Otoshiana (1962)

De tweede Teshigahara die ik zie, en weer een erg goeie. (maar nog wel iets minder dan WotD, maar dat is logisch )

Teshigahara's eerste film, is iets luchtiger dan WotD.
De film begint lekker rustige, een man gaat samen met zijn zoontje van baan naar baan. En steeds word hij gevolgd door een man in het wit. (wat natuurlijk al zeer cool is) Als hij op een gegeven moment wordt gevraagd voor een baan ergens anders, word hij vermoord door de man in het wit. Een ijzersterke scène is dit, een lang shot, je ziet de man in het wit de hoofdrolspeler volgen en word dan doodgestoken door de man in het wit. Dit met een vreemde maar zeer aangename muziek eronder. Na deze scène wil onze hoofdrolspeler het fijne weten van zijn dood (hij is inmiddels geest) en volgt er een speurtocht naar het waarom.
Teshigahara begint lekker rustig maar het tempo gaat redelijk omhoog richting het einde met een fantastische climax. De muziek is ‘weer’ dik in orde en verhaal is erg meeslepend en spannend.

Top film die ik zeker nog een kijkbeurt ga geven, 4 sterren voor nu, maar dit is zo een film die na een week opeens veel hoger staat omdat hij maar door me hoofd bleef spoken.

Otoshiana is Hiroshi Teshigahara's debuutfilm en de eerste samenwerking met Toru Takemitsu (soundtrack), Kobo Abe (script) en Hiroshi Segawa (camera) met wie Teshigahara later ook Suna no onna (1964) en Tanin no kao (1966) zou maken.

De twee laatstgenoemde films zijn werkelijk prachtig maar Otoshiana is toch een beetje minder. De boosdoener is het script; het bovennatuurlijke element dat Kobo Abe toevoegt aan het plot is ergens erg storend omdat het werkelijk niets toevoegt aan het verhaal. Want eigenlijk is Otoshiana een schets van het harde bestaan van mijnwerkers (er zijn ook archiefbeelden in de film verwerkt) PLUS een thriller over de smerige strijd tussen twee vakbonden. Nu geef ik toe; het bovennatuurlijke geeft de film nog een mystieke sfeer mee, maar eigenlijk kan de film makkelijk bestaan zonder deze touch. En daarbovenop komt ook nog de toevoeging van een 'dubbelganger', waardoor het allemaal een beetje te veel van het goede wordt

Verder is de film visueel dik in orde. Een paar mooie shots, een paar leuke takes en ik vind het prachtig hoe Segawa de mensenhuid van dichtbij in beeld brengt; die close-ups van zwetende lichamen dragen echt bij aan de broeierige atmosfeer van de film.

Ook de soundtrack is zeer de moeite waard. Erg experimenteel ook. Zo wordt de stilte in de openingscene herhaaldelijk verbroken door een raar boor-/zaaggeluid en dat geeft een haast surrealistisch effect. Erg cool. Zo ook de vreemde pianobegeleiding ooit.. lijkt net of iemand uit het niets maar een beetje op de piano ramt maar die snerpende geluiden werken wonderwel.

Kortom: Otoshiana is een degelijk debuut, maar het script is ooit zwak. 3,5*

Teshigahara is wat mij betreft moeilijk te plaatsen. In de Jaren 60 begint in Japan ook de Nouvelle vague op te komen, een andere stroming dan de klassieke cinema van Ozu en Mizoguchi. Teshigahara hoort daar uitdrukkelijk bij, als is het maar door het gebruik van Takemitsu Toro muziek. In deze film zeer apocalyptisch.

Maar aan de andere kant oogt alles als klassiek Japans drama. Dat bijt elkaar af en toe. De film nodigde bij de eerste kijkbeurt in elk geval uit tot een herkijk binnenkort, want het geestverhaal én de maatschappelijke allegorie die eruit spak zijn best wel boeiend. Toch was ik nu steeds op het verkeerde been door het niet met elkaar te rijmen (in mijn hoofd dan) van beeld, muziek, verhaal etc.

Verkocht na Suna no Onna maakte ook het debuut van Teshigahara mijn avondje goed. Bevreemdend en sfeervol. Met intense beelden van de mensenhuid, welke in Suna helemaal perfect worden gebruikt, en de al eerder door Ramon treffend beschreven soundtrack maken van deze 'whodunnit, maar dan net even anders' een sterk staaltje film. Uitwerking van het plot kent met het slotgevecht een einde dat mooi sluit. Het brengt een fijn déjà vu gevoel naar voren, werkt prima. Helaas nog maar eentje uit die periode van de man, maar ik heb hoge verwachtingen van Tanin no Kao.

Tijdens het kijken was ik eerlijk gezegd niet zo onder de indruk. Maar de film blijft wel hangen!

Heel origineel qua plot. Het idee van de balende geesten die proberen een antwoord te krijgen over het waarom van hun dood (en dat antwoord niet krijgen, wij lekker wel!) vond ik de film veel extra sjeu geven. Het maakte de films soms zelfs een beetje grappig.

Daarbij de bevreemdende sountrack en de dito beelden. Ik ga de film zeker nog eens bekijken!

Het debuut van Teshigahara doet wat mij betreft weinig onder voor de twee films die hierna verschenen. Ook hier zijn al de beklemmende beelden en een experimentele score te vinden, evenals een lekker vreemd verhaal van de hand van Kobo Abe.

Vooral het verhaal maakt de film voor mij uniek. Pitfall is zowel een maatschappijkritische blik op de sociale stand van zaken in naoorlogs Japan, als een klassiek spookverhaal met een vleugje humor. Mooi vind ik ook het Tom Sawyerachtige jongetje, dat stoïcijns alle gebeurtenissen observeert en eigenlijk alleen maar interesse heeft in het snoep van de overleden winkeljuf. Aan het einde van de film rolt er dan toch nog een traan over zijn wang en zet hij zijn zwerftochten voort, tevens het lot van de geesten van de overledenen. Even mysterieus als het jongetje is de moordenaar in het wit. De scène waarin hij de mijnwerker achtervolgt en vervolgens vermoordt vond ik echt prachtig, een goed voorbeeld van het typische sfeertje van de film.

Misschien wel nog vreemder is de muziek van Takemitsu. Het lijken soms eerder geluidseffecten dan volwaardige composities. Ook had ik af en toe het gevoel dat de muziek totaal niet paste bij de beelden. Toch stoort het niet en helpen de vreemde geluiden eigenlijk alleen maar de surrealistische sfeer van de film te versterken.

Zonde dat Teshigahara zo weinig volwaardige speelfilms gemaakt heeft. The Face of Another, Woman in the Dunes en deze acht ik alledrie zeer hoog.

Na de twee toppers Woman in the Dunes en The Face of Another deze gezien en dan is het een tegenvaller. Ik lees hieronder zijn debut en ik vond het niet halen bij de hiervoor genoemde twee op alle gebied. Geen slecht debut maar meer dan 2,5 kan ik er niet in zien.
De volgende die ik ga kijken is Suplements.

In zijn debuut weet Teshigahara er nog niet uit te halen waar hij er in zijn twee hierop volgende films wel in slaagt. Dat komt vooral door het plot, want visueel vond ik ook deze prent dik in orde. Waar in Woman of the Dunes en Face of Another de psychologie een nadrukkelijke rol speelde was dat hier minder of zelfs bijna niet het geval. Het plot was daarom wat vlak en stukken minder interessant dan de twee eerder genoemde films.

Slecht is het echter zeker niet, dikke 3*