A Farewell to Arms (1957)

Te melodramatisch om de avontuurlijke toon van Hemingway mee te vangen.

Mijn god, was dit een te lang uitgerokken verhaal. Enkel een paar oorlogscenes konden me boeien : de romance tussen de twee hoofdrolspelers overtuigt helemaal niet. Er zitten nog meer vonken tussen een kikker en een princes. Jammer, want ik vermoed dat het boek van Hemingway beter verdient. Tijd voor een goede remake!

Voor wie houdt van romantiek, met een lach en een traan, komt goed terecht in deze verfilming van Hemingway's roman en ook de wreedheid van WO I, spreekt aan.

Rock Hudson en Jennifer Jones zijn de geknipte acteurs voor dergelijke rollen en dat de film bij het uitbrengen een sukses was, kan ik me best voorstellen. Dat nu één en ander achterhaald is spreekt vanzelf maar toch even dit : De film suggereert meerdere keren en duidelijk dat er in deze jonge romance meer aan de hand is dan een brave kus. Voor een Amerikaanse film uit 1957 toch iets meer dan gebruikelijk.

Op de weg tussen Cortina d'Ampezzo en Dobbiaco kom je langs een oud fort - het 'Werk Landro', een rustiek vervallen samenraapsel van Oostenrijkse forten uit de eerste, en Italiaanse bunkers uit de tweede wereldoorlog. Een wat vreemd terrein, met allerlei details er in die vragen oproepen als je daar wat verder kijkt dan je neus lang is. Zo is bijvoorbeeld op een van de oudere gebouwen van het Oostenrijkse fort nog een verbleekt rood kruis te zien. Dat blijkt dus gedaan te zijn voor de opnames van deze film. Het bracht me op het idee om deze film weer eens terug te kijken - hij is indertijd best vaak op de televisie geweest, en hoewel het gauw dertig jaar geleden zal zijn dat ik 'm gezien heb had ik het einde toch nog wel in m'n hoofd. En het boek heb ik ondertussen ook gelezen, al is dat ook al gauw weer een jaartje of tien geleden.

Ondertussen ben ik wellicht wat kritischer geworden, kijk ik met een wat ander oog naar films dan dertig jaar geleden. Want, er is aan deze film toch nogal veel mis. Om maar eens te beginnen met de cast - wie er dan toch op het idee gekomen kan zijn dat Rock Hudson geschikt kon zijn om de door de wol geverfde, getekende Hemingway te spelen - met zijn overal doorheen klinkende cynisme. Of dat Jennifer Jones - een vrouw van bijna 40 - een onervaren, onschuldig verpleegstertje zou kunnen neerzetten. Getrouwd met David O. Selznick, langer dan dat is het verhaal niet te maken. Hemingway schijnt er zelf over geklaagd te hebben. En terecht - miscast is echt een te vriendelijk woord.

De invloed van David O. Selznick is ook merkbaar in de groots opgezette scenes aan het front, waar de soldaten als mieren over de slingerende bergwegen kruipen. Massaal. Op een paar honderd figuranten werd echt niet gekeken. En op originele locaties - alleen, niet in de buurt van Gorizia maar in de Dolomieten. Net zoals er wat verward wordt tussen een scene die aan het Lago di Garda had moeten zijn - maar wat je ziet is het Lago Maggiore. Slordig - er wordt wel een hoop budget besteed, maar het verhaal wordt er niet mee verteld - de massale verschikking van de loopgravenoorlog in de bergen komt geen moment tot leven.

En er is nog iets veel ergers aan de hand. Op zich zou je van de details nog kunnen denken 'ach, wat maakt het uit, het is een mooi plaatje'. En je zou van de hel van de oorlog kunnen denken 'ach, dat zien de kijkers er wel tussendoor'. Maar waar het echt mis gaat is dat de toon van het boek, het beschouwende, afstandelijke cynisme van Hemingway verdwijnt in de drang om een groots spektakel te tonen. Verdwijnt in de te onschuldige glimlach van Rock Hudson, en de te geleefde blik van Jennifer Jones.

En daar heb je het dan. Ondanks dat er talloze teksten uit het boek woordelijk worden uitgesproken door de voiceover, of worden gebruikt door Rock Hudson en Jennifer Jones, komt het verhaal toch totaal niet over. Het is alsof David O. Selznick verblind is geweest door zijn succes met Gone with the Wind, en elk detail dat in die film goed werkte kost wat kost ook in deze film heeft willen onderbrengen. Zonder zich af te vragen waar het boek nou eigenlijk over gaat.

Mislukt. Wat er achterblijft is een film die zelfs uit historisch oogpunt nauwelijks interessant is - afgezien van de invloed van 50 jaar weer en wind op het vervallen fort.

De regisseur heeft voor ogen gehad een episch oorlogsdrama te maken maar het is een levenloos melodrama geworden zonder veel inhoud. De groots opgezette oorlogsscènes zien er op zichzelf imposant uit, maar daarmee maak je nog geen tot de verbeelding sprekend verhaal. In het bijzonder de avontuurtjes binnen het oorlogsdecor zijn lang van stof en zonder vernuft. Omdat er geen sprake was van enige chemie tussen Jennifer Jones en Rock Hudson is de beoogde romantiek geen moment voelbaar.

Vol verwachting ging ik mij aan deze versie wagen na A Farewell to Arms (1932). Het resultaat is op het randje een voldoende!

Rock Hudson liet voor deze films andere projecten zoals Sayonara (1957) en Ben-Hur (1959) aan zich voorbij gaan, en had hier achteraf veel spijt van. Menig critici waren ontevreden, en ook producent David O. Selznick besloot na deze flop geen films meer te produceren. Tevens was Selznick de belangrijkste oorzaak voor het opstappen van de oorspronkelijke regisseur John Huston. Tijdens een conflict werd Huston ontslagen, en moesten diverse andere crewleden het eveneens ontgelden. Charles Vidor maakte de film af.

De 152 minuten zijn een overbodige lange rit. De oorlogsfragmenten zijn goed in beeld gebracht, maar het verhaal teert grotendeels op de romance tussen Rock Hudson en Jennifer Jones. Hudson kreeg van Selznick en Universal 17,000 $ per week betaald voor zijn diensten. Op bepaalde momenten begint het "Oh, darling "-gekreun van Jones irriterend te werken. Echter blijft de chemie tussen beide personages redelijk boeien. Dit in combinatie met wat mooie fragmenten die deze moeizame film overeind houden.

3,0 *