A Farewell to Arms (1932)

Vrijwel alle films van voor de tweede wereldoorlog leiden aan de erfenis van de stomme film. Ook hier wordt weer te theatraal geacteerd, met veel grootse gebaren, close ups van smachtende (geëpileerde) ogen en overdreven romantiek.

Toch is dit best een goede film. Niet voor niets ooit oscarwinnaar.

Wel spijtig dat de onmenselijkheid van een gruwelijke oorlog op de achtergrond wordt gedrongen door een nogal banaal liefdesverhaaltje. De roman van Hemmingway was ook dit keer beter dan de film. Maar laat dit zeker je niet afhouden van het bekijken van de film, want, ondanks de 'overjaarsheid' is het toch nog een heerlijke film om te bekijken.

Een trage en oninteressante film. Acteerwerk was niet echt bijzonder en het dunne verhaal droeg ook nergens aan bij. Het was niet zozeer slecht, er was gewoon niets aan.

Aangrijpend boek, voor die tijd ongetwijfeld indrukwekkende verfilming met een tamelijk vrijzinnige behandeling van seks (pre-Hays Code: Cooper in een bordeel, Hayes over wie we horen dat ze nog maagd was voordat ze Cooper leerde kennen), nu misschien vooral interessant vanwege de historische waarde, maar voor wie wel van oude films houdt (zoals ik) en de gedateerdheid voor lief neemt is dit nog altijd een aanrader.

Matige verfilming van Hemingways roman. Het draait te veel om het liefdesverhaaltje, te weinig rond zijn ervaringen als ambulancier en zijn visie op de oorlog. Hemingway stond bekend voor zijn heldere stijl zonder overbodige emotie. Dat is hier niet het geval.

Ik verkies de versie met Rock Hudson en Jennifer Jones.

Blu-ray release: 2 sept. a.s.

Gedenkwaardige verfilming van het boek van Hemingway over de tegenspoed van een ambulancesoldaat en een verpleegster tijdens de Eerste Wereldoorlog. Zoals zo vaak in zijn films richt Borzage de focus op de hartverscheurende liefde tussen de twee. Met Gary Cooper en Helen Hayes heeft hij daarvoor de ideale acteurs. Voor Cooper betekende deze film de grote doorbraak. De kleine Hayes laat o.a. in de beklijvende sterfscène op indrukwekkende wijze zien wat ze als actrice in huis heeft. Jammer dat zij het na een handvol films in Hollywood voor gezien hield om op Broadway ongekende successen te gaan vieren.

Now we have to cram it all in one hour

Het is altijd fijn om een aantal interesses te kunnen combineren. Ik ben een groot fan van het werk van Ernest Hemingway en het oeuvre van Frank Borzage was me geheel onbekend. Borzage, een regisseur die indertijd toch wel een serieuze status had, heeft zich indertijd echter gewaagd aan een verfilming van een boek van Hemingway en deze A Farewell to Arms, bovendien de eerste keer dat er een boek van de schrijver werd verfilmd, was daar het resultaat van. Hemingway zelf was er verre van tevreden over (hij zou zelfs hebben geweigerd bij de première aanwezig te zijn) en ik begrijp perfect waarom.

Als boekverfilming is dit dan ook tergend slecht. Bepaalde noodzakelijke aspecten worden weggelaten, Borzage voelt de nood om er zijn eigen dialogen tussen te moffelen en de hele romance wordt compleet onderuit gehaald door een geforceerd einde. Ik probeer echter altijd zo goed mogelijk beide media gescheiden te houden dus de film wordt daar niet, al te hard moet ik erbij zeggen, op afgekraakt. Toch is er sowieso wel wat aan te merken op A Farewell to Arms en dat ligt vooral in het feit dat Borzage het allemaal nogal snelsnel in beeld brengt. Nu wordt er op een razend tempo door een aantal gebeurtenissen gefietst (zeker de ruimte tussen Henry die de St. Anthony krijgt, aan het front zit en gewond geraakt is erg weinig) en krijg je nooit een band met de personages. Bovendien gaat de regisseur er blijkbaar toch wel vanuit dat je het boek gelezen hebt, want bepaalde belangrijke stukken insinueert hij enkel. Er bestaan trouwens meerdere versies van de film. Ik zelf heb gisteren de ongecensureerde versie gezien (met het einde waar Cat sterft), maar er bestaan ook twee gecensureerde versies (die elk zo'n 10 minuten korter zijn) waarvan er één het happy end en de andere het not so happy end heeft. Als extraatje werd het happy end er gisteren nog even achter geplakt, maar dat doet al helemaal afbreuk aan de film.

Waarom dan toch nog 2.5* geven? Wel, voornamelijk vanwege een sterke cast. Gary Cooper en Helen Hayes vormen een geslaagd koppel (met een paar aandoenlijke scènes zoals Hayes die compleet in de jas van Cooper verdwijnt bij een knuffel) en Adolphe Menjou is een goede Rinaldi. Jack La Rue maakt ook nog een goede indruk als de priester, maar wordt op zich iets te weinig gebruikt. Een uitstekend in beeld gebracht stuk is de nederlaag van de Italianen (vlak nadat Henry deserteert), maar vreemd genoeg blijkt dit niet door Borzage geregisseerd te zijn. Dit 6 minuten durende segment is van Jean Negulesco, de second unit director. Borzage was niet zo'n fan van het filmen van oorlogsscènes en liet dit dan ook aan zijn collega over.

Ik blijf dus zitten met een gemengd gevoel en met de vraag of ik dit beter had gevonden mocht ik het bronmateriaal niet kennen. Borzage geeft er zijn eigen touch aan en gebruikt enkel het skelet van het verhaal waardoor dit als boekverfilming niet geslaagd is. Hij maakt er echter in het algemeen soms een zootje van en het is dankzij een uitstekende cast en een aantal mooie scènes dat de film nog wat punten weet te sprokkelen.

2.5*

A Farewell to Arms is waarschijnlijk één van de meest onbedoeld ironische boekverfilmingen. Zoals hier al meer gezegd is neemt deze film het niet zo nauw met de roman die eraan vooraf ging. Hemingway vond het zelf vreselijk. Het is toch geestig hoe een boek dat bekend staat om zijn rauwheid zo'n romantische benadering krijgt. Het moge duidelijk zijn, dit is geen Hemingway. Echter het is wel een volbloed Borzage.

Dit is de derde film die ik van de regisseur zie en allemaal gaan ze volop voor de liefde, over koppels die de zwaarste tegenstand krijgen en uit elkaar gedreven worden, maar door vuur gaan om elkaar terug te vinden. Het was kennelijk niet Borzage's idee om dit boek te verfilmen (John Cromwell zou namelijk eerst regisseren), maar toen hij uiteindelijk het script kreeg moet hij waarschijnlijk meteen gedacht hebben om alle scènes die niet rond de romance draaien compleet te schrappen. Hij reduceert Hemingways verhaal dus totaal tot een bepaald aspect van diens originele verhaal en ook dit wordt ontdaan van het Aardse realisme en vervangen door een overdaad aan soft-focus belichting en smachtende blikken. Wat was de Eerste Wereldoorlog immers anders dan een poging om Gary Cooper en Helen Hayes uit elkaar te houden?

Of deze versie van A Farewell to Arms je bevalt hangt er heel erg vanaf of Borzage je ligt. Persoonlijk weet hij me altijd meer te pakken dan ik op papier zou vermoeden. Zijn werk is oversentimenteel en dat trek ik meestal niet, maar hij is ook waarschijnlijk de grootste romanticus die de cinema ooit gekend heeft en je merkt dat zijn hart en ziel echt in films als deze zit. Soms wordt het qua verlangende toon me iets te veel van het goede, maar nooit is de film niet geïnspireerd. En ja, ik wilde dat het koppel bij elkaar kwam (of dat gebeurt hangt af van welke versie je kijkt, ik zag hem met het slechte einde). Daarbij, ondanks dat Borzage's gebruikelijke, overdadig zacht-belichte beelden stevig in de categorie kitsch vallen, ziet het er toch weer fantastisch uit.

Ook opvallend: Gary Cooper als deserteur. In films wordt desertie vaak gezien als een laffe daad en wettelijk is het strafbaar, maar in enkele verhalen is het een vorm van heldhaftige rebellie tegen de onmenselijkheid van de oorlog. Hier is het echter doodleuk een romantische actie. Frank Borzage ten voeten uit.
3,5*

Deserteren uit het Italiaanse leger was blijkbaar minder erg dan uit het Amerikaanse leger.

Een romantische oorlogsfilm die goed genoeg was voor 2 Oscars en 1 NBR Award. Tevens was dit de 1e roman van Ernest Hemingway die werd verfilmd. Het verhaal speelt zich af van februari tot 4 november 1918.

Ruth Chatterton, Claudette Colbert en Eleanor Boardman kwamen in aanmerking voor de rol van Catherine Barkley, maar deze werd uiteindelijk toegewezen aan Helen Hayes. In haar biografie heeft Hayes later toegegeven dat ze verliefd was op Gary Cooper. John Cromwell zou oorspronkelijk deze film hebben geregisseerd, maar hij werd vervangen door Frank Borzage. Cromwell's afwezigheid leidde ertoe dat Fredric March eveneens afhaakte voor de hoofdrol van Lt. Frederic Henry. Het personage van Tom Ricketts is helaas nooit in deze film voorgekomen. Sommige theaters kregen 2 versies aangeboden. Het grote verschil was de afloop van de film, waarin het personage van Hayes stierf of blief leven. Hemingway was uiteraard not amused. In 1957 verscheen een nieuwe verfilming onder leiding van Charles Vidor en John Huston. In 1966 werd er een remake gemaakt die als miniserie werd uitgebracht.

De romantiek ligt er dik bovenop, maar alles bij elkaar heb ik toch wel genoten van deze verfilming.

3,0 *

Romantiek aan het front.

Hier zal de filmfan van vandaag niet mee aan zijn trekken komen. Nochtans werd de film indertijd bedacht met Oscars en dito nominaties.

Eigenlijk zou men zich moeten kunnen plaatsen in de huid en het brein van die gelukkige cinemabezoeker uit die crisisjaren, waar de herinnering aan WO I nog erg levendig was en er midden al die ellende er toch plaats was voor een mooi en voor die tijd zeker aandoenlijk liefdesverhaal.

Ik weet niet of de film Hemingway's roman perfect volgt maar de wens "Nooit meer oorlog" is wel heel duidelijk.

Heb er toch uiteindelijk een 3,5 voor over.

Frank Borzages werk kende ik niet echt goed, tot ik een keer in een Hilversums filmhuis 7th Heaven (1927) mocht zien met live muziek. Magistraal. Ook Lucky Star (1929) twee jaar later was erg fijn. Het is derhalve enigszins verrassend dat het zoveel jaar moest duren voor ik mijn derde Borzage op zou zetten, een verfilming van Hemingways A Farewell to Arms, met Gary Cooper en Helen Hayes in de hoofdrollen.

Ik heb het boek niet gelezen, maar zag een jaar of 25 geleden (Mijn god!!!!) wel In Love and War (1996). Geen goede film (en sowieso niet op hetzelfde boek gebaseerd), maar aangezien alle jongetjes een beetje op Sandra Bullock verliefd waren, gaf dat allemaal niet zo. Borzages film is gelukkig iets beter. Het was het eerste boek van Hemingway dat verfilmd werd, maar hij haatte de film naar het schijnt, omdat deze meer de nadruk legde op de romantiek dan de tragiek en de rauwheid van de oorlog. Toen de studio naast het trieste einde (conform het boek) Amerikaanse bioscopen ook nog liet kiezen uit een alternatief happy end, was hij helemaal ziedend.

Mooi geschoten en vakkundig geregisseerd pre-code drama, maar het niveau van de andere twee Borzage films die ik zag, haalt hij niet. Daarvoor is hij ook net iets te zoetsappig.

3,5*