Anatomy of a Murder (1959)

Prachtige film waarin een advocaat een verdachte in een moordzaak bijstaat. Simpelweg een goed verhaal dat meeslepend verteld wordt. De personages komen goed uit de verf en de scenes in de rechtbank komen vrij naturel over (hier en daar een tikkeltje humor). Uitstekend acteerwerk en de lange speelduur van deze rechtbank-klassieker vormt geen obstakel.

Gekeken omdat dit zo'n klassieker is maar toch heb ik betere rechtbank films gezien, waar dan ook meer tempo in zat. Steward speelt zijn rol wel erg goed.

Een juweel van een film om te zien op de Criterion blu-ray voor regio B en met Engelse ondertiteling. James Stewart steelt de show. de 161 minuten speelduur vlogen om.

Dit rechtbankdrama geeft een realistische inkijk in het verloop van een strafzaak in het algemeen en de retorische opbouw van de verdediging on het bijzonder. Het is gebaseerd op een boek van John D. Voelker, die zelf advocaat van de verdediging was in een gelijkaardige rechtszaak.

James Stewart is op dreef als Paul Biegler, de bevlogen pleiter die alle finesses van het vak kent. Hij beseft dat er een subtiel verschil is tussen de realiteit en de juridische waarheid. Deze realiteit wordt ten dele in het midden gelaten, want bij afwezigheid van flashbacks weten we niet in hoeverre de verdachte en de getuigen de waarheid spreken. Biegler vraagt z'n cliënt niet te liegen, maar wel de feiten te benaderen vanuit de invalshoek die een kans geeft op vrijspraak. Belangrijk is welke indruk het echtpaar op de jury maakt. Buiten de rechtbank krijgen we Manion te zien als een jaloerse, opvliegende echtgenoot; en z'n vrouw als een flirtende levensgenieter. In de rechtbank zien we een zedig geklede vrouw en een gedecoreerde oorlogsveteraan.

Essentieel is de voorbereiding, waarin ze oude rechtszaken uitpluizen op zoek naar een precedent. Dit leidt tot een verdediging op basis van "onweerstaanbare drang" - een dubieus begrip waarmee onder anderen Jef Vermassen cliënten heeft vrijgepleit, wat soms aanleiding gaf tot verhitte discussies. Een arsenaal aan advocatentrucs komt aan bod, ook van de kant van de aanklager. Zo belemmert George C. Scott het zicht van James Stewart. Woorden met verschillende connotaties worden gebruikt om op het gevoel van de jury in te spelen. Een prowl is iets anders dan een walk. Biegler gebruikt een vishaak als bladwijzer, wetende dat de rechter een hobbyvisser is.

De nadruk ligt heel erg op de dialogen, maar om wat afwisseling te brengen is er de openingssequentie van Saul Bass en de muziek van Duke Ellington, die zelfs een bijrolletje heeft. Dit helpt om de tijdgeest en de sfeer op te roepen van die rokerige herberg waar de misdaad plaatsvond.