is dat de film meerdere malen neigt over het sentimentele randje te kieperen, maar dat nooit doet. Subtiel misleiden de beelden je zo regelmatig, maar uiteindelijk klopt het plaatje toch weer. Het is kunstig hoe de film het rouwproces op persoonlijk niveau en de verwerking van een oorlog door een natie tot één geheel weet te smeden. Versterkt door de mooie beelden en het goede acteerwerk wist de film mij zo direct te raken.

Goeie film over een Duitse weduwe die bevriend raakt met een Franse soldaat. De film speelt zich af kort na de eerste wereldoorlog. Een mooi verhaal over rouwverwerking, schuld en vergeving. Zeker mooi in beeld gebracht allemaal met ook mooie muziek, maar de film wist me nergens echt te raken en is ook een tikkeltje langdradig.

Klassieker wordt de Europese arthouse niet. En ik hou ervan. De strakke cameravoering van Ozon, dit keer in zwart-wit met een paar mooie overgangen naar kleur, en de stemmige muziek creëren een zeer verzorgd geheel. Heel fraai is het shot van in de treinruit weerspiegelende ruïnes, had langer aangehouden mogen worden. Complimenten ook voor de oude treinen en auto's die te zien zijn. Maar wat Frantz vooral boven de middelmaat doet uitsteken, is het originele verhaal dat gedurende de volle speelduur weet te boeien. In de laatste tien minuten zit alles weer anders dan je dacht, zonder dat het ooit aanvoelt als een plottwist of iets dergelijks. Knap gedaan. Op twee momenten slaat de film de plank mis: de uitingen van vaderlandsliefde in een Duits en Frans café voelen als een verplicht nummer om een statement te maken en detoneren binnen het verhaal. Maar verder weer een prima film van Francois Ozon.

Film die in eerste instantie grote indruk maakt, een 'mysterie' bevat die voor de hand ligt, om eigenlijk te eindigen in melodrama light dat mij niet helemaal ligt en boeit.

Boeiend gaat de film van start rond de jonge weduwe en een mysterieuze Fransman. Wie is hij? Wat brengt hem? En klopt dat verhaal wel? Fraai is de keuze voor het stemmige zwart wit waarin vooral de nadruk ligt op trauma, schuld, woede, verdriet en verwerking. En ik moet zeggen dat deze fase van de film geweldig is. Uit een oorlog komen geen winnaars en Duitsers blijken ook maar gewone mensen die hun kinderen verloren hebben, ook al is dat aan hun eigen idealistische trots te danken. Interessant is de band te noemen die zich daarna tussen Adrien en Anna ontwikkelt in een soort van verwerking die voor hun beide werkt.

Tragisch en aangrijpend is de biecht op het kerkhof. Hoe kan een mens zich zo kwellen en in de nesten werken? Begrijpelijk is zijn hunkering naar vergeving. Zijn sluimerende gevoelens voor Anna l en vrees om eerlijk te zijn werken niet mee en de gevoelstemperatuur gaat van warm naar Siberisch. Logisch uiteraard. De aap is wat dat betreft snel uit de mouw en het is daarna even de vraag welke kant de film dan eigenlijk op zal. Na een laatste wel hele droevige noot, verandert de toon van de film en gaat ze op zoek naar het stukje geluk dat ze terug gevonden had.

Frantz scoort voor mij ontzettend met zijn prachtige sfeer, mooie stijl en vooral onderwerpen als verlies, acceptatie en verwerking. Dit allen wordt sober, tastbaar en tegelijk herkenbaar gebracht. Net als al de bemoeienissen van de omgeving dat Anna verder moet met het leven. Interessant is het mysterieuze element die halverwege, allemaal niet heel onvoorspelbaar, naar buiten komt en de boel op zijn kop zet. Hoe nu verder is de vraag en dan begint het gekwakkel dat niet meer vernieuwd, indruk maakt, noch boeit voor mij.Het is allemaal niet minder begrijpelijk dat Adrien inmiddels iemand anders heeft en niet meer op Anna rekende, toch vind ik deze switch van interessant psychologisch naar melodrama romantiek light absoluut niet van meerwaarde en de film ten goede komen. Sterker, daar verliest de film toch praktisch een heel punt, om met de eindscene toch plots weer een halve punt te winnen. Doorgaan met leven is altijd een optie, het is eerder een kwestie van willen en durven. Had Adrien toch maar op dat kerkhof gelegen, dan had dit verder boeiende drama zeker vier sterren verdient.

Met enige vertraging heb ik Frantz opgezet, op aanraden van Fisico. Een interessante film was het zeker, maar een voltreffer bleek het voor mij dan weer niet. De film ziet er vooral prachtig uit. Ozon weet zeer fraaie beelden op het scherm te toveren, waar de film (voor mij) een zeer authentiek aandoend tijdsbeeld weet te geven - net na de Eerste Wereldoorlog, waar de film via persoonlijke banden de Frans-Duitse relaties verkent. Paula Beer is ook een zeer fraaie en naturel aandoende verschijning, die overtuigt als Anna. Net als Adrien-Brody-lookalike Pierre Niney dat ook doet als Franse tegenspeler Adrien.

Maar ondanks al deze positieve aspecten voelde ik de film toch niet helemaal. De 'twist' vond ik niet zo heel verrassend, al is dat niet zo erg. Maar ik vond het toch wat tam en, zeker in de tweede helft, bijna een beetje saai worden. De verkenningen over rouw, oorlogsverdriet en getroubleerde relaties waren soms interessant, maar neigden ook nog wel eens naar melodrama en écht gepakt werd ik niet. Gelukkkig is er op sfeer en op visueel gebied nog steeds genoeg te genieten, plottechnisch was het dus niet helemaal een doorslaand succes bij mij.

Ik bladerde onlangs nog toevallig door de memoires van Sandor Márai (man, wat klinkt dat blasé, maar goed) en diens wedervaren in Parijs. Daar klinkt het overal nog volmondig en voltijds van 'gloire' en 'victoire'. Die zegeroes en misplaatste zelfverzekerdheid tekent wel de sfeer in die tijd, die in deze film ook heel aanwezig is. (en die (mee) het onheil afroept dat jaren later over hen heen zou spoelen…).

De eerste helft is langdradig waarbij je de plottwist al vanaf het begin ziet aankomen, maar met name in het tweede deel ontvouwt de film zich als een briljant spel van symmetrie zonder gekunsteld over te komen. Allereerst is er de symmetrie tussen de vriendschap tussen de Duitsers en Fransen enerzijds en de liefde tussen Anna en Adrien anderzijds waartoe nog wel een hobbel – het oorlogstrauma – moet worden overwonnen door middel van vergeving. Maar in het tweede deel keren ook de rollen van Anna en Adrien om en is het Anna die tegen haar ouders liegt, die de ander opzoekt terwijl Adrien zich heeft verloofd met iemand waar hij niet van houdt etc. Zelfs op detailniveau is er telkens de spiegeling of rolwisseling zoals tussen Anna en de man die om haar hand vraagt met betrekking tot vergeving. Het resultaat is een complex maar realistisch web van tegenstrijdige gevoelens die uiteindelijk een opvallende asymmetrie oplevert: komt de vriendschap tussen de volkeren wellicht te vroeg, Adriens liefde voor Anna komt juist te laat. Of eigenlijk is ook daar een diepere symmetrie: Adrien wilde Frantz vervangen en Anna werd verliefd op hem als de plaatsvervanger van Frantz, maar dat werkt niet en na de vergeving moet er een nieuw begin worden gemaakt zoals landen na de oorlog opnieuw moesten worden opgebouwd. Dit nieuw begin wordt in de film gesymboliseerd doordat de film opeens kleur krijgt.

Al met al een heerlijk romantisch drama dat me nog even wist bezig te houden nadat het was geëindigd.

Hier zat meer in. Frantz had een mooie, sobere film kunnen worden over de moeilijke verzoening na de oorlog. En in het begin zag het er nog naar uit dat deze verwachting ook ingelost zou worden...

Helaas kon Ozon het niet laten om zijn trukendoos boven te halen. Met een (voorspelbare) plotwending en een resem vervalste brieven (oeh, spannend) mikt hij op de makkelijke sensatie. Aan het hoge gemiddelde te zien lijkt het nog te werken ook. Vreemd.

Echt slecht vond ik deze film nu ook weer niet. Dat komt vooral door Paula Beer en Pierre Niney, die een fijne chemie hebben. Verder zijn de dialogen bijzonder elegant en oogt de zwart/wit-fotografie stijlvol.

Jammer van het effectbejag dus. Dit verhaal verdiende een andere regisseur. 2,5*

In grijstinten verbleekt ons gemoed bij vervlogen herinneringen. Krampachtig trachten we met onze tranen de bodem te drenken, ook al is er geen kiem die floreren kan. Heen en weer geslingerd tussen vlinders en diepe rouw kijken we uit naar de avond, in de hoop iets te vinden wat roemloos verloren ging. Kapotgereten jeugdigheid bezwaart onze verlangende harten.

Soms wordt de treurnis van de rouw plotsklaps verdreven door heldere lentestralen, ze verwarmen wat we in elkanders ogen lezen. Het blijkt niet de zon maar het licht van ons gedeelde hart te zijn die de wanhoop in het gareel houdt. Alles wat ik zie is mijn voorstelling, terwijl de realiteitskreet op de deur blijft bonken. Laat me los voor één seconde en ik zink naar de bodem van ons meer.

In onze doodsdrift allen verbonden. In onze doodsdrift allen vervangbaar.

Toevallig een paar maanden geleden Lubitsch' Broken Lullaby gezien en het eerste uur van Frantz is een vrij letterlijke remake met één belangrijk verschil: het perspectief verschuift van de Franse soldaat naar de verloofde, en daarmee is er ook het mysterie: wat doet de Fransman bij het graf van de omgekomen Duitser? Hoewel Beer wel overtuigt en sommige stukken goed werken, zoals de verzonnen herinneringen, kan de uitvoering wat mij betreft niet tippen aan Lubitsch' film, al zullen de meningen daarover wel verschillen.

Toen we al bij het einde van het narratief van Broken Lullaby kwamen was er nog een uur te gaan, dus ik was wel benieuwd hoe de film verder zou verlopen. Het is wel aardig gedaan dat de rollen worden omgedraaid, maar waar het origineel ontroerde liet deze film me uiteindelijk vrij onbewogen, al kon ik de gedurfde anticlimax op het einde wel waarderen.

Even in slaap gevallen, maar lag niet aan de film.

Mooi verhaal, goed geacteerd.

Bij aanvang vond ik het wel wat toneel-achtig, maar dit gevoel verdween.

Hoe je dit verhaal van begin tot einde geloofwaardig kan verfilmen; chapeau of....Hut ab!

Ik wist niet zo goed wat ik moest verwachten, maar deze film heeft mij wel behoorlijk ingepakt. Eigenlijk een nogal amodieus verhaal, dat heel soepel loopt en mooi gebruik maakt van verschillende kunstvormen als muziek, schilderkunst en poëzie.

Aangenaam onspectaculair en toch geen moment saai.

Over illusies en die al dan niet kunnen/willen/durven achterlaten.

Sterk

Begin jaren '20 trok de Duitse regisseur Ernst Lubitsch naar de VS. In die jaren ging hij nog weleens heen en weer naar Duitsland.

In 1918 was er een einde gekomen aan de grote oorlog. Na de grote oorlog toen veel mensen die kiem voor de volgende oorlog al zagen was er een golfje aan literatuur die daarvoor waarschuwde. Een van de eerste onderdelen daarvan was de korte novelle L'homme que j'ai tué van de Franse schrijver Maurice Rostand. In 1930 werd de novelle een toneelstuk. Dat verhaal werd vlak voor Lubitsch erachter kwam dat hij minder naar Duitsland moest gaan verfilmd onder de naam Broken Lullaby. En die film zag ik kort geleden.

Dat verhaal is nog een keer verfilmd in 2016. En dat is deze Frantz. Ozon ziet de film als zijn belangrijkste bron. Meer dan boek en toneelstuk. Toch zijn er best veel verschillen. De film van Lubitsch is heel direct en met maar 77 minuiten ook erg compact en to the point. Frantz is gemaakt nadat we wisten dat de slechten gewonnen hadden er een tweede oorlog gekomen. Die wetenschap schijnt door in Frantz. Ook anders is de point of view. [spoiiler[ Bij Lubitsch kijken we vanuit de Franse soldaat. In Frantz is Anna veel meer de hoofdpersoon. Het maakt het verhaal anders. De hele tweede helft bij Ozon gaat een andere richting op dat bij Lubitsch. Het is een weze een herinepretatie van hetzelfde materiaal. Ozon zweeft soms naar een sentimenteel randje en versiert de film veel meer dan de soberder versie van Lubitsch, maar houd de film knap binnenboort en Frantz is een rijke karakterstudie

Het beste wat ik tot nu toe van de vaak wisselvallige Ozon zag.