Shichinin no Samurai (1954)

Shichinin no Samurai

Schitterende film van Kurosawa. Shichinin no Samurai is een lange zit, maar geen enkele scene voelt overbodig en vooral de band die je als kijker opbouwt met de personages is weergaloos gedaan door Kurosawa. In het begin worden alle personages uitgebreid geïntroduceerd, en het is intrigerend om te zien dat ieder personage (vooral de zeven samoerai) ook echt een eigen identiteit heeft en zijn eigen karaktertrekjes.

Vooral Shimada, Kikuchiyo en Katsushiro zijn voortreffelijk uitgewerkt, en de acteurs doen het ook goed. Mifune is wat karikaturaal en hij acteert erg overdreven, maar je gaat er aan wennen en tegen het einde kom je tot de realisering dat Kikuchiyo misschien wel de interessantste karakterontwikkeling van allemaal heeft doorgemaakt. Het laatste gedeelte met de strijd tussen de samoerai/bewoners en de bandieten is geweldig in beeld gebracht, en de laatste beelden van de graven van de overleden samoerai en bewoners zijn iconisch.

Een film die ik dan toch maar eens gezien moest hebben mede omdat ik de imdb top 250 aan het afvinken ben .

Maar deze viel me toch wel wat tegen al is de sfeer wel aanwezig , de spanning is dat een stuk minder en de aktie vond ik ook niet echt super indrukwekkend .

Het was een lange zit en we hebben hem weer gehad zal ik maar zeggen .

Normaal gezien komt deze morgen aan de beurt.

Tweede Kurosawa.

De eerste die ik van hem zag, Ran, kreeg ook een 2,5*. Kurosawa staat bekend als een grote regisseur, maar na het zien van Seven Samurai kan ik niet zeggen dat ik die status helemaal begrijp. Het heeft zeker zijn pluspunten, maar voor een film die 207 minuten duurt zijn het er toch te weinig.

Ik was vooraf ook even vergeten dat Kurosawa van theatrale karakters houdt. Enkele personages gaan weer volledig over de top. Mifune raakt inderdaad vaak de grenzen aan, maar in het algemeen is de houding van ieder personage wel ongeloofwaardig. Shimura en Katō waren eigenlijk de enige twee die ik heel goed kon waarderen omdat ze toch iets meer rust uitstralen.

Visueel is dit niet zo groots als je zou denken, wat uiteraard met de periode te maken heeft. In plaats van echt grote beelden kiest Kurosawa ervoor om zijn (voor die tijd) grote budget in settings te stoppen door hele stadjes op te bouwen. Dat ziet er dan ook leuk uit, maar uiteindelijk blijft het dan ook vooral een setting en helpt de rest van de film niet al te veel vooruit.

Voor diegene die overigens een epische actiefilm verwachten, Seven Samurai zal je teleurstellen. De eerste 140 minuten zijn vooral opbouw. De personages worden uitgediept en de band wordt opgebouwd. Niet briljant diepgaand, maar vervelend evenmin. Het gaat alleen wel erg lang door en niet elk personage is even leuk. Toch vond ik de samoerai allemaal op diens eigen manier bijzonder, maar toch zijn 140 minuten veel en veel te lang.

De film raast vlotjes voorbij en er gebeurt veel. De 207 minuten schieten daarom ook goed door waardoor deze film nooit lang aanvoelt, maar overzichtelijk is het allemaal niet, wat zeker richting de finale zijn tol gaat eisen. Alles wordt met een grote vaart op het scherm getoverd, waardoor ik steeds moeite had met de beelden te plaatsen en wie de personages nou eigenlijk in godsnaam waren. De finale gaat vervolgens zo snel dat het gewoon domweg chaotisch overkomt. Veel stofwolken en gezwaai met zwaarden, maar weinig overzicht.

Camerawerk vond ik verder sterk en energiek, Kurosawa heeft wel gevoel voor film, maar de chaos van de film is regelmatig vervelend. Het zorgt er wel voor dat ik steeds met de volle aandacht moest kijken, maar het is gewoon niet heel leuk om steeds weer iets te moeten opzoeken of te ontrafelen. Punten voor enkele sterke elementen, maar minpunten voor de chaos. Foutjes in sound editing vielen trouwens ook wel op hier en daar.

Bij Kurosawa gaapt er meestal een wijde kloof tussen vakkundig filmmaken en stroeve kijkbeleving maw ik word moeilijk meegezogen in zijn films waardoor er langdradigheid optreedt. Misschien omdat het verhaal in de tweede helft repetitief is, zou een verklaring kunnen zijn. Telkens krijgen we de nieuwe bestormingen van de bandieten over ons heen. En dus ja, je begint vragen te stellen (zoals ook sommige users in het verleden). Na de zoveelste charge (met steeds dezelfde truuk van de bewoners) zou er als bandiet toch een belletje moeten rinkelen dat ze nu wel in de minderheid zijn (en hoe is dit gekomen !). Misschien dat Kurosawa in zijn stoïcijnse Japanse blik het ook wel zag want er zitten 2 shots in dat de bandieten het inderdaad niet meer zagen zitten : 1) wanneer Mifune het pistool wil stelen, ziet hij vanuit een boom dat 2 bandieten neergeschoten worden en daarna zegt de bende leider : elk die lafhartig wil wegrennen zal hetzelfde lot beschoren zijn. 2) tijdens de final battle is er een kort shot van de bandiet dat van zijn paard springt en wegglipt onder het hekken. Kurosawa had wel degelijk door het het verhaal een beetje geloofwaardigheid ontbrak en probeerde dit (het zij zeer kort) te counteren. Dit gezegd zijnde ; Seven samurai blijft een episch drama. Visueel prachtig geconstrueerd (ook die score niet vergeten) met de final battle in de modder als hoogtepunt. Inhoudelijk peilt de film naar de tegenstellingen tussen bevolking en samoerai. Daar ligt de tragiek. Het eindshot is tekenend. De samoerai is niet betrokken bij de viering, ze staan aan de zijlijn, zonder bedankje, de jonge samoerai wordt afgewezen door de lokale schone, hun offers dragen ze alleen (prachtig eindshot op de 4 graven). Ook doorheen de film is voortdurend een breuk tussen samoerai en bewoners. Steeds wantrouwen, leugens, de 2 werelden worden nooit verenigd. Zelfs met een personage van Mifune die beiden belichaamt. Er blijft conflict ontstaan tussen de potsierlijke Mifune en de samoerai. Kurosawa geeft ook zijn visie op de rol van samoerai : nobel maar onbegrepen en eenzaam, hun ere code sterft uit. Hun offers worden vlug vergeten. Heroïsch ? De samoerai wordt lafhartig door kogels vermoord (ivm heldhaftig zwaardgevecht), de helden worden door de bewoners bedrogen en vinden zelfs gestolen spullen van een vroegere samoerai. Kurosawa vertelt veel. Misschien te veel.

In twee keer heb ik deze lange zit nu achter de rug. Heel erg opwindend werd het niet. Er werd best wel veel geschreeuwd in Seven Samurai, maar regelmatig om niets. Het verhaal is erg eenvoudig en alle tijd wordt gestoken in het uiteen zetten van de verschillende karakters. De beelden waren soms erg fraai, toch begon halverwege mijn aandacht steeds verder weg te drijven. De actie naar het eind toe was erg welkom. Ik heb zeker respect dat zo'n oude film er zo goed uit kan zien, het is voor mij niet het epos dat hier zo goed scoort. Ik bleef toch erg veel afstand voelen bij een te lange verouderde film.

Eigenlijk de Avatar: the way of water van zijn tijd dus.

Nou, zo zit mijn Kurosawa-reis erop. In de afgelopen jaren had ik drie films gezien: Ran, Rashomon en deze Seven Samuari. Vorig jaar, ik had nog enkele dvd's van losse films liggen, verder gegaan met Scandal en Kagemusha om daarna nog drie boxen aan te schaffen. Samen met de losse dvd's die ik had, nog bijkocht met later nog een box van de vroege films en enkele films op YouTube is het gelukt om het complete oeuvre te zien en Ran en Rashomon te herzien. Nu was het toch nog tijd voor de herziening van Seven Samurai. Niet eens zozeer dat zijn grote film een mooie afsluting zou zijn, al komt dat mooi uit, maar ik moest wel even een moment vinden voor 3,5 uur film.

Jaren terug heb ik de film gezien en ik las mijn review en dacht echt: op enkele punten herken ik mijn mening maar verder had ik nu een compleet andere ervaring. Allicht zal mijn smaak wat veranderd zijn, zal ik meer gewend zijn met Japanse cinema en vooral met Kurosawa of mogelijk is het wat anders. Niettemin: vond ik het toen een behoorlijke film maar nergens speciaal, nu zat ik echt te genieten ruim 3 uur lang. Enkel de laatste akte had denk ik een kwartiertje korter gemogen.

Wat opvalt is dat de film nergens stil valt zonder dat de film gehaast is. Het tempo is geweldig en waar nodig helpt de sterke montage de inhoud te ondersteunen. In het begin als de dorpsbewoners bijvoorbeeld zoeken hoe de snelle montage ervoor zorgt dat je als kijker mee gaat in de zoektocht. Knap gedaan. Ook ontwikkelt de film zich steeds waardoor de film nergens langdradig wordt. Pas in de laatste akte die al snel een uur duurt dacht ik van: hier had het wat strakker gekund bij een zoveelste aanval. Al is ook dat stuk an sich prima, goed geschoten en vaak afwisselend met genoeg rustmomenten tussendoor. Qua dosering is dit echt wel briljante cinema.

Seven Samuari dus, al vond ik er drie van hen wat kleurloos. Mifune is in het begin te overdreven (zoals vaker) wende al vrij snel en wist ten slotte nog te ontroeren, Shimura heeft de beste rol an straalt een enorm wijsheid en vooral autoriteit uit, zijn 'leerling' zorgt voor een prettige afwisseling met het meisje in het bos en de sterke krijgsheer is fascinerend om te zien. De andere drie wisten minder te boeien maar dat hoeft ook niet nu die andere vier al zo sterk zijn uitgewerkt.

Visueel ook prima. De actie wordt uitstekend in beeld gezet en met simpele hulpmiddelen (een kaart van het dorp bijvoorbeeld) wordt het geheel enorm overzichtelijk. Qua fotografie soms mooi (bij de witte bloemen) en vaak gewoon goed in beeld gezet, al mist de film net de brille van andere Kurosawa's waar de fotografie meer opviel. Stem verhoogd naar 4,5*.

Met The Magnificent Seven in gedachte als het ultieme jeugdsentiment, uiteraard de 1960 versie met de uber coole Yull Brenner en Steve McQueen, kon het toch niet anders dan dat ik het orgineel, deze Seven Samurai, natuurlijk eens moest zien en dat kwam er dan eindelijk van na een Marktplaats aankoop en inmiddels in de eerste week van mijn vakantie. Toch was het zondag even schrikken toen ik lucht kreeg van de speelduur van maar liefst 3,5 uur, iets dat me zondagavond niet uitkwam. Dus daarom voor de herkansing op maandagmiddag en avond met deze film uit de top 50 van de beste 250.

En zonder enige twijfel kan meteen de sfeer benoemd worden met het stemmige zwart/wit en de droeve tonen van de soundtrack, ja dit heeft ongetwijfeld veel stijl. Zo valt de montage ook op net als de vlotheid van de verteltrant, iets dat ik wel een beetje vreesde vanwege de leeftijd en de lange speelduur, maar de contouren van een goed gewaardeerde klassieker teken zich al vrij snel af. Sterk is ook zeker het geschetste beeld van het Japan in de 16de eeuw, een harde tijd voor de mensen, de strijd om te overleven met ontbering, honger, ellende en plunderende bendes op de loer. Daarnaast blijven het toch vooral Aziaten met hun manier van lopen, half rennen met het bovenlichaam heel erg naar voren, een bepaalde gedienstigheid, onderdanigheid en zelfs kruiperig, iets waar ik wel eens een beetje moe van wordt. Maar goed het hoort er allemaal bij net als alle symboliek en eerzucht van de Samurai en een eerste kostelijke ontmoeting met the leader of the pack die afrekent met een bandiet die een kind gijzelt. Andermaal dienen daar de kenmerken zich aan van een vlotte film en montage en camerawerk die zijn tijd ver vooruit lijkt.

Uiteraard zijn er veel dingen die bekend voor komen in vergelijk met de 1960 versie, in beide gevallen is de leider kaal, in beide gevay hebben ze een uiterst trouwe adjudant, in beide gevallen is er een jongr hond aanwezig, ook de dorpsoudste met zijn wijsheden klopt en ook in deze versie durft de bevolking zich niet te laten zien, komen ze pas te voorschijn als er alarm geklonken heeft en houden ze dingen verborgen voor de samurai. Leuk is het beetje humor en opschudding dat de samurai brengen onder de bevolking, vooral Toshiro Mifune als paljas en clown Kikuchiyo vult zijn rol op dat vlak met verve in, en uiteraard is daar de training richting weerbaarheid. Fraai zijn de gevechten en de doortastendheid van de samurai met een behoorlijke apotheose richting het einde met de vele gevechten en ook erg knap voor de tijd de afgeslagen nachtelijke aanvallen, erg knap gefilmd wat dat betreft.

En zo bevestigt Seven Samurai toch zeker zijn naam als klasse film die amper last lijkt te hebben van zijn leeftijd van bijna 70 jaar. De stijl is zoals reeds benoemd ontzettend sterk en de ook al benoemde camerawerk en montage getuigt ook van een zekere klasse. Een best cijfer zit er wat mij betreft wel in toch breekt op een gegeven moment de lange speelduur mij op en verlang ik toch het compactere The Magnificent Seven, 3,5 is gewoon te lang als je het mij vraagt.