Die Brücke (1959)

Maandag 6 mei Arte 20.15 - 21.55

Indrukmakende film al was het maar om het gegeven waarbij fanatiek oorlog- en veroveringszucht profiteert van jong, naïef idealisme.
Tieners, als het ware nog in hun korte-broek-tijd worden schaamteloos het oorlogsgeweld ingestuurd. Een waanzinnig aspect van WO II.
Het is mij onbekend of er ooit één van die jonge acteurs het professioneel verder heeft geschopt, maar ik heb me zekerlijk toch niet gestoord aan hun acteren, noch als scholieren noch als soldaten. Vond bovendien de gevechtsscènes zelf zeer goed geslaagd en niet van het type American-hero, wat de realiteit ten goede komt.
Film werd zowel in Duitsland als in de States (Oscarnominatie en Golden Globe winst) gelauwerd.

Drie van hen bereikten grote bekendheid en populariteit in Duitsland, en een van de drie zelfs tot over de grenzen.
Daarmee bedoel ik Fritz wepper(Albert Mutz in de film)
Hij was van 1969 - 1998 de acteur die gestalte gaf aan inspecteur Harrry klein, in de TV series Der Kommissar en Derrick.
Ook populair in Nederland.

De beide anderen zijn Volker Lechtenbrink (Klaus Hager in de film) en Michael Hinz ( Walter Forst) beiden waren te zien in vele films en TV series.

Deze ook nog maar eens bekeken maar zo bijzonder vind ik hem echt niet. Maar dat vond ik de vorige keer ook al



En overdreven veel maar ook opmerkelijk hoge waardering voor een film als deze. Want een duidelijke boodschap laat de film toch echt niet achter.
En is begrijpelijk dat de film toen al tegenstrijdige reacties opriep. En zo kan je er een middelmatig oorlogsdrama in zien, terwijl de ander er het anti-oorlog-karakter uithaalt. Het is maar waar je gevoelig voor bent. En zul je ook nog de situatie van Duitsland rond die tijd erbij moeten waren. Men had immers trouw gezworen aan de Führer en nu moest het vaderland verdedigd worden tegen de zogenaamde vijand. Daar had je dan maar eerder aan moeten denken, een gemakkelijk excuus hoor.

Dat deze in zwart wit is terwijl toch al heel veel Duitse films in die tijd al in kleur opgenomen werden geeft ook al zijn bedenkingen. En het zal wel een voorzichtig probeersel zijn, dat succes had en later cult werd. Het is pas na de helft dat de waanzin sterk naar voren komt. Maar daarvoor kent de film maar een lange aanloop, en ziet er momenten zelfs eerder fifties dan forties uit. Ook het al te uitbundig vechten van de jongeren, waarin overgave bij geen één de jongeren ook maar een moment naar voren komt en het Amerikaanse offensief juist dan weer tamelijk zwak voor de dag komt, zorgen dat film niet over de middelmaat uitstijgt. Hoewel fanatieke jongeren in die tijd wel degelijk voor hevige tegenstand zorgden. Maar hierdoor wordt je toch wel in verwarring gebracht met wat Wicki nou precies wil aan tonen. Wat die vliegtuigscène erin doet is me ook een raadsel.
Op zich wel vakkundig gemaakt, maar dat zijn veel produkties uit die tijd wel, alleen die zullen dan met aanzienlijk minder aandacht en stemmen genoegen moeten nemen. 3.0

Indringende oorlogsfilm,heeft destijds veel indruk op mij gemaakt. Harry uit Derrick,moest er wel steeds aan denken .

Ben er niet zo kapot van. En dat zal toch ongetwijfeld de bedoeling zijn geweest getuige het pittige slot. Het zinloze, de waanzin en dat soort zaken; het zit er allemaal wel in, maar het verhaal en de gedachte achter de film zijn sterker dan de film zelf. Vooral vanwege deze kinderen. Geïndoctrineerd, oké, maar hoe Wicki ze verder neerzet staat me niet bepaald aan.

Het enthousiasme om elke meter Heimat te verdedigen, het grenzeloos naiëve, het komt vooral erg dom over. Hier en daar dat er iets van groepsdruk aan te pas komt, maar ook wil niet echt helpen. Een scène als die met het vliegtuig wordt er in een paar tellen doorheen gejakkerd, waardoor elk effect meteen om zeep wordt geholpen. Ronduit slecht geacteerd ook.

Dat valt nog eens extra op omdat Wicki veel van ze vraagt en gedurende de gehele film hetzelfde foefje gebruikt. Zodra er een vorm van emotie aan te pas komt, krijg je een close up van een van de kinderen in je snufferd gedouwd. Flauw. Met de horror van oorlog gaat het wel iets beter, het zal destijds hard zijn geweest, maar die bittere film zit er nergens in.

Blu-ray release "Die Brucke" Criterion | blu-ray.com

Geniale keuze weer van Criterion.

Behoort tot de beste anti-war annex child-in-wartime films ooit gemaakt. Samen met "Jeux Interdits".

Blu-ray review: http://www.dvdbeaver.com/film5/blu-ray_reviews_67/the_bridge_blu-ray.htm

Blij dat ik hem laatst niet gekeken heb (ik vond de kwaliteit van mijn exemplaar wel heel erg crappy).
Dit ziet er keurig uit!

Fenomenaal werk weer van die klasbakken bij Criterion.

Nog niet gezien maar binnenkort komt ie uit op blu ray. Of ie naar Nederland komt is nog niet bekend.

'Die Brücke' is een goede film. Kinderen die soldaatje spelen en in de tijd van de oorlog echte soldaten worden, terwijl ze nog met hun houten geweertjes hadden moeten ouwehoeren. Keiharde boodschap natuurlijk. De momenten naar het einde toe op de brug zelf zijn goed en ook de tekst op het einde is pakkend. Echter wist de film me niet echt te grijpen, ondanks het zware verloop in het verhaal. De film mist daardoor enige impact. Toch goed deze klassieker gezien te hebben. Kinderen horen niet in de oorlog.

Bernhard Wicki, de dokter in Paris, Texas, levert een fantastische oorlogfilm af verteld vanuit een Duits perspectief.

Een groep jonge mannen/kinderen krijgen de opdracht om tegen elke prijs een brug te beschermen. Wat volgt is een prachtig verteld verhaal over eer naar je land maar vooral je vrienden en/of mede strijdgenoten. Het verhaal dat Wicki zand in de ogen van zijn acteurs gooide om ze zo te laten huilen doet me altijd wel een beetje lachen. Geweldige (anti) oorlogfilm die verteld is vanuit een heel ander perspectief dan we normaal gesproken gewend zijn.

Fijn oorlogsdrama over een stel tieners die in de waan leven dat Duitsland de oorlog gaat winnen en aan die overwinning in hun tienernaïviteit een steentje willen bijdragen. Ik maakte de fout om eerst de remake uit 2008 te zien, waardoor ik bij deze kijkbeurt wel ongeveer wist hoe het ging lopen. Die remake is overigens behalve overbodig ook rommelig, dus die raad ik niemand aan. Het origineel is een boeiende film geworden die een eerlijk beeld geeft over de oorlog, zonder helden. Kwalitatief valt er niets op aan te merken, alleen de opbouw had misschien iets boeiender gebracht kunnen worden. Een ruime 3,5*.

Een bijzondere film, zeker als je bedenkt dat eind jaren 50 Duitsland niet zo graag met zijn oorlogsverleden geconfronteerd wilde worden en zeker niet met een verleden waarin jonge kinderen naar een slagveld worden gestuurd terwijl de hele gemeenschap al weet dat der Krieg verloren is.
Misschien moet je juist bij deze film ook eens het boek lezen, de film blijft redelijk dicht bij het boek, al vind ik het jammer dat de eerste en laatste pagina's niet zijn verfilmd, dan was er een iets andere lading aan de film gekomen, welke pagina's, ik zou zeggen ga het boek lezen en kijk dan de film.
Een goede film, zeker naar de maatstaven van eind jaren 50, maar zeker ook voor een "moderner publiek"de moeite van het bekijken waard.

Uitgebreide trailer "Die Brücke" met "Brothers in arms" (origineel van Dire Straits):

DIE BRÜCKE - YouTube

Uitstekende film en dat gemaakt 14 jaar na een oorlog die het hele Duitsland behoorlijk ontwricht had. In deze film wordt de idioterie en de verheerlijking van de oorlog en de liefde voor het vaderland (nationalisme) goed weergegeven. Nauwelijks de luiers ontgroeid en de jongelui denken echt dat hun daden de wereldgeschiedenis en de toekomst van het vaderland aan hun is. En ja, soms offer je het leven van jou en een ander daar met "liefde" voor op.

Soldaten. De Amerikanen hebben gisteren over een breed front aangevallen.
Ons bataljon is nu onderdeel van de 336e Volksgrenadierdivisie.
We vertrekken vannacht. Ik verwacht van de veteranen van dit bataljon, dat ze in dit moeilijke uur, zoals altijd, hun plicht doen.
We verwachten morgenvroeg contact met de vijand te maken.
Iedere vierkante meter die we verdedigen is een deel van ons vaderland. En wie ook maar één vierkante meter Duitse bodem verdedigt, verdedigt Duitsland.
We weten dat de situatie verdomd netelig is. Maar wij zijn soldaten. We leven of sterven.
We moeten de generaties na ons kunnen tonen dat we onze plicht deden.
De jonge soldaten, die voor het eerst aantreden, moeten weten dat ons bataljon alleen "voorwaarts" kent. Nooit "terugtrekken".
Ons bataljon kent alleen strijd, overwinning of dood. Ik ga ervan uit dat het vaderland in dit uur van jullie op aan kan.
Ook voor deze missie is het parool: "Voorwaarts, voor Führer, volk en vaderland".

Bovenstaande is de indrukwekkende toespraak van een leidinggevende sigarenrokende Duiste Luitenant-kolonel (Siegfried Schürenberg) in het verhaal, welke laat zien hoe destijds Duitse jongens onder het nationaalsocialisme verwrongen idealen krijgen aangepraat, waardoor ze waanideeën over heldendom gaan koesteren die onafwendbaar leiden tot de door de machthebbers valselijk als eervol voorgestelde "Dood voor het vaderland" !

Deze fraaie Duitse Drama / Oorlog film, heb ik gisteravond na circa 10 jaar weer eens herzien (ik kon me de eerste 60 minuten ook niet meer herinneren) en ik moet zeggen dat deze film nog steeds staat als een huis en dat ondanks dat deze zwart-witfilm al bijna 60 jaar oud is.

Het verhaal speelt zich af in april 1945 in Duitsland, tijden de laatste oorlogsdagen. In een klein Duits stadje (waarvan de naam niet wordt genoemd), staan zeven zestienjarige jongens uit dezelfde schoolklas aan de vooravond van hun diensttijd, waarbij elk van hen een andere sociale achtergrond heeft. Als de jongens zich onder aansporing van één van de jongens, te weten Jurgen Borchert (Frank Glaubrecht), daadwerkelijk voor de militaire dienst aanmelden, zijn de meeste volwassenen, moeders, hun leraar en de plaatselijke politieagent wanhopig en verbijsterd. Maar niemand durft echt iets in te brengen tegen hun aanmonstering in het leger. De jongens zelf daarentegen verheugen zich op het "avontuur" dat hun te wachten staat en kijken er reikhalzend naar uit zich eindelijk in de strijd te kunnen bewijzen om het vaderland te redden.

Het verhaal wist mij wederom te boeien en te fascineren vanaf de eerste tot de laatste minuut (duurt circa 100 minuten) en is min of meer opgebouwd uit drie delen. Zo maak je in de eerste 40 minuten van het verhaal kennis met de zeven jongerens, waarbij je hun sociale achtergrond te zien krijgt. Zo is Walter Forst (Michael Hinz) de zoon van de plaatselijke "Ortsgruppenleiter", te weten Mr. Forst (Hans Elwenspoek), waarbij hij zich schaamt voor de lafheid van zijn vader, die bovendien zijn vrouw bedriegt met de dienstmeid. Jürgen Borchert (Frank Glaubrecht) heeft zich als jongste telg uit een officiersgezin vrijwillig voor de dienst aangemeld om in de voetsporen van zijn gesneuvelde vader te treden. Karl Horber (Karl Michael Balzer) woont in de kapperszaak van zijn in de oorlog gewond geraakte vader en ontdekt tot zijn ontgoocheling dat zijn vader een verhouding heeft met de door hem aanbeden leerling-kapster in de zaak. Klaus Hager (Volker Lechtenbrink), die met zijn mede scholiere Franziska (Cordula Trantow) bevriend is, en Hans Scholten (Folker Bohnet) zijn vanwege de geallieerde luchtaanvallen elders in Duitsland als evacués in het stadje terechtgekomen. En Albert Mutz (Fritz Wepper) en Sigi Bernhard (Günther Hoffmann) wonen allebei nog thuis bij hun moeder, terwijl hun vaders aan het front zijn.

Na circa 40 minuten begint dan het tweede gedeelte van het verhaal, waarbij de jongens een korte opleiding krijgen in een kazerne, waarna al na één dag voor hun de oorlog (na circa 60 minuten) echt gaat beginnen en dat is dan tevens het laatste gedeelte van het verhaal, wat zowel heftig (mede door de actie), indrukwekkend en tragisch (zo wordt o.a. de leidinggevende sympathieke sergeant Heilmann, die koffie wilt gaan halen in het stadje voor de jongens, aangezien voor een deserteur, waarna hij wordt doodgeschoten door de militaire politie en de jongens er dan alleen voor staan) is en welke ook de waanzin van de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in Duitsland goed laat zien, waarbij de jongens de nutteloze opdracht krijgen om de onbelangrijke brug van hun stadje te beschermen.

Dit lukt uiteindelijk ook, maar de prijs daarvoor is wel zeer hoog (zes van de zeven jongens sneuvelen daarbij, eentje te weten Hans Scholten zelfs door de Duisters die de brug willen opblazen, en degene die het overleeft, te weten Albert Mutz, is gewond en mentaal een wrak), waarbij het ook nog eens allemaal nutteloos was (mede door de Duitsers die de brug willen opblazen, wat tegen het zere been is van de jongens), want na het einde verschijnt namelijk de volgende tekst in beeld:

"Dit gebeurde op 27 april 1945. Het was zo'n onbeduidende gebeurtenis, dat geen enkel militair rapport er melding van maakte."

Ondanks dat deze film al bijna 60 jaar oud is, wordt het hele verhaal visueel gezien fraai in beeld gebracht (op de speciale effecten nu dan, zoals het Amerikaanse vliegtuig welke Sigi Bernhard als eerste van de jongens dood, maar goed de film komt ook uit 1959) met o.a. een aantal fraai in beeld gebrachte scènes zoals de laatste seconden van het verhaal, die namelijk eindigt in stilte en dan met een shot vanuit de lucht op het apocalyptische strijdtoneel. Ook de scènes waarbij Jurgen Borchert gedood wordt door een Amerikaanse scherpschutter (die dan beiden in één shot in beeld te zien zijn en Jurgen Borchert dan via het vizier van de scherpschutter) en Walter Forst omkomt bij een explosie van een door hem afgevuurde pantsergranaat (d.m.v. een "Panzerfaust") vanuit een huis, werden fraai en tragisch in beeld gebracht. Dat laatste mede omdat bij het afvuren van de pantsergranaat een burger dodelijk gewond (verbrandt) raakt, omdat die achter de Panzerfaust staat en roept "Doe niet zo idioot. Niet schieten", waarna een Amerikaanse soldaat tegen hem zegt "Stom jong. Wat doe jij in deze oorlog ?". Daarna stort een muur van het huis in, waarbij Walter Forst omkomt.

Ondanks dat je in deze film vooral dramatische en tragische gebeurtenissen te zien krijgt, moest ik wel om een enkele scène lachen en dat was bij de scène waarbij dienstmeid Möhlmann (Herma Hochwarter) tegen Walter Forst het volgende komt zeggen:

"Uw vader zegt dat u die neger muziek af moet zetten"

Ook vond ik het wel geinig dat deze film twee hele kleine erotiek momentjes heeft en dat namelijk op het moment dat Karl Horber door het sleutelgat van de slaapkamer van zijn vader kijkt en daarbij ziet dat zijn vader heeft gevreeën met de door hem aanbeden leerling-kapster Barbara (Edeltraut Elsner). Daarbij is dan een gedeelte van de linkerborst van de rondborstige Edeltraut Elsner te zien, als zij zich aan het aankleden is. Ook krijgen we een kijkje te zien in de blouse (waaronder geen BH) bij dienstmeid Möhlmann, als zij zich voorover bukt voor het opruimen van een kapot gemaakte platenspeler. Die scène volgt overigens vlak na de eerder genoemde grappige scène.

De gehele vrijwel onbekende cast speelt gewoon goed en overtuigend, waarbij het ook leuk is om een jonge Fritz Wepper (als Albert Mutz, die het dus al enige overleeft) te zien en hij is natuurlijk vooral bekend vanwege zijn rol als rechercheur Harry Klein in de populaire jaren 70, 80 (keek ik in die tijd vaak samen met mijn oma) en 90 Duitse krimi-televisieserie "Derrick", waarbij het wel cynisch is dat hoofdrolspeler Horst Tappert in de Tweede Wereldoorlog gediend heeft bij de beruchte Duitse "SS-Division Totenkopf" van de "Waffen-SS".

Al met al nog steeds een indrukwekkende en tragische Duitse Drama / Oorlog film, die ook na het herzien ervan nog steeds indruk op mij weet te maken en dat laatste vooral vanwege de waanzin van de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog in Duitsland. Of zoals een Amerikaanse soldaat dat fraai zei tegen de jongens in deze film:

"Hé, stop. Niet meer schieten. Kom, hou er nou mee op. Wij vechten niet met kinderen. Ga naar huis, naar jullie kleuterschool. Ga naar huis. We schieten niet op kinderen van de kleuterschool".

Het woord "kleuterschool" had hij daarbij beter niet kunnen gebruiken, want daarna wordt hij doodgeschoten (in de buik) door de woedende (vanwege het woord "kleuterschool") Karl Horber die daarbij ook zelf om het leven komt (geraakt door een kogel), waarna Klaus Hager compleet doordraait en dood wordt geschoten als hij wegrent.

Theunissen, mijn compliment voor jouw bericht bij deze film.

Graag gedaan, ik heb het overigens nog wat bewerkt.

Theunissen
Compliment voor je zeer uitvoerige recensie ook van deze kant.
Dat heeft werk gekost.

Om een puntje op de i te zetten zou ik de benaming "crèche", op het eind van je relaas vervangen door kleuterschool, want dat werd in feite bedoeld in de film.
"Kindergarten" is een benaming die zowel in Duitsland als in de USA in gebruik is, en die duidt op een school voor kinderen van 4 tot 6 jaar oud.
Vandaar ook dat de soldaat het woord gebruikte, aangezien het wellicht een van de weinige Duitse woorden was die hij kende.

Het heeft inderdaad veel werk gekost (langer dan de film duurde , maar het is ook een hobby van mij) en ik heb de benaming "crèche" (zo werd het letterlijk vertaald in de film) vervangen door "kleuterschool".

Theunissen

Ik had al het vermoeden dat de "ondertitellaars" dat gebruikt hadden.
Die slaan de plank wel vaker mis, haha.
Ik ging uit van mijn eigen herinnering aan die scène.
Leuk dat je het toch aangepast hebt.

Nogmaals: knap stuk werk die recensie.

Theunissen, ik heb genoten van je recensie.
Door jou recensie denk ik dat ik de film maar eens weer moet gaan kijken. Je gaf al aan dat aan het einde van de film de tekst verschijnt dat de gebeurtenissen niet in een dagorder of iets dergelijks waren verschenen vanwege de onbelangrijkheid van het moment. Ik vond dat moment min of meer gejat uit All quiet on the western front, na de dood van Paul verschijnt daar ook de dagorder in beeld, die vermeld, all quiet on the western front. Wat in mijn ogen een hele sterke afsluiting was geweest van de film was de scene uit het boek van twee mannen die op de brug staan en de een zegt, ik zou hier willen sterven, waarop de ander zegt ik zou hier willen leven. Beide bedoelden ze hetzelfde. Dan waren de makers nog dichter bij het boek gebleven en had je in die twee zinnen het hele verhaal samen gevat. Maar dat is dan ook mijn enige commentaar bij de film, in mijn ogen behoort deze film nog steeds tot de klassiekers van de Duitse cinema vanwege de tijd waarin het is gemaakt en het voor die tijd uiterst gevoelige onderwerp.

All quiet on the western front is ook een ijzersterke Drama / Oorlog film en dan zowel het origineel als de remake. De laatste moet ik misschien ook maar eens herzien, want die film maakte vroeger altijd veel indruk op mij en eindigt ook zeer tragisch (natuurlijk ook het origineel). Beiden films verdienen eigenlijk ook een uitgebreidere "persoonlijke mening of recensie" van mij. Maar dat zal dan ongetwijfeld ook weer veel tijd en werk gaan kosten.

Sowieso kijk ik altijd graag naar oorlogsfilms waarbij het Duitse leger centraal staat en als die ook nog eens in Duitsland gemaakt zijn (dan praten de Duitsers tenminste ook echt Duits ), zoals deze film, dan is dat helemaal mooi meegenomen.

Ik weet niet of je de Duitse oorlogsfilm (beter gezegd anti-oorlogsfilm) "Hunde, Wollt Ihr Ewig Leben (1959)" al eens hebt gezien, maar dat is zeker ook een aanrader voor iedereen die van dit soort films houdt.

Ik ken de film niet, maar wel het boek, ik hoop dat ooit nog eens weer de trilogie Q8-15 wordt uitgezonden, die gaf naar mijn mening een uitstekend beeld van het duitse leger voor de 2e wereldoorlog. Nu ben ik sowieso wel een liefhebber van oorlogsverhalen welke door duitsers zijn geschreven, die ontbreken vaak het allesbedekkende helden sausje. Ben vooral een liefhebber van de boeken van Kirst en Sven Hassel.

Die Brücke

Fantastische Duitse klassieker over de gekte en zinloosheid van de oorlog. Dat Die Brücke al 15 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog is gemaakt maakt het nog interessanter, en regisseur Bernhard Wicki verdient alle lof voor zijn geweldige script en regie.

Vooral de oorlogsscènes op het laatst zijn ontzettend knap gefilmd, en de hele opbouw daar naartoe laat zien hoe zinloos de oorlog kan zijn. Zes Duitse jongens moeten een brug bewaken die toch opgeblazen wordt. Dat weten ze zelf niet, en door plichtsbesef en vaderlandsliefde willen ze zelfs hun leven geven voor het verdedigen van die brug. Hun kansloze strijd is verschrikkelijk om te zien, en de tekst op het laatst (dat dit verhaal zo onbelangrijk was dat het niet eens ergens is opgeschreven), maakt het des te schrijnender.

Deze film is te vinden op YouTube. Allemaal kijken mensen, Die Brucke hoort in de top 250. Nog 6 stemmen!

Ik betaal hier liever wat knaken voor, lijkt me een mooie voor in de collectie.

Zeker doen, het is een pareltje in je collectie . Maar de film is misschien moeilijk aan te komen, en hij moet eindelijk eens van die tiplijst af. Op YouTube is het geen geweldige kwaliteit, maar op een groot scherm is het goed te doen.

Sterke Anti-oorlogsfilm die handelt over hoe Duitse jongens onder het nationaalsocialisme verwrongen idealen (Volkssturm) krijgen aangepraat, waardoor ze waanideeën over heldendom gaan koesteren. "Oorlog is een "avontuur" totdat ze in de harde werkelijkheid belanden en die wrange waanzin is aan het einde van de film goed te voelen. Met het standpunt dat wordt ingenomen is het de eerste Anti-oorlogsfilm die zich afspeelt ten tijden van de tweede wereldoorlog. De film werd dan ook bekroond met een Oscar voor de beste buitenlandse film en de regisseur zal dankzij deze film iets later meewerken aan The Longest Day (1962)

Kinderen horen niet in een oorlog.

Maarja, wie dan wel. En hebben we overigens niet uit Blood Diamonds de wijsheid opgedaan dat 'infanterie' zo heet omdat het vroeger kinderen waren. En nog niet zo heel lang geleden was de dienstplicht hier voor jongens van een jaar of 18 - die zou ik ook niet zonder meer volwassen noemen. Je moet dat soort dingen wel ietwat in het tijdsbeeld blijven zien - en ja, ook toen werden de stuiptrekkingen van het derde rijk wel verworpen, maar misschien met minder afstand dan we nu zouden doen.

Dezelfde nuance bekruipt me bij de film. Ja, het is wel een sterk verhaal, maar men speelt ook wel wat op het makkelijke sentiment. Dan zijn er toch bepaald wel betere films in het genre, en is deze wellicht vooral opvallend door het land van herkomst. Da's wel wat mager om er dan een cultstatus aan op te hangen.

De toespraak is wel echt geniaal mooi gedaan. Verder vond ik het niet zo meevallen eigenlijk.