Ma Rainey's Black Bottom (2020)

Een overvloed aan dramatische dialoog en daartegen te weinig muzikale momenten. Het het acteren van allen vond ik matig en sommige scenes te uitgerekt. De jaren 20 sfeer is zeer goed getroffen, de locaties, decors en kostuums zijn top. Maar helaas geen voldoende van mij.

Goeie film over een paar muzikanten die samen met de blueszangeres Ma Rainey in een studio samenkomen om een paar liedjes op te nemen. Duidelijk gebaseerd op een toneelstuk (de film speelt zich nagenoeg geheel af in de muziekstudio). Mooi aangekleed en een aantal goeie monologen opgevoerd door een uitstekende Viola Davis en Chadwick Boseman. Ook de spanning tussen de personages is tijdens sommige momenten goed uitgewerkt, maar als geheel mist het soms wat richting.

Wat een hoop geleuter. Zeer vermoeiend.

Sterke film geeft een aardig beeld over de positie van blues/jazz musici in de jaren 20 in de V.S.

De verfilming van het gelijknamige theaterstuk dat een Tony Award won in 1984. De film blijft ook dicht bij dat theaterstuk. Daardoor is het niet de zoveelste rise en fall van een artiest geworden. Langs de andere kant is het dan weer theatraal natuurlijk met veel dialoog.

De film wil ook niet per se het verhaal van Ma Rainey vertellen aan de hand van haar carrière. Maar wel het echte verhaal en de impact van de moeder van de blues. Hoe ze zich moest handhaven in een wereld gedomineerd door blanke mannen. Haar relatie tegenover haar manager, haar muzikanten, de studio... De film is ook het verhaal van de muzikanten. Aan de hand van hun verhalen krijg je een indruk van hun achtergrond en zo ook het effect op hun muziek.

De film is visueel niet zo heel bijzonder, al is het best wel mooi aangekleed met de kostumering en kleurenpalet. De film wordt vooral gedragen door de acteurs en de dialogen. Het verhaal zelf is vooral belangrijk. Het verhaal achter de blues, achter de muzikanten. Heerlijke film.

Een film die met zichzelf geen blijf weet. Cinematografisch ziet ‘Ma Rainey's Black Bottom’ er behoorlijk flets uit: regisseur George C. Wolfe past armtierige trucs toe om het stuurloze scenario op te kalefateren, wat dus niet lukt.

Het voornaamste probleem schuilt immers in het verhaal, dat er nauwelijks in slaagt om ten gronde iets te zeggen over het leven, de carrière, de betekenis of het karakter van Ma Rainey. Dat de plot uiteindelijk met spektakel moet worden afgewikkeld, is een zwaktebod: het voegt als een deux ex machina van de pot gerukt drama toe aan een vertelling waar behalve de muziek van Branford Marsalis weinig aan te beleven is.

In de nasleep van Black Lives Matter onderstreept 'Ma Rainey's Black Bottom' wel de compleet scheve rassenverhouding in de VS zo'n eeuw geleden, en de parallellen met vandaag zijn evident, maar wereldschokkend zijn dergelijke inzichten niet te noemen. Alles in ogenschouw genomen: zeer ontgoochelend.

2*

Snap dat het niet voor iedereen is weggelegd. Veelal gepraat natuurlijk en er gebeurd niet heel veel. Maar ik heb erg genoten, mede dankzij het uitstekende acteerwerk van de hele cast. Maar het zijn natuurlijk Boseman en Davis die er bovenuit steken. Zie ze beide wel flink wat nominaties en prijzen binnenslepen.

4*

Ma Flodder van de Blues. De Blues en heel de huidige BLM vormen de achtergrond van de film , maar het gaat finaal toch over twee volstrekt verknipte psychopatische persoontjes met een dun verhaaltje errond.

Na Fences de tweede toneelverfilming uit een reeks van 10, blijkbaar. En net als in Fences kijk je naar toneel, niet naar een film. Ook hier heb ik het idee dat men nergens één werd met decor en met de andere personages, maar enkel probeerde de teksten (goed geschreven teksten, dar niet van) te declameren. De film voelt vooral heel nep aan. Zeker zonder Boseman is gruwelijk irritant met zijn overacteren, net als Washington destijds. En net als in Fences is Davis het enige lichtpuntje en behoudt ze haar filmische waardigheid.

Visueel wel iets beter met af en toe een zwiepende camera en de aankleding is prima, dat het meer sfeerschets dan verhaal is vond ik prima en ook de speelduur valt gelukkig mee maar echt boeien of raken deed dit stukje toneel mij niet. 2,0*.

Vrij zouteloze toneelverfilming. Op visueel gebied overtuigd de film weer wel. De decors en kostuums zien er geloofwaardig uit. Verder wordt er ook met inleving geacteerd door de cast. De rollen van Boseman en Davis worden erg sterk neergezet. Toch vond ik het als geheel te weinig om boven het gemiddelde uit te komen. Er is veel dialoog, er gebeurt bijster weinig, en het aanwezige verhaal is te dunnetjes om echt te imponeren. 2,5 Ster.

Erg boeiende film die me soms lichtelijk aan 12 Angry Men deed denken, grotendeels op 1 locatie gefilmd met een hele hoop dialogen en opbouwende spanningen en conflicten. Een mooi portret die aan de ene kant dingen luchtig en lachwekkend kan brengen, maar tegelijkertijd ook onverwacht uit de hoek kan komen met overtuigende drama elementen.

Van genoten!

4*

Ma Rainey [Viola Davis] is de zelfverzekerde, zeer veeleisende 'Mother of the Blues' die zich in de aanloop naar een opnamesessie in de jaren '20 door niemand laat vertellen hoe zij haar werk moet doen. Haar bandleden zijn veteranen die zich schikken naar de wensen van Ma Rainey, maar de jonge, ambitieuze Levee [Chadwick Boseman] is vastbesloten zijn stempel te drukken op het repertoire. Hij heeft de producent van de plaat weten over te halen zijn arrangement te accepteren voor het liedje "Ma Rainey's Black Bottom" zonder Ma Rainey daarvan op te hoogte te brengen.

Verfilming van het gelijknamige toneelstuk uit 1982 met muziek van Branford Morsalis, die met deze versie van het titellied wel eens met terugwerkende kracht een Oscarnominatie in de wacht zou kunnen slepen. Dat is mede te danken aan de fantastische zang van soul-veteraan Maxayn Lewis en de geniale, Oscarwaardige vertolking van Viola Davis. Een indrukwekkende zwanenzang van Chadwick Boseman, maar ook de rest van de cast speelt in alle opzichten de sterren van de hemel.

Fijne film die meer theater dan muziek ten tonele brengt. Davis speelt sterk maar krijgt opvallend weinig screentime. Persoonlijk vond ik haar zang een beetje tegenvallen. Het is echter Boseman die de show steelt met een hele intense rol, welke tevens zijn laatste bleek. Hij stierf kort later aan darmkanker. RIP.

In de openingsscène rennen zwarte jongens door het bos. De bijbehorende geluiden klinken dramatisch. Knappende takken, gehijg en een raspende ademhaling impliceren een inspannende vlucht voor een horde wilde blanke mannen. Die gedachtegang is niet verwonderlijk. Het jaar is 1927 en de locatie bevindt zich in het diepe Zuiden van de VS. Maar wat blijkt. De twee jongens zijn op weg naar een optreden van Ma Rainey. Ze zijn gewoon vrolijk en opgewonden. En terecht, want wat een optreden! Ik werd er ook zweterig en hijgerig van. Ma Rainey zingt en kreunt en danst. Het publiek klapt, kookt, roept en beweegt. Het dampt. Het swingt. Het is verrukkelijk. Welcome tot the Blues!

Toneelschrijver August Wilson schreef tien stukken over de 20e eeuw. Ieder toneelstuk behandelt de significante levensomstandigheden van de zwarte bevolking en gaat in op ontwikkelingen, sfeer en uitdagingen waar die bevolkingsgroep gedurende een bepaald decennium mee wordt geconfronteerd. ‘Ma Rainey’s Black Bottom’ stamt uit 1984 en staat model voor de jaren 1920-1929.

Ma Rainey is de titelfiguur in toneelstuk en film. Zij wordt wel de Mother of the Blues genoemd. Ze was één van de eerste professionele blueszangeressen en één van de eerste die een opnamestudio van binnen zag. Ma bezat een krachtige energieke stem die ze gebruikte voor een ‘moaning style of singing’.De filmmuziek is van Branford Marsalis en gewoon goed. Het stemgeluid is van Maxayn Lewis (één van de Ikettes). Zij moaned fantastisch. Ik had vaak Etta James (ik ben fan) op mijn trommelvlies.

Met de muziek zit het dus wel goed. De film dan maar. In 1927 is Ma Rainey al een icoon bij de zwarte bevolking in het Zuidelijk deel van de VS. Producer Mel Sturdyvant zag dat ook en zag tevens een veel breder commercieel potentieel in haar muziek. Het blanke deel van de samenleving was nog onontgonnen gebied en volgens hem rijp om veroverd te worden. En zo geschiedde. De film is een fictieve weergave van een opnamesessie die in december 1927 plaatsvond in de studio van Sturdyvant in Chicago. Eén van de songs die werd opgenomen was ‘Ma Rainey's Black Bottom’.

In de film onderwerpt de blanke Sturdyvant zich vanuit zakelijk oogpunt aan de excentrieke grillen van de zwarte diva. Een verschijnsel dat in die tijd niet vaak voorkwam. Het verschil tussen blank en zwart werd door de blanke club toen nog krachtig in stand gehouden en was in alle facetten van het dagelijkse bestaan zichtbaar. Dat Ma’s gedrag uitzonderlijk is, toont de film duidelijk in een scène waarin de onbekende zwarte muzikant Levee (Chadwick Boseman in zijn laatste rol) zich door de producer heel hooghartig beroofd ziet worden van zijn muzikale dromen.

Omdat de film op een toneelstuk is gebaseerd, bestaat hij voor het grootste deel uit dialogen. De enscenering van regisseur George Wolfe doet vooral in het begin sterk denken aan de registratie van een toneelstuk.De setting bestaat uit een opnamestudio en een oefenruimte en dat oogt behoorlijk statisch. De speelruimte is klein. Het camerawerk van Tobias Schliesser slaagt er echter na verloop van tijd in om er een filmische ervaring van te maken. De vele close-ups van gezichten, de claustrofobische benauwdheid van de oefenruimte en de weidsheid van de opnamestudio weet hij heel effectief in te zetten om beklemming, (wan)hoop en spanning op te roepen. Ook de mono- en dialogen winnen door het sfeervolle camerawerk aan intensiteit. En zo wordt het toneelstuk een film.

Viola Davis speelt de rol van Ma Rainey. Ze lijdt. Ze huilt. Ze is onbeschoft en arrogant. Ze wordt gedreven door een ongelooflijke drang tot zelfbehoud. Vervelende ervaringen opgedaan in een onrechtvaardige wereld hebben hun averechtse sporen nagelaten. Ze slaat soms door. Zo behandelt ze blanke studiomedewerkers als slaven en gedraagt zich als een verwend kind. Een naar mens. Een angstig mens. Een indruk die overigens wegvalt als ze begint te zingen. Dan verandert ze in één brok prachtige emotie. Een wonderschone rol van Viola Davis.

De film laat te weinig muziek horen. Begrijpelijk, want het gaat vooral om de levensgeschiedenissen en ervaringen van de personages. Daarbij hoort nu eenmaal tekst. Helemaal niet verkeerd, want schitterende dialogen vol metaforen passeren. Maar toch. De blues die ten gehore wordt gebracht, smaakt gewoon zo goed.

George C. Wolfe heeft met Ma Rainey’s Black Bottom een indringende film gemaakt. Een prachtig tijdsdocument waarin maatschappelijke kwesties aan de orde komen die in 1927 actueel waren. En dat deels nog zijn. Ook een film vol persoonlijke getuigenissen die via intrigerende personages en de fantastische muziek de film een soms weemoedige en soms blijmoedige sfeer verlenen.

Genoten!

Fijn. En Chadwick ga ik zeker missen, die had nog zoveel moois kunnen maken... Maar toch is het voor mij Viola Davis die de show steelt. Niet raar op zich met zoveel jaar meer ervaring.

Gelijk zin om meer over de blues uit deze tijd te leren.

Net als bij de verfilming van August Wilson’s toneelstuk Fences ben ik niet onverdeeld gelukkig met deze film. Aan emoties geen gebrek, zoals het hoort bij een film over de blues. Het onderlinge gehakketak begon mij op d’n duur echter tegen te staan en dat geldt ook voor het irritante gedrag van Ma Rainey. Dat zal best levensecht zijn, maar ik koester toch liever mijn dierbare herinneringen aan andere rollen van Viola Davis, zonder meer een van de beste actrices van het huidige tijdgewricht.

Jammer ook dat er relatief weinig aandacht geschonken wordt aan de muziek zelf. Dat vind ik een gemiste kans.

Je ziet de laatste tijd wel veel films gebaseerd op een toneelstuk voorbijkomen. Tot nu toe vind ik ze allemaal wel heel aangenaam, ook deze weer. Zolang je maar mee kan gaan in de theatrale stijl van de film. Je kan zo fijn opgaan in al die mooie dialogen, en Davis en Boseman krijgen alle ruimte om te schitteren als enorm amusante en nogal de aandacht trekkende personages waarvan we gaandeweg de film zien waarom ze zich zo gedragen als ze doen. Davis is sowieso eigenlijk altijd al fantastisch, en wat mij betreft verdient ze de Oscar ook gewoon.

Maar het is uiteindelijk Boseman die toch het meest de show steelt, alleen al omdat hij zo'n openbaring is hier. In de paar films waarin ik heb gezien vond ik hem altijd wel goed, maar zeker niet op dit niveau. Hij maakt van Levee zo'n heerlijk personage om naar te kijken en ondergaat een ware transformatie. Die roekeloze branie waar later zoveel pijn en woede achter blijkt te schuilen, vooral onthuld in twee of drie geweldige scènes die je als typische Oscarscènes zou kunnen typeren, echt onvergetelijk. De scène waarin hij vertelt wat blanke mannen met zijn moeder deden gaf me echt kippenvel.

Het gebruik van kleuren en de cinematografie is overigens niet geheel mijn smaak en gaf me niet helemaal het idee naar een film die zich afspeelt in de jaren twintig te kijken, ook al zijn de kostuums en make-up bijzonder fraai. Je vergeet geen moment naar een verfilming van een toneelstuk te kijken. Dat deed One Night in Miami dan bijvoorbeeld een heel stuk beter. Voor mij was dat alleen geen al te groot bezwaar. Ik werd helemaal opgezogen door de dialogen en botsende persoonlijkheden. Het schrijfwerk is dermate goed dat het ook in een film nog werkt. 4.0*.

Ik heb The Father (in de bios) en Ma Rainey’s black bottom in twee dagen achter elkaar gekeken. Ik weet het niet. Zowel Hopkins als Chadwick zijn geweldig. Wat een acteurs. Dan denk ik toch dat Chadwick die Oscar had moeten winnen. Deze film is meer een film voor onze tijd, iets waar we allemaal wat van kunnen leren. En die speech over “the white man”: kippenvel! Ik denk dat hij die Oscar niet heeft gewonnen niet zozeer vanwege Hopkins (hoewel geweldig in The Father) maar vooral vanwege Viola Davis, want zij steelt de show in deze film. Wat een waanzinnige acteerprestatie geeft zij! Dat zie je wel vaker in verfilmingen van toneelstukken, dat de prestaties van acteurs zo grandioos uit de verf komen. Enfin, hoe dan ook, het is een heerlijke film! Een pedagogisch meesterwerk!

Wat een klasse apart is deze Viola Davis toch. Niet voor het eerst speelt ze de pannen van het dak. Hier met een enorm energieke rol van de oermoeder van de blues, Ma Rainey. Een dominante en eigenwijze vrouw zo blijkt. Het levert enkele leuke grappige momenten op zoals dat incident in het verkeer of wanneer haar manager haar moet smeken om het contract te tekenen of wanneer ze opkomt voor de uitbetaling van één van haar bandleden.

Maar ook Chadwick doet het prima hier. Jammer dat we hem niet meer terugzien op het grote scherm. Verder wel een sfeervolle prent van het Chicago in de jaren 20. Ik had echter graag wat meer muziekintermezzo’s gezien dan de oeverloze zeurende discussies.