
Angst Essen Seele Auf (1974)
Alternatieve titels: Ali: Fear Eats the Soul | Alle Turken Heten Ali
West-Duitsland
Drama / Romantiek
93 minuten
geregisseerd door Rainer Werner Fassbinder
met Brigitte Mira, El Hedi Ben Salem en Barbara Valentin
In een kroeg leert de 60-jarige weduwe Emmi een veel jongere Marokkaanse gastarbeider kennen, die ze gemakshalve Ali noemt. De twee kunnen best met elkaar opschieten en Emmi neemt de man mee naar huis. En nu ze toch samenwonen, besluiten ze ook te trouwen. Maar dat is niet naar de zin van Emmi's racistische schoonzoon, net als voor de onbegrijpende buitenwereld...
Trailer
https://www.youtube.com/watch?v=6bsRjgYFO0c
Wanneer je deze, als ook andere ingevoegde media op de site wilt zien, dan moet je hier even toestemming voor geven.
Met het tonen hiervan wordt er mogelijk door een andere partij cookies geplaatst en/of wordt je ip-adres geregistreerd, zonder dat MovieMeter hier invloed op heeft. Lees ons privacybeleid voor meer informatie over hoe MovieMeter met je privacy omgaat.
Prachtig verhaal en tevens een sterke aanklacht tegen de vooroordelen die mensen hebben tegenover buitenlanders.
Als deze film reprensentatief is voor Fassbinder's andere films ben ik zéér benieuwd!

4*
Ik vond het een mooie film. De leesbaarheid en begrijpelijkheid van de emoties, het helder gekaderde beeld. En wat de thematiek betreft, misschien is die wel tijdlozer dan we weten willen.
Naast deze overduidelijke thema's is dit vooral een film over eenzaamheid. Op een Harold and Maude achtige manier wordt duidelijk dat mensen ondanks waar ze vandaan komen, geloof, culturele verschillen en leeftijd van elkaar kunnen houden. Het is een film over de arbeidersklassen in de jaren na de jaren van de oorlog. Schrijnend dat een generatie die dat heeft meegemaakt, blijkbaar nog helemaal niets heeft geleerd. De roddeltantes, de winkelbediende, de kinderen en collega's maken op satirische en karikaturale wijze duidelijk dat iedereen bezwijkt onder sociale druk en zijn ziel verkoopt aan de duivel van roddel en achterklap (dat wordt tenminste zo gesteld).
Het karikaturale karakter van de film is vermakelijk om te zien, maar doet het realisme geen goed. Ik denk dat dit soort dingen veel onderhuidser zijn. Dat is direct het enige minnetje aan de film. Wilders-stemmers zullen hier best linkse propaganda in willen zien. Voor mij maakt de film pijnlijk duidelijk hoe verkeerd de westerse wereld om is gegaan en nog steeds gaat met immigranten. 'We' hebben ze zelf hier heen gehaald, ze behandeld als vuil (vast niet iedereen, maar toch) en daardoor zijn er nu nog steeds problemen. Dit heeft geleid tot haat van beide kanten en de culturele verschillen leiden tot een verdere verwijding van een nauwelijks kleiner wordende kloof. Zo'n film maakt voor mij duidelijk dat een oplossing als 'zij moeten zich maar aanpassen' geen oplossing is en zo'n houding alles alleen maar verergert.
Voordat ik een politieke discussie start, stop ik. Deze film is in elk geval prachtig en Fassbinder is denk ik wel de beste naoorlogse Duitse regisseur. 4 sterren.
En dat terwijl de gastarbeider geen Turk maar een Marokkaan is.

Een ongewoon liefdesverhaal uit 1974, maar het kon evengoed uit 2010 geweest zijn.
De figuur van Emmi, uitstekend gebracht door Brigitte Mira, is merkwaardig.
Wat een simplificering van de problematiek, ik vond het haast lachwekkend. De film is natuurlijk uit 1974 en dat speelt een grote rol. Enorm verouderd in mijn ogen.
Ik snap ergens wel wat je bedoelt, maar je mag niet vergeten dat Fassbinder erg geïnspireerd werd door de theatraliteit van Douglas Sirk. De film lijkt zelfs een soort 'remake' van All That Heaven Allows, maar met als thematiek rassenkwesties ipv de klassenstrijd.
Het is een film met een onderwerp dat nog immer actueel is. Het rassenprobleem wordt hier op een simpele maar heldere manier aangekaart.De film laat vooral goed zien hoe makkelijk men discrimineert en hoe bevooroordeeld mensen kunnen zijn t.o.v. donker getinte mensen.
De film is letterlijk erg kleurrijk, maar ook grauw, omdat de omgeving waar men woont, loopt en werkt nou niet bepaald de mooiste is en soms best armoedig oogt. Duitsland wordt door Fassbinder op een reële manier neergezet, waarbij Duitsland niet altijd even goed overkomt, maar het maakt wel direct een hoop duidelijk.
Het acteerwerk is trouwens ook erg goed. Mira is uitstekend, Salem is degelijk en heeft de perfecte vriendelijke uitstraling voor een rol als deze. En vooral dat laatste is hier erg belangrijk.
Mooie film dus en van mijn kant gaat het niet bij deze ene Fassbinder blijven, dat weet ik wel zeker.
4,0*
De regisseur heeft deze film eigenlijk gemaakt voor zijn lover El Hedi Ben Salem, die later na een veroordeling voor moord, in 1982 in een gevangenis in Nîmes zelfmoord heeft gepleegd. Hetzelfde jaar dat Rainer Werner Fassbinder, op 37 jarige leeftijd, stierf aan een overdosis cocaïne en slaappillen.
Tijdens de film moest ik enkele malen aan Tsai Ming-Liang denken. En ziedaar, in dat BFI poll die Tanita poste staat deze in Tsai's top 10.
Hoewel het uitgangspunt, het huwelijk, nogal van de pot gerukt is, zetten de twee hoofdpersonages binnen dat kader overtuigende rollen neer. Vooral Ben Salem speelt een sympathieke en aandoenlijke Ali. De moraal van het verhaal ligt er vingerdik op, maar de omgeving die wemelt van racisme en vooroordelen wordt geloofwaardig getoond. Er is immers ook plaats voor nuance (de agenten, de huisbaas). Het Duitsland van de jaren 70 komt, in het café en de huiskamer alleen al, ongelooflijk vintage over. De filmtitel is nog een klein pluspunt.
Händler der Vier Jahreszeiten (1971)
Die Bitteren Tränen der Petra von Kant (1972)
Angst Essen Seele Auf (1974)
Fontane Effi Briest (1974)
Faustrecht der Freiheit (1975)
Chinesisches Roulette (1976)
Die Ehe der Maria Braun (1979)
Dit moet even bezinken, wat een fantastisch label. Yes!!
Heerlijk dat het tempo in deze film zo rustig ligt, itt tot hedendaagse gekte.
De hele film lijkt zo in elkaar gezet om je dieper liggende gevoelens en gedachten te laten vormen.
Ook hier weer een bijrolletje van de regisseur zelve.
De twee minnaars worden vaak van op afstand getoond, door een deuropening of door een raam of trapleuning. Dit is het standpunt van de afkeurende toeschouwer. De twee voelen zich bekeken en veroordeeld door de maatschappij. Ruimtelijke afstand wordt gebruikt om een gevoel van "wij" tegen "zij" op te roepen. Geel en rood worden veel gebruikt, onder andere als gekleurd licht in het café. Geel kan symbool staan voor jaloezie; rood voor passie.
Het is een sociale satire. Enkele misplaatste opmerkingen suggereren dat er nog steeds met Hitler gedweept wordt. De kruidenier en de zonen van Emmi hebben een hitlersnor. De andere kuisvrouwen veroordelen hun collega in eerste instantie, maar draaien bij wanneer ze een sterke man nodig hebben. Wanneer zij de biceps van Ali betasten, is hij opeens hun knuffelmarokkaan, terwijl de Bosnische vrouw alleen op de trap achterblijft als hun nieuwe slachtoffer van uitsluiting.
Brigitte Mira speelt de rol van eenzame weduwe zeer natuurlijk. Fassbinder heeft zichzelf de rol toebedeeld van de luie schoonzoon. El Hedi ben Salem is zowel de naam van de acteur als de echte naam van z’n personage. De grammaticale fout in de titel is een citaat in z’n gebrekkige Duits. “Angst isst die Seele auf” zou correct zijn.
Het plotverloop vond ik wel erg snel verlopen. Ik had iets meer uitdieping verwacht bij het ontstaan van de relatie. Ze kenden elkaar nog maar amper en ze belandden al in bed. En ook het huwelijksaanzoek bleef niet lang op zich wachten. Mogelijks dat hun motieven (eenzaamheid en aanvaarding) een rol speelden. Wat volgt is een mooi samenspel van hun relatie als koppel, hun ongemakkelijk restaurantbezoek was aandoenlijk. De afwijzende blikken en negatieve reacties sneden door merg en been. Ze werden paria’s. Racisme was overal aanwezig, duidelijk en subtiel.
Interessant was ook de verdere ontwikkeling van hun huwelijk en het feit dat ook Emmi zich onbewust bezondigde aan racisme. Ze negeerde op de duur de negatieve reacties, ze minimaliseerde ze zelfs, de kleine ruzie over couscous of de ongemakkelijke scène als knuffelmarokkaan, ... je voelde de ontgoocheling van Ali tot in de huiskamer.
Zeer sterke rollen van beide hoofdrolspelers. Eveneens een leuke tussenkomst van Fassbinder zelf als luie racistische schoonzoon. Fijne verkapte zinnen ook van Ali, meuk om volgen waardoor je meteen uitkomst bij de prachtige titel “Angst essen Seele auf”. Mooi! Dikke 4,0*.
3,5