Peeping Tom (1960)

Grote appreciatie van de redactie van Fastforwardfilm in tegenstelling tot de pers van toen die de film rauw lustte.

PEEPING TOM - Fast Forward review

Ja, ik snap waar je wel vandaan komt. Die horrorfilms van blumhouse zijn sowieso niet mijn aan mij besteed. Dat soort films vind ik ook gewoon lelijk eruit zien.

Suffe dialogen, een decor te kitcherig voor woorden, maar bovenal... 0,0 sfeer.

Herzien in teken van Powell & Pressburger retrospectief maar dit was geen fijn weerzien.

De term ‘peeping Tom’ staat voor voyeur en het thema lijkt me typisch voor die tijd of voor de 20ste eeuw überhaupt. Het existentialisme was een zeer populaire filosofie en een belangrijk aspect ervan ontleende onder meer Sartre aan Hegel: onze blik ‘objectiveert’ de ander tot een object (lichaam) omdat we het subject niet kunnen waarnemen (hetgeen ook onszelf tot een object maakt door de blik van de ander: “de hel, dat zijn de anderen”). Degene die kijkt heeft in die zin de macht over degene die wordt bekeken, hetgeen ook de man-vrouw-verhouding in hoge mate bepaalt. Maar ook de wetenschap berust erop dat het de dingen bekijkt en tot zijn ‘object’ maakt hetgeen ook de mens zelf tot object maakt. Tegelijk komt het medium film op die registratie aan de waarneming toevoegt en waarmee het leven zelf als het ware wordt geobjectiveerd en vastgelegd en er een postmoderne stapeling mogelijk wordt: we kunnen degene filmen die ons filmen etc bij wijze van een strijd om de macht.

In deze film komen al deze aspecten van het thema aan bod: een wetenschapper filmde zijn zoon als zijn studieobject en die zoon filmt nu zelf mensen als cameraman die ook vrouwen fotografeert voor blootmagazines. Hij is een teruggetrokken man die macht en bevrediging verkrijgt door zijn positie achter de camera dus als voyeur. De film is een Hitchcock-achtige thriller doordat de wetenschapper angst bestudeerde en z’n zoon zo ver gaat dat hij vrouwen al filmend met z’n camera vermoordt, waarmee allereerst het invasieve van het kijken en registreren wordt uitgedrukt (celebrities die slachtoffer zijn van de roddelpers kunnen ervan meepraten) en waardoor hij doodangst kan vastleggen (in zekere zin is het een poging om het subject zichtbaar te maken door het ‘objectieve’ heen om welke reden De Sade ook zijn slachtoffers zou martelen). Hij laat z’n slachtoffers zelfs meekijken zodat die hun eigen angst en dood zien waardoor de horror de angst versterkt zoals het camerabeeld de werkelijkheid versterkt (om welke reden we graag naar de film gaan). Tegelijk wordt hij verliefd op het buurmeisje dat hem op het pad naar genezing van zijn pathologie zet, geholpen door haar moeder die blind is maar daardoor op haar instinct afgaat dat we beter kunnen vertrouwen dan wat we kunnen zien.

Net als de films van Hitchcock voelt de film gedateerd en is niet direct pakkend maar hij zit goed in elkaar en z’n thematiek is wezenlijk voor de film die dan ook vaak is herhaald; het interessante is dat het de film als medium dus zichzelf als een ziekte neerzet waarvan het publiek zelf ook voyeurs zijn. En in plaats van dat de mens zich ervan genezen heeft, is het als een kanker gaan woekeren tot onze huidige beeldcultuur waarin iedereen met een camera rondloopt en we bijna alleen nog beelden tot ons nemen: we zijn allen voyeurs geworden en een genezing is meer dan ooit uit zicht geraakt.

Ademloos naar gekeken.

Horror Challenge (2024) registratie #14

Deze film werd me aanbevolen door een algoritme van een filmsite. De site opperde 'You might also like Peeping Tom'. De site had het helemaal juist. De film heb Ik met alle plezier bekeken.

We leren de moordenaar kennen als een gekwelde man. Hij vertelt graag verhalen door middel van films. Zo heeft hij op zijn kamer rekken vol met zelfgemaakte films. Een van die dingen die hij graag registreert zijn doodsangsten. Hij realiseert dit beeld door iemand met een mes, die in de voorste poot van zijn camerastatief verstopt zit, te vermoorden terwijl de camera draait. Dit zorgt voor een extra dimensie in de film door ook het perspectief het wapen in beeld te brengen. Verder leren we via oud beeldmateriaal dat zijn vader er ook vrij onnatuurlijke hobby's had. De vader heeft een aantal traumatische gebeurtenissen van de filmmaker gefilmd. Dit deelt de filmmaker uiteindelijk met een huisgenoot voor wie hij meer gevoelens begint te ontwikkelen.

De eerste moord gaat vrij vlug en dient als openingsscène van de film. De tweede moord is iets uitgebreider. Hier zien we hoe de filmmaker bezig is met het opzetten van het ideale plaatje in een filmstudio. Het lichaam verstopt hij ergens op de set, wat later een vrij Hitchcock-achtige scène oplevert. De derde gaat zeer vlug. Het wordt donker en het kwaad is al geschied. Tijdens de finale filmt de filmmaker zijn eigen dood met bijbehorende angst.

Ik vind het een vrij naargeestige film om te zien. Dit was een goede aanbeveling van het algoritme. 4*

Shocktober 4

Kwam deze film voor het eerst op het spoor omdat hij tot Scorsese’s favorieten behoorde. Zag m voor het eerst in Moviedrome op de BBC en was behoorlijk onder de indruk. Inmiddels de film ook gezien op kaserdisc, blu ray en uiteindelijk op 4k. Helaas viel hij de laatste twee keer toch iets tegen. In die zin, de film werd er niet steeds beter op. Iets wat ik met Psycho wel heb. Iook de 4k transfer vond ik niet uitzonderlijk.

Krappe 4* blijven wel staan.

Niveau niks. Heel knullig. Haalt nog net de voldoende door sfeer, maar dat is een weggevertje van mij