The Loneliness of the Long Distance Runner (1962)

Verdorie, gemist .

Mooie film, prachtige titel. Typisch Brits, maar toch enigszins beïnvloed door Les Quatre Cent Coups van drie jaar eerder zo lijkt het. Maar dan met een veel Britser gevoel van klassentegenstellingen. Richardson heeft gevoel voor gezichtsuitdrukkingen. Fraaie rol van Courtenay.

Dikke 3.5*

Het is een bewerking van een erg bekend verhaal van Sillitoe, lijkt me sterk dat dit gebaseerd is op de film van Truffaut.

Dat weet ik. Maar het feit dat het verfilmd is en hoe het stillistisch eruit ziet vond ik toch lijken op een duidelijke invloed. Ik kan me niet voorstellen dat Richardson niet is beinvloed door die film eerlijk gezegd.

The Loneliness of the Long Distance Runner (Tony Richardson, 1962)

Als reactie op de Franse Nouvelle Vague kwam de Engelse filmcultuur met een kortstondige opleving via sociaal-realistische films over 'angry young men' (de zogenaamde Kitchen Sink). The Loneliness of the Long Distance Runner, gebaseerd op het gelijknamige korte verhaal, is één van de hoogtepunten van die filmbeweging. Het verhaal speelt zich af in een tehuis voor criminele jongeren waar ze via sport en discipline weer op het rechte pad worden gebracht. De hoofdrolspeler is een talentvolle hardloper en het lijkt alsof het systeem hem op het lijf geschreven is. Via langdurige flash backs kom je achter zijn jeugd en waardoor hij langzamerhand op het criminele pad is geraakt. Een erg sterk verhaal waarbij ik me wel stoorde aan de slapstick-achtige muziek en de niet passende komische versnelde beelden in bepaalde scenes. ****

Ik ben een groot liefhebber van Engels ‘kitchen sink drama’. Films als This sporting life en Saturday night, Sunday morning. Sober, eerlijk en bepaald minder sentimenteel dan modern navolgers (Mike Leigh, Ken Loach) het vaak brengen. Mijn favoriet is A taste of honey, ook van Tony Richardson. Een film waar The Smiths nog uit citeren (‘The baby has gone/But the baby is real’). The loneliness... is een film over een jongen die op het slechte pad belandt en in een correctie-instituut wordt gestopt. Daar blijkt hij bedreven in rennen, zodat hij de geschikte kandidaat lijkt om de eer te verdedigen in een competitie met een andere school. Individu tegen systeem, maar dan op zijn kitchen sink-s. Niet zo memorabel als is A taste of honey, maar zoals gezegd, ik houd erg van het genre.

Kitchen sink-drama is een van de cinemahoekjes waar ik dit jaar maar eens in moet gaan duiken. Trekt me wel en ik heb er buiten deze eigenlijk geen gezien (of je zou If... er nog onder moeten rekenen, wat ik soms gebeurd, maar dat lijkt me niet erg terecht).

Misschien een domme vraag, maar valt Scum(1979) ook onder kitchen sink-drama?

Helaas ken ik deze titel verder alleen als het nummer van Iron Maiden...

Denk het wel, althans, het ligt wel in die lijn.

Wel aardig. Vooral Tom Courtenay valt op. Hij is eigenlijk te oud voor zijn rol, maar hij domineert de film door zijn aparte acteerstijl.

Interessant acteur die heel intensief speelt, maar wel geloofwaardig blijft.

In andere films die ik van hem gezien heb vond ik hem ook erg goed.

Jammer dat de psycholoog die uiteindelijk gelijk krijgt weinig in beeld is en uiteindelijk zelfs helemaal verdwijnt.

Tom Courtenay speelde erg overtuigend ja. Cinematografisch van stijf tot dynamisch en chaotisch, interessant. Kon trouwens nog het meest genieten van het 'uitstapje' met de meiden. Opvallend ook het slot, bijna iets wat je bij Sartre zou verwachten.

De synopsis is reeds 3maal uiteengezet,dus daar hoeven we het verder niet over te hebben.De film doet uiteraard denken aan alle andere AYM-KSR films(net als saturday night etc. is de locus delicti Nottingham),maar ook aan het soort juvenile delinquent -being caught in the system-penitentiary-deprived youth-culture of poverty-playing ball as the only way out of it all-films waar Hollywood er ons tig duizend van geschonken heeft.

Waarbij het verschil natturlijk is dat socialist Sillitoe en in navolging van hem Richardson hun held een wazig soort klassenbewustzijn meegeven,wat dan ook het slot verklaart(wat heeft Sartre daar mee te maken,eigenlijk?Ik ben niet bij).

Courtenay is goed,maar zoals reeds gezegd te oud voor een rol als minor,wat ook voor de meeste van zijn collega's geldt.De slapstick scènes waren idd.wat overbodig,en in Britse films verwacht je sowieso humor van betere kwaliteit.Dat geintje met die regenpijp was wel aardig,trouwens.

Dit is de eerste officiële kitchen sink film die ik zie, maar hij heeft veel raakvlakken met films van het type dat Ken Loach en in mindere mate Mike Leigh later zou maken, om nog maar te zwijgen van Fish Tank een aantal jaren geleden. Dus een erg Britse kijk op klassenverschillen en een hoofdpersonage die door zijn afkomst praktisch in een kansloze situatie zit, zoals zijn vader voor hem, die meer geld opbracht door te sterven dan door te werken. Echter gaat het hier om een jonge man die wel degelijk een toekomst blijkt te hebben, want hij kan enorm hard rennen, wellicht op Olympisch niveau!

Dit klinkt als een Britse hardloopvariant op Rocky, maar het feit dat het Brits is en uit de jaren '60 komt (dit is ontegenzeggelijk een film van zijn tijd maakt wel veel verschil. Hoofdpersonen uit kitchen sink films werden van angry young men genoemd en dat is hier wel van toepassing. Tom Courtenay is fenomenaal in het overbrengen van de onderdrukte woede en minachting voor alles waarvan hij denkt dat het hem onderdrukt (wat zo'n beetje alles is). De spanning komt niet zozeer voort uit de vraag of hij het in zich heeft om uit zijn situatie te ontsnappen, want dit kan hij duidelijk wel, want hij heeft niet alleen razendsnelle benen, maar is ook duidelijk intelligenter dan zijn vermoedelijke opleidingsniveau. De vraag is dan ook meer of hij het karakter heeft om boven zichzelf uit te stijgen. En wat is dat eigenlijk, boven jezelf uitstijgen?

Wat mij zo aangreep aan deze film is hoe sterk het innerlijke conflict van Colin verbeeld werd en hoe zwaar, maar raak zijn dilemma is. Tijdens de laatste race wilde ik enerzijds dat hij als eerste de finish haalde om uit zijn armoedige bestaan te komen en om iedereen te bewijzen dat hij meer is dan dat ze van hem denken, terwijl ik anderzijds wilde dat hij de race opgaf, omdat de overwinning nooit echt hem kon toebehoren, ondanks dat hij al het werk deed. De film ziet dit conflict echter niet alleen in de race, maar in het leven in zijn geheel en zet vraagtekens bij in hoeverre ons leven wel van ons is. Een vraag waar Colin zich van bewust is, wat zich onder andere uit in zijn weigering werk te zoeken of in he verbranden en verbrassen van het geld dat van zijn vaders levensverzekering kwam. Nooit vooraf verwacht dat kitchen sink zulke existentialistische helden hadden. Colin is voor mij net zoveel een onuitstaanbare klootzak, een enorme sukkel als een grote held. Zo complex heb ik mijn hoofdpersonages het liefste. Het einde doet hem eer aan: die glimlach als hij beseft dat hij de wedstrijd en zijn kans in de wereld verloren heeft is even triomfantelijk als tragisch.

En de opbouw naar die glimlach is fantastisch, met een sterke afwisseling tussen grauw realisme, lyrische poëzie (de renscènes vooral; maar er zit ook een prachtig verstilt shot in van de moeder met het geld van de levensverzekering: het enige moment waarop ze menselijk wordt afgebeeld) en bijna ludieke momenten (persoonlijk vond ik de versnelde slapstick-achtige momenten met carnavaleske melodietjes juist erg passend). De invloed van de nouvelle vague is enorm, maar hier misschien wel meer op zijn plaats dan ooit. Zo'n revolutionaire beeldtaal past bij een revolutionair verhaal, zelfs al ziet de hoofdpersoon waarschijnlijk als enige wat de revolutie was en zal het niet veel impact hebben. Zoals gezegd is het wel echt iets van zijn tijd, maar het werkt voor mij nog altijd enorm sterk, vooral doordat het portret van Colin toch wel erg krachtig, maar ook genuanceerd is.

Minder genuanceerd is de rol van Michael Redgrave, de zwakke schakel in de film en de reden waarom ik niet voor de volle score ga. De manier waarop zijn personage eigenbelang representeert is zo plat als een dubbeltje. Zelfs na die kleine opstand in de eetzaal praat hij in een zaal tegen de jonge delinquenten over dat ze voor hem werken. Het lijkt me kansloos dat iemand met zo'n retoriek ooit zo'n positie had gekregen, laat staan dat hij daarmee de jongens rustig zou weten te krijgen. Zijn dialogen maken de centrale boodschap vaak te flauw en te makkelijk.

Maar verder is dit een prachtige film van een regisseur waarvan ik niet wist dat hij het in hem had. Van zijn laatste film, Blue Sky, kan ik weinig goeds zeggen en van zijn Oscarwinnaar, Tom Jones nog veel minder. Richardson heeft ook niet meer een echt goede reputatie geloof ik, al lijken zijn films van voor Tom Jones, waaronder deze, iets meer gewaardeerd te worden dan zijn latere werk. Ik ben in ieder geval benieuwd naar zijn andere bijdragen aan kitchen sink. Voor nu is dit een film die meer aandacht verdient!
4,5*

P.S.: Wat een prachtige titel!
En wat een afgrijselijke poster!

Uitstekende film over een jongen, die na een diefstal, terecht komt in een tuchthuis. Via flashbacks wordt verteld hoe zijn leven voor het tuchthuis was. Dit sociaal drama is op sommige momenten licht van toon en op andere momenten rauw. De film geeft het tijdsbeeld perfect neer en de montage tijdens de wedstrijd op het einde is sterk.

Vrij aardig sociaal drama over Colin Smith, voor een dubbeltje geboren en nooit een kwartje wordend. Ik zag hierboven de vergelijking met Les quatre cent coups, en daar kan ik me wel redelijk in vinden. De film boeide redelijk, alhoewel hij best langzaam is en het qua thematiek toch een tikje gedateerd overkomt met veel nadruk op de Britse klassenverschillen. Een paar kleine missertjes (naast het al vaker genoemde feit dat de op zich geweldig acterende Courtenay veel te oud is voor zijn rol) waar men dacht dat het grappig zou zijn (onterecht) om bepaalde scenes versneld af te spelen als komisch effect; daarentegen wel weer een prachtig gemonteerde laatste vijf minuten op het einde. Met de uiteindelijke spreekwoordelijke middelvinger van Colin naar het schoolhoofd, zijn schoolgenoten, maar ook naar de maatschappij, zijn toekomst en iedereen die denkt dat er nog wel wat van die jongen kan komen.

Best de moeite waard, maar geen meesterwerk.