Avalon (2001)

Stiekem toch wel hoge verwachtingen, maar voor mij een flinke tegenvaller.
De setting is wat verwarrend in het begin. Het is bekend dat je te maken hebt met een 'near future' en het doet ook wat dystopisch aan. De buitenwereld is misschien jaren '70, de computers zijn jaren '80, de in-game beelden jaren '90, de film stamt uit 2001 en dan nog die enorm aanwezige sepia-filter. Bewust of door de (semi-)Poolse makelij? Aan de ene kant tof, aan de andere kant moeilijk je in de film te nestelen.
Dat laatste was sowieso een kunst. De karakters (voor zover sprake, het draait veelal om Ash) zijn afstandelijk en kil. Het tempo is erg traag, met lange, stille shots en soms herhaling. De muziek in de sepia-scenes waren mooi, de opera verschrikkelijk, mede door veel te veel screentime.

Dan het verhaal; wat wordt er ons verteld, waar wil het heen? Het aanhalen van realiteit vs fantasy (in dit geval de game-wereld) is niet nieuw, maar hier lijkt een moralistisch thema aan te hangen. Nu ben ik daar vaak wel allergisch voor, maar hier zou ik er wel in mee kunnen gaan. Ik denk wel dat de film voor (die-hard) gamers interessanter zou kunnen zijn, hoewel zeker niet zo overdreven als het Amerikaanse level van het uit 2009 stammende Gamer, dat eenzelfde thema behandeld.
Of... snap ik het niet? Een kaart die ik niet graag speel, maar het is een film waar je meerdere theorieën op los kan laten. Er begint door te sijpelen dat de sepia-scenes ook VR zouden kunnen zijn, zeker na de verdwijning van de hond, die in Class Real weer tevoorschijn kwam. En waar daarna 'Class Real' de realiteit zou moeten zijn, bleek met het verdwijnen van Murphy (inclusief tenenkrommende sterfscene) dat ook dit de game was. Kortom: alles wat wij als kijker gezien hebben was in-game. Mwah, niet geweldig, vind ik dan.

Erg originele film uit een tijd waarin dit concept nog erg vernieuwend was. Natuurlijk had je Tron al, maar zijn er nog andere films waarin je in een computerspel stapt die ouder zijn? De waardering is niet zoals ik gehoopt had. Normaliter zijn de films van Mamoru Oshii liefde op het eerste gezicht, maar ik vermoed dat die vlag vooral opgaat voor zijn animatiefilms. Desondanks heb ik genoeg elementen gezien die ik erg kan waarderen en vestig nu mijn hoop op herzieningen.

De sepiakleuren zijn mooi, maar het ligt me er iets te dik op. Verder valt het op dat de digitale effecten erg ouderwets zijn. Toch stoor ik me er minder aan als je door het dat dergelijke CGI in een digitale wereld uitstekend te verantwoorden zijn. Sterker nog, ik weet het juist wel te waarderen. Het verhaal is in elk geval niet bijster ingewikkeld, al deed het me wel denken aan Tarkovsky's Stalker. Ik zoek voorlopig nog even waarom het niet pakt: het langzame tempo? Het doel van het verhaal? Nogmaals, ik kijk uit naar de herziening. Het liefst met een gelijkgestemde, want dit is een film die uitnodigt om mentaal over te sparren.

Mooi, wil hem best nog eens zien, aangezien dat al heel lang geleden is

Schreef ik onlangs bij de herziening van de S/F films "2001: A Space Odyssey" en "Blade Runner (1982)" dat de S/F films bij mij in een vrije val waren geraakt dit gezien de forse daling in waardering van de twee genoemde films; dit geldt zeker niet voor Avalon die bij mij na herziening nog kaarsrecht overeind staat. Blijft op audiovisueel vlak nog steeds een fenomenale film. Heb ook maar eens de documentaire "The making of.." bekeken, die staat op de special edition van de DVD van deze film. Wat ik tot nu toe niet in de gaten had was dat de hoofdrolspeler van Ash, de Poolse actrice Malgorzata Foremniak in werkelijkheid blond was en dat zij in Avalon een zwarte pruik op had. Stond haar bovendien wel goed, dat moet gezegd worden. Het verhaal werd na het zien van deze docu mij trouwens ook helemaal duidelijk, hoewel het voor mijn waardering van deze film niet veel uitmaakt. Ik zie deze film als een puur audiovisueel kunstwerk waarvan de productie niet bepaald eenvoudig was. In de docu "The making of...", die het bekijken ook meer dan waard is liet de regisseur dat immers duidelijk zien.

Waardering: onveranderd 5.0*

Ik moet echt eens werk maken van die herziening!

Die lofuitingen van wibro zijn waarschijnlijk nog meer van toepassing op 2001 en BR.

De fatalistisch-filosofische laag van Avalon wisselt in ijltempo met windows 95 achtige actiescenes, beiden werken waarempel goed bij momenten. Oshii maakt met goedkope computereffecten bijna iets meesterlijks. Zijn potentieel zou later verzilverd worden met de Ghost in the Shell reeks.

Avalon

Sterke film weer van Oshii. Avalon barst van de sfeer, en audiovisueel is dit echt een pareltje. De sfeer (zeker in het begin) is lekker donker en naargeestig, en het is geen wonder dat de mensheid zich verliest in virtual reality. Dat is uiteindelijk ook de keuze waar Ash voor komt te staan. Wil ik de schijn ophouden en leven in een droomwereld? Of aanvaard ik de grauwe realiteit? Oshii laat veel aan de interpretatie van de kijker over en zorgt vooral voor een sfeervolle en enerverende filmbelevenis. Foremniak doet het goed, de klassieke muziek en score zijn sterk gekozen, en de cinematografie en settings zorgen ervoor dat je gelijk wordt gegrepen door deze wereld.

Vooral doen. Na 15 jaar geleden een afschuwelijke ervaring, nu het compleet tegenovergestelde.

Het gekke is dat de film vooral op het esthetische vlak gevoelsmatig heel dicht aanschuurt tegen bepaalde films van onder meer Kieslowski, die ik toen ook al mooi vond, De muze Irène Jacob of Binoche doen niet onder voor wat Oshii met Malgorzata Foremniak doet. De eenzaamheid is zeer treffend. Wonderbaarlijke, maar ook slimme keuze om sepiakleuren te gebruiken; veelal ogen bepaalde effecten totaal niet verouderd. De muziek van Kenji Kawai is nog altijd even briljant, al blijf k het een nadeel vinden dat de tekst van sopraan Towarnicka ondertiteld is.