Nanjing! Nanjing! (2009)

Wat een heftige, realistische oorlogsfilm is dit! Nadat ik de film "The Flowers of War" had gezien werd ik hier op moviemeter in het forum getipt om deze film te gaan zien. Beide films hebben hetzelfde onderwerp, de belegering van Nanjing en de grove wandaden van de Japanners. "Nanjing! Nanjing!" richt zich meer op het complete verhaal en een sterk punt vind ik het dat word, verteld uit oogpunt van alle betrokkenen er is niet echt één hoofdrolspeler aan te wijzen. De film kent amper dialogen als er gesproken wordt dan is het in de eigen taal, dit maakt het heel authentiek en gelijk heel toegankelijk. Gruwelijkheden worden niets verhullend in beeld gebracht echter zonder effect bejag zoals we dat in film van bijvoorbeeld Mel Gibson ''Hacksaw Ridge" zien. Deze film laat bijna op een documentaire achtige wijze zien wat er zich heeft voorgevallen tijdens de 2e WO in China. Een Chinese productie, zeker geen typische Chinese film en een must see film als je geïnteresseerd bent in stukje wereldgeschiedenis.

Zeer heftige oorlogsfilm, over een periode waarin de meest gruwelijke daden zijn verricht in de geschiedenis van de mensheid.

Zeer vakkundig in elkaar gedraaide oorlogsfilm van Chinees regisseur Chuan Lu. Juist door de afkomst moest ik even vrezen voor een ongenuanceerd verhaal, maar Lu weet zich gelukkig redelijk neutraal te houden achter de camera. Zeer bewonderenswaardig om binnen zo'n boze en gitzwarte gebeurtenis toch nog wat kleur te geven aan beide kanten, waaronder dus de "slechte" kant. De toonzetting wordt voor de volledige 132 minuten deprimerend gehouden en de beelden zijn afwisselend schokkend en ruw. Het is logisch dat er weinig hoop wordt getoond en de keuze om weinig focus te leggen op een specifiek personage pakt verfrissend uit. Hierdoor vormt Nanjing! Nanjing! meer een documentatie van het vreselijke bloedbad waarbij ook veel extremiteiten en gruwelijkheden niet worden geschuwd. De stilte en hopeloze houding van de personages werken uitstekend, waardoor het harde geweld vaak extra zwaar binnenkomt. Het zwartwitcontrast voelt wat gekunsteld aan en het familiedrama binnen het vluchtelingenkamp is niet erg interessant, maar verder heb ik weinig te klagen over deze gewaagde stijloefening van Lu. Ik prefereer Jin Ling Shi San Chai met betrekking tot deze gebeurtenis, maar niettemin mag Nanjing! Nanjing! er nog altijd zeker wezen.

De Aziatische cinema is niet echt voor mij weggelegd, ik kan niet zo vaak wat met die films en het ligt mij vaak gewoon niet. Althans, veel films niet want deze cinema bevat ook behoorlijk wat horrorfilms en actiefilms waarvan een paar ook echt wel heel hoog scoren bij mij (en veel heb ik zelf nog niet eens gezien). Deze film laat overigens wel een bepaald statement achter dat de Aziatische cinema zo slecht nog niet is, en dat heb ik wel gemerkt. Deze in zwart-wit geschoten Sino-Japanse oorlogsfilm raakt je op veel fronten, en is eigenlijk misschien zelfs wel bruter dan menig Amerikaanse oorlogsfilms.

Zelf ben ik niet zo bekend met de Sino-Japanse oorlog van eind jaren dertig, dus ik heb tijdens de film wel zeker de nodige informatie moeten opzoeken. De Aziatische kant in de tweede wereldoorlog heeft wel degelijk mijn interesse, en ook hoe Japan er in stond was zeer indrukwekkend, helaas krijg je daarvan hier in Europa niet zoveel mee, dat draait uiteraard veelal om de Duitse en Amerikaanse kant van het verhaal. Er zijn wel degelijk aardig wat films over de oorlog met Japan maar, dit is vaak uit Duits perspectief. Dat de Chineese regisseur Chuan Lu ons daarom meeneemt in het bloedbad verhaal van Nanjing vind ik daarom heel erg fijn, uiteraard een waargebeurd verhaal die echt afschuw met zich mee neemt en zeker niet vergeten mag worden door de wereld, al heb ik het gevoel dat, dat wel gebeurt want, ik heb er nog nooit veel over gehoord. Ik heb de film ‘Jin Ling Shi San Chai’ al wel eens gezien in het verleden die ook inspeelt op de gebeurtenissen in Nanjing, alleen daarna stopte het ook wel weer.

‘City of Life and Death’ is een steengoede film, die ik eigenlijk niet mag verwoorden met woorden als ‘prachtig’, indrukwekkend was het wel degelijk. De film verteld geen verhaal gebaseerd op een bepaald persoon maar, je wordt door regisseur Chuan Lu meegezogen in een algemeen verhaal van de meest heftige gebeurtenissen van de Japanse aanval, daaromheen is wel degelijk een lichtelijk geromantiseerd beeld gevormd waarbij volgens mij een Japanse soldaat verliefd was op een Chineze inwoonster, die hij dan even later ook verkracht ziet worden, een heftig beeld overigens waar verschillende vrouwen dus op een rij liggen en ze allemaal tegelijkertijd meermaals verkracht worden. Dit zorgt de voor de dat de film wel degelijk prima is om te volgen, alleen soms wordt het wel echt verwarrend. Ook merkte ik dat daardoor de rustige scenes tussen de film door iets te veel inkakten.

Deze film bevat gruwelijke beelden. Eigenlijk worden alles oorlogsmisdaden je wel voor je neus gezet en daar moet je binnen twee uur wel even mee dealen. Neem de hele genocide mee, waarvan ik las op Wikipedia dat dit het leven van 300.000 mensen heeft gekost. Je zag hoe deze mensen werden geëxecuteerd, levensverband althans ze zitten opgesloten in een kerk en deze wordt in de fik gezet, verkrachtingen en noem zo maar op. Hoewel er niet héél veel actie te zien is want de stad is vrij snel overgenomen, zijn deze beelden heftig genoeg om zeker je aandacht vast te houden. Het zwart-wit thema zorgt er daardoor ook voor dat de film nog meer sfeer bevat, en steeds grauwer weet te worden.

Ik heb me bijna twee uur boeiend naar het scherm laten kijken, wat ik al zei de in kak momenten waren ook iets té rustig, en dat stoorde me misschien toch wel een beetje. Hele sfeervolle en boeiende film, die eigenlijk alle WO2 geïnteresseerden wel eens gezien moet hebben, een oorlogsmisdaad die nooit vergeten mag worden!

Grimmig en indringend in de vertoning van de chaotische stadsgevechten en gruwelijkheden tijdens de slachting van Nanjing (met beestachtige massa-executies), maar het drama werkt minder goed. Van de personages die uitgelicht worden vond ik alleen het perspectief van Tang, die ten onrechte denkt dat, zolang hij maar meewerkt, hij en de zijnen de dans wel zullen ontspringen, en in mindere mate dat van de Japanse soldaat, iets toevoegen.

Met name de scène dat á la Sophie’s Choise familieleden één gevangen soldaat mogen redden vond ik bedenkelijk, puur bedoeld om het drama er nog eens in dikke plakken op te leggen. Dat had de film helemaal niet nodig.

Wellicht is dit de meest gruwelijke film die ik tot nu toe ooit gezien heb.

Nog niet eens zozeer door de beelden die je te zien krijgt, maar door de volstrekt stuurloze barbaarsheid van het geheel, ondanks alle wanhopige pogingen om daar iets aan te normaliseren. De volstrekte onwil van de overwinnende Japanners om zich met enige beschaafdheid te gedragen tegen de Chinezen - of wellicht gewoon alles wat bewoog.

En dat terwijl de film op geen enkele manier de gedocumenteerde feiten opspeelt of sensationaliseert - in tegendeel, alles wordt eigenlijk haast onderkoeld gebracht, en daardoor wordt het des te indringender. Moeilijker om je van te distantieren, echter. En als je na de film wat gaat zitten nalezen over het gebeuren, dan blijkt de werkelijkheid nog heel veel erger geweest te zijn. Bijvoorbeeld de films van de priester John Magee, die in de film niet voorkomt.

Om naar van te worden, allemaal. Dan kan je denken, ach, het was ver weg, in een heel ander land, en lang geleden. Maar we weten allemaal diep van binnen dondersgoed dat dit de aard van de mensen is, en dat precies hetzelfde morgen weer kan gebeuren, gewoon door 'nette' mensen uit onze buurt en onze eigen kringen. En de kans daarop wordt elke dag groter - de parallellen met zo'n honderd jaar geleden zijn angstaanjagend. Ook nu weer zijn er grote groepen mensen die zich verheven voelen boven anderen, en net als de Japanners indertijd het leven van een Chinees niet zouden tellen - of welke zondebok er die week aangewezen is.

Geen film om zomaar even te kijken dus - ik werd er echt wat naar van. Maar ik ben toch blij dat ik 'm gezien heb. Bijzonder knap werk van regisseur Chuan Lu.