Angst Essen Seele Auf (1974)

Mijn eerste kennismaking met Fassbinder en meteen een schot in de roos!
Prachtig verhaal en tevens een sterke aanklacht tegen de vooroordelen die mensen hebben tegenover buitenlanders.
Als deze film reprensentatief is voor Fassbinder's andere films ben ik zéér benieuwd!

Ijzersterke Fassbinder. Uniek in haar eenvoud en tragiek. Er wordt een onverbloemd beeld geschetst van Duitsland in de jaren '70 met de komst van vele gastarbeiders. Zeer boeiende visie op de mensen en zeer aangrijpend.

Die barvrouw, Barbara Valentine heeft btw nog twee jaar lang een relatie gehad met Freddie Mercury.

Zo heette deze geniale film dus. Ik had hem een hele tijd terug gezien en was er behoorlijk van onder de indruk, maar de naam + regisseur waren mij ontschoten. Tot nu toe...

Via een topic over beste Duitse film bij deze film terecht gekomen. 2 maal gezien, niet gedacht dat het er een van Fassbinder was. Sterke, realistische film. Aanrader.

De beste Fassbinder tot nu toe, al staat m'n teller pas op drie. Een interessant en pakkend beeld van de gastarbeider in Duitsland en hoe hierop gereageerd wordt door de maatschappij. Helaas slaat de film het laatste half uur net wat stappen over, waardoor dit geheel qua geloofwaardigheid niet strookt met de rest. Maar vooral het eerste uur is erg mooi, pijnlijk en vooral erg echt.

4*

Juist een van de mindere films van Fassbinder, als je het mij vraagt. Hij probeert in Angst essen seele auf te nadrukkelijk een punt te maken en dat komt de film niet ten goede. Het verhaal en de ontwikkelingen komen zelfs erg gesimplificeerd over. Gelukkig blijven de twee hoofdpersonen wel geloofwaardig en ook heeft de film een bepaalde eenvoudige uitstraling die goed werkt. Dankzij die twee dingen blijft het prettig kijken. Het niveau van Die ehe der Maria Braun (of de rest van de BRD-trilogie) wordt echter niet gehaald.

Maar deze is ook eerder dan die trilogie gemaakt. Als je meer van Fassbinder ziet, lijkt het wel of ie met een zigzag-lijn (als een bliksem) recht naar zijn meesterwerken toe groeit.

Ik vond het een mooie film. De leesbaarheid en begrijpelijkheid van de emoties, het helder gekaderde beeld. En wat de thematiek betreft, misschien is die wel tijdlozer dan we weten willen.

Tijdsdocument dat nauwelijks is verouderd en de toedracht van veel hedendaagse problemen heel eenvoudig verklaart. Sterk pamflet tegen discriminatie, vooroordelen en bekrompenheid. Meestal smijt Fassbinder het gewoon in je gezicht, van subtiliteit is in deze geen sprake. Angst Essen Seele Auf is een losse remake van All That Heaven Allows. En waar de film van Sirk warm is en een sprookjesachtige gloed over zich heeft, legt Fassbinder er een grauwe deken over (hoewel dat in een vreemde combinatie hand in hand gaat met kleurrijke decors).

Naast deze overduidelijke thema's is dit vooral een film over eenzaamheid. Op een Harold and Maude achtige manier wordt duidelijk dat mensen ondanks waar ze vandaan komen, geloof, culturele verschillen en leeftijd van elkaar kunnen houden. Het is een film over de arbeidersklassen in de jaren na de jaren van de oorlog. Schrijnend dat een generatie die dat heeft meegemaakt, blijkbaar nog helemaal niets heeft geleerd. De roddeltantes, de winkelbediende, de kinderen en collega's maken op satirische en karikaturale wijze duidelijk dat iedereen bezwijkt onder sociale druk en zijn ziel verkoopt aan de duivel van roddel en achterklap (dat wordt tenminste zo gesteld).

Het karikaturale karakter van de film is vermakelijk om te zien, maar doet het realisme geen goed. Ik denk dat dit soort dingen veel onderhuidser zijn. Dat is direct het enige minnetje aan de film. Wilders-stemmers zullen hier best linkse propaganda in willen zien. Voor mij maakt de film pijnlijk duidelijk hoe verkeerd de westerse wereld om is gegaan en nog steeds gaat met immigranten. 'We' hebben ze zelf hier heen gehaald, ze behandeld als vuil (vast niet iedereen, maar toch) en daardoor zijn er nu nog steeds problemen. Dit heeft geleid tot haat van beide kanten en de culturele verschillen leiden tot een verdere verwijding van een nauwelijks kleiner wordende kloof. Zo'n film maakt voor mij duidelijk dat een oplossing als 'zij moeten zich maar aanpassen' geen oplossing is en zo'n houding alles alleen maar verergert.

Voordat ik een politieke discussie start, stop ik. Deze film is in elk geval prachtig en Fassbinder is denk ik wel de beste naoorlogse Duitse regisseur. 4 sterren.

Alternatieve titel: Alle Turken Heten Ali

En dat terwijl de gastarbeider geen Turk maar een Marokkaan is.

Ja dat merkte ik ook al op. Bizar.

Gevoelige maatschappelijke ontleding waarin Fassbinder heel knap, met de immigratieproblematiek als gegeven, ook de gretigheid van de mens om vooroordelen voorop te stellen en zijn kleinzierigheid om, omwille van profijt, zijn opvattingen te verloochelen, dik in de verf zet.
Een ongewoon liefdesverhaal uit 1974, maar het kon evengoed uit 2010 geweest zijn.
De figuur van Emmi, uitstekend gebracht door Brigitte Mira, is merkwaardig.

Wat een simplificering van de problematiek, ik vond het haast lachwekkend. De film is natuurlijk uit 1974 en dat speelt een grote rol. Enorm verouderd in mijn ogen.

Ik snap ergens wel wat je bedoelt, maar je mag niet vergeten dat Fassbinder erg geïnspireerd werd door de theatraliteit van Douglas Sirk. De film lijkt zelfs een soort 'remake' van All That Heaven Allows, maar met als thematiek rassenkwesties ipv de klassenstrijd.

Mijn eerste kennismaking met Fassbinder dit, en een erg aangename moet ik zeggen.

Het is een film met een onderwerp dat nog immer actueel is. Het rassenprobleem wordt hier op een simpele maar heldere manier aangekaart.De film laat vooral goed zien hoe makkelijk men discrimineert en hoe bevooroordeeld mensen kunnen zijn t.o.v. donker getinte mensen.

De film is letterlijk erg kleurrijk, maar ook grauw, omdat de omgeving waar men woont, loopt en werkt nou niet bepaald de mooiste is en soms best armoedig oogt. Duitsland wordt door Fassbinder op een reële manier neergezet, waarbij Duitsland niet altijd even goed overkomt, maar het maakt wel direct een hoop duidelijk.

Het acteerwerk is trouwens ook erg goed. Mira is uitstekend, Salem is degelijk en heeft de perfecte vriendelijke uitstraling voor een rol als deze. En vooral dat laatste is hier erg belangrijk.

Mooie film dus en van mijn kant gaat het niet bij deze ene Fassbinder blijven, dat weet ik wel zeker.

4,0*

Jaren geleden dit, volgens De Volkskrant, aangrijpende pamflet over de Duitse vreemdelingenhaat op de televisie gezien en nu eindelijk zelf in bezit. Fassbinder's roerende, geloofwaardige melodrama is ijzersterk in het tonen van oncomfortabele scènes en isolatie, ontaarding, discriminatie en racisme. Een bijtende aanklacht tegen een samenleving vol vooroordelen met bij tijden rauw, grof spel en aangrijpend camerawerk. De cast is ijzersterk. Brigitte Mira levert een prachtrol af als de voelbaar treurige, maar nooit vertwijfelde schoonmaakster.
De regisseur heeft deze film eigenlijk gemaakt voor zijn lover El Hedi Ben Salem, die later na een veroordeling voor moord, in 1982 in een gevangenis in Nîmes zelfmoord heeft gepleegd. Hetzelfde jaar dat Rainer Werner Fassbinder, op 37 jarige leeftijd, stierf aan een overdosis cocaïne en slaappillen.

Een ouwe alleenstaande dame pikt een jongere Marokkaan op en neemt haar mee naar huis. Samen drinken ze vooral veel sterke drank en sterke koffie. Van het een komt het ander, vrij snel trouwen ze en dat levert verschillende reacties op in de omgeving op. Af en toe vond ik de film wat klinisch en op het eind lichtelijk ongeloofwaardig worden. Maar aan de andere kant was het best boeiend, al was het maar om het jaren '70 tijdsbeeld in Duitsland.

Film met een duidelijke boodschap, maar valt bij herziening toch wat tegen. Het verhaal over vooroordelen en cultuurverschillen is ijzersterk. Het acteerwerk is echter nogal stuntelig, m.u.v. Brigitte Mira die een prima rol neerzet. Was in mijn herinnering een stuk beter dan ik ‘m nu ervaren heb.

Tijdens de 1e scene in de kroeg dacht ik een vreemde stijl tegemoet te gaan met mijn eerste Fassbinder. De stiltes, het acteren.. even wat anders dan anders. Maar het beviel me goed en went ook snel. Het basisgegeven in het verhaal is zo simpel als wat, maar wel zeer sterk uitgewerkt. De gebrekkig Duits sprekende Ali heeft iets aandoenlijks, eigenlijk net als Emmi. De vele kleuren en typische jaren 70 aankleding zorgen voor een sterk visueel geheel, die echter wel sober aandoet. Nou past dat natuurlijk goed bij dit verhaal over rascisme en vooroordelen. Tijdloos en sterk gebracht deze 'Angst Essen Seele Auf'. Dikke voldoende en dicht tegen de 4 sterren aan. Even kijken hoe deze prent blijft hangen.

Een link naar BFI met de poll uit 2012.
En zelfs een Wikipedia Pagina.

Een van de prachtigste filmtitels ooit!

Tijdens de film moest ik enkele malen aan Tsai Ming-Liang denken. En ziedaar, in dat BFI poll die Tanita poste staat deze in Tsai's top 10.

Een degelijke Fassbinder.
Hoewel het uitgangspunt, het huwelijk, nogal van de pot gerukt is, zetten de twee hoofdpersonages binnen dat kader overtuigende rollen neer. Vooral Ben Salem speelt een sympathieke en aandoenlijke Ali. De moraal van het verhaal ligt er vingerdik op, maar de omgeving die wemelt van racisme en vooroordelen wordt geloofwaardig getoond. Er is immers ook plaats voor nuance (de agenten, de huisbaas). Het Duitsland van de jaren 70 komt, in het café en de huiskamer alleen al, ongelooflijk vintage over. De filmtitel is nog een klein pluspunt.

Er komt een The Rainer Werner Fassbinder Collection [Blu-ray] van Arrow Academy. [Arrow Store Exclusive Limited to 1000 copies]

Händler der Vier Jahreszeiten (1971)
Die Bitteren Tränen der Petra von Kant (1972)
Angst Essen Seele Auf (1974)
Fontane Effi Briest (1974)
Faustrecht der Freiheit (1975)
Chinesisches Roulette (1976)
Die Ehe der Maria Braun (1979)

Dit moet even bezinken, wat een fantastisch label. Yes!!

Die alternatieve titel is briljant, juist omdat 'Ali' geen Turk is. De originele titel evenzeer.

Heerlijk dat het tempo in deze film zo rustig ligt, itt tot hedendaagse gekte.

De hele film lijkt zo in elkaar gezet om je dieper liggende gevoelens en gedachten te laten vormen.

Ook hier weer een bijrolletje van de regisseur zelve.

Erg simplistisch, overdreven en slecht, niet geloofwaardig geacteerd. Snap eerlijk gezegd niet waarom deze film scoort.

Oh wat mooi! Ik was zwaar onder de indruk na de film gisteren te hebben gezien. Met weinig middelen, heel goede acteurs, een verademend langzaam tempo en haarscherpe beelden (DVD van het helaas failliet gegane bedrijf "A-Film") wordt hier een taboe-onderwerp op een zeer gevoelige wijze aangesneden. Het verdriet naar aanleiding van het onbegrip van de mensen uit haar omgeving en haar eigen kinderen dat hoofdrolspeelster Emmi moest doormaken, was voor mij helemaal voelbaar. Een heerlijke jaren 70 sfeer met typische interieurs en auto's uit die tijd was er ook nog eens bij.

Mijn eerste Fassbinder. Is raak.

Het idee van een relatie met een groot leeftijdsverschil ontleende Fassbinder aan All That Heaven Allows (1955), maar dan zonder de sentimentaliteit en de sturende achtergrondmuziek. Om de tegenstelling nog groter te maken, maakte hij van de man een Marokkaanse gastarbeider. De eenzame weduwe wil gezelschap; de gastarbeider wil een betere huisvesting.

De twee minnaars worden vaak van op afstand getoond, door een deuropening of door een raam of trapleuning. Dit is het standpunt van de afkeurende toeschouwer. De twee voelen zich bekeken en veroordeeld door de maatschappij. Ruimtelijke afstand wordt gebruikt om een gevoel van "wij" tegen "zij" op te roepen. Geel en rood worden veel gebruikt, onder andere als gekleurd licht in het café. Geel kan symbool staan voor jaloezie; rood voor passie.

Het is een sociale satire. Enkele misplaatste opmerkingen suggereren dat er nog steeds met Hitler gedweept wordt. De kruidenier en de zonen van Emmi hebben een hitlersnor. De andere kuisvrouwen veroordelen hun collega in eerste instantie, maar draaien bij wanneer ze een sterke man nodig hebben. Wanneer zij de biceps van Ali betasten, is hij opeens hun knuffelmarokkaan, terwijl de Bosnische vrouw alleen op de trap achterblijft als hun nieuwe slachtoffer van uitsluiting.

Brigitte Mira speelt de rol van eenzame weduwe zeer natuurlijk. Fassbinder heeft zichzelf de rol toebedeeld van de luie schoonzoon. El Hedi ben Salem is zowel de naam van de acteur als de echte naam van z’n personage. De grammaticale fout in de titel is een citaat in z’n gebrekkige Duits. “Angst isst die Seele auf” zou correct zijn.

Een zeer boeiende Fassbinder. Fascinerend en triestig tegelijk wanneer een autochtone oudere dame een amoureuze relatie aangaat met een jongere viriele Marokkaanse man. Het raciale verschil is iets dat hun omgeving niet pikt en hun leeftijdsverschil heeft het er niet op vergemakkelijkt zie maar naar de de jaloerse vrouw die zich tekort gedaan voelt in het café.

Het plotverloop vond ik wel erg snel verlopen. Ik had iets meer uitdieping verwacht bij het ontstaan van de relatie. Ze kenden elkaar nog maar amper en ze belandden al in bed. En ook het huwelijksaanzoek bleef niet lang op zich wachten. Mogelijks dat hun motieven (eenzaamheid en aanvaarding) een rol speelden. Wat volgt is een mooi samenspel van hun relatie als koppel, hun ongemakkelijk restaurantbezoek was aandoenlijk. De afwijzende blikken en negatieve reacties sneden door merg en been. Ze werden paria’s. Racisme was overal aanwezig, duidelijk en subtiel.

Interessant was ook de verdere ontwikkeling van hun huwelijk en het feit dat ook Emmi zich onbewust bezondigde aan racisme. Ze negeerde op de duur de negatieve reacties, ze minimaliseerde ze zelfs, de kleine ruzie over couscous of de ongemakkelijke scène als knuffelmarokkaan, ... je voelde de ontgoocheling van Ali tot in de huiskamer.

Zeer sterke rollen van beide hoofdrolspelers. Eveneens een leuke tussenkomst van Fassbinder zelf als luie racistische schoonzoon. Fijne verkapte zinnen ook van Ali, meuk om volgen waardoor je meteen uitkomst bij de prachtige titel “Angst essen Seele auf”. Mooi! Dikke 4,0*.

Fraaie, maar op momenten ook wat simpel aandoende film over eenzaamheid, racisme en buitensluiting. De film beschrijft de liefde (en ook zeker ingegeven door eenzaamheid en convenience) tussen de wat oudere, eenzame weduwe Emmi en de veel jongere Marokkaanse gastarbeider Ali - maar ook vooral over wat dat losmaakt in het Duitsland van begin jaren '70. Van alle kanten wordt er tegengestribbeld, met openlijk racisme van buren, familie en winkeliers, maar ook genoeg opmerkingen over 'dat oude wijf' en die oma. En het blijkt, ook Emmi is niet vrij van racisme, en ook Ali is niet de trouwe echtgenoot die het eerst wel lijkt. Het is aan de ene kant een fraaie, sobere en langzame film, maar ik vond de boodschap er wel erg dik bovenop liggen waar het racisme van iedereen er bijna karikaturaal ingeramd wordt. Die dan ook weer afgewisseld worden met veel subtielere gebeurtenissen die op mij daardoor juist meer indruk maken; zoals wanneer de collega's van Emmi opeens Ali accepteren als ze een sterke man nodig hebben, en gelijk weer hun nieuwe collega buitensluiten. Iemand moet toch het bokje zijn. Ik ben zeker benieuwd naar meer van Fassbinder, maar viel nog niet van mijn stoel van deze film met weliswaar een prachtige titel.

Mijn eerste Fassbinder. Strak geregisseerd sociaal drama.

3,5