Stop Making Sense (1984)

Ja ik heb hier de dvd,maar om dit nou een new wave band te noemen,dan zie en hoor ik toch liever joy division,theatre of hate,gun club.het was allemaal net iets te populair bij een soort dans publiek met van die nep new wave kopjes.de meesten konden nog niet van 1 band hun naam noemen,het ging ze meer om dat domme gedans.zodoende heb ik niets met dit soort muziek.dan spring ik wel op the exploited of the 4 skins.

Gelukkig staat het een ieder vrij om te schrijven wat hij/zij er van vindt Joy Division, the Cure en Simple Minds vind ik ook erg goed tot midden jaren 80.

ja dat was een prachtige tijd voor de muziek.en ik luister er nog altijd naar,het is tijdloze muziek.

In 1983 waren The Talking Heads misschien wel op de toppen van hun kunnen. Ze waren van een arty, door Roxy Music beïnvloedde new wave band doorgegroeid naar iets volstrekt unieks. Met een eigen gevoel voor stijl en humor. Invloeden uit funk, Afrikaanse muziek en zelfs vroege hip-hop en een band die op het podium steeds uitgebreider was geworden. Het album Speaking In Tongues bracht na het experimentelere Remain In Light het popgevoel weer wat meer op de voorgrond, Tijdens die tour vroegen de bandleden (en dat vooral David Byrne) de toen nog vrij onbekende Jonathan Demme (zoals zo vaak iemand die bij Corman was begonnen) om een concert van ze te verfilmen. De band liep in deze tijd over van de creativieteit. Zoveel dat Byrne er ook een solocarriere op nahield en de zeer sterke ritmesectie van Frantz en Weymouth er nog een bandje naast hadden (Tom Tom Club, vooral pretentielozer maar ook heel uniek) Voor beiden is ook aandacht hier.

Ik hou van Talking Heads dus dat zit al goed, maar deze film is om meerdere redenen heel goed. Allereerst is er een visueel gevoel. Door eenvoudige dingen als de band in de eerste nummers steeds uitgebreider maken. In het eerste nummer speelt David Byrne Psycho KIller met een tapeloop en akoestische gitaar in zijn eentje. Na een paar nummers staat het hele podium vol. Ook dat podium verandert van een soort leeg magazijn of industriële hal naar iets sfeervollers door lichtgebruik, achtergrondprojecties en props en elk nummer krijgt zijn eigen sfeer. Dan zijn er de theatrale bewegingen van Byrne. Het zichtbare plezier van Frantz en Wymouth en de wat meer op de achtergrond blijvende Harrisson. De toffe achtergrondzangeressen en een aantal hele fijne tourmusici. De impact van de film was enorm. De band zette de laatste stap naar een doorbraak en scoorde in Nederland zelfs een grote hit met de filmversie van Slippery People. Daarna volgende er nog een succesvol album met Little Creatures en een film plus soundtrack (True Stories, niet gezien) en een laatste album waarbij je aanvoelde dat de koek op was. Maar hier zie je een band op zijn absolute top. Ook voor Demme was het een belangrijk project en hij groeide door naar grotere films. En zou een aantal jaren hierna zeer succesvol worden met Philadelphia en The Silence of the Lambs. Nu 40 jaar na het concert is de film in de heel wereld opnieuw te zien in de bios en met veel succes.

Als derde film op filmmarathonzondag kwam ik uit op Stop making sense en daarmee een Top 250er die ik bij toeval ontdekte op Pathe en daarmee een kans die ik niet kon laten liggen. En bij voorbaat vroeg ik me al af wat er nu eigenlijk zo bijzonder aan een concertregistratie moet zijn dat deze bij de 250 beste films ooit hoort. Kanttekening is overigens wel dat een optreden vastleggen een vak apart is.

Toch geeft de eerste fase mij vooral het gevoel van geldverspilling waar excentriekeling Byrne met een gitaar en vreemde spastische dansjes de tijd vult waarop langzaam de rest van het podium en de band wordt opgebouwd. Uiteraard ziet een blinde dat het artestiek, excentriek en kunstzinnig is, of moet zijn, maar vooralsnog heb ik vooral nog nooit iets met het zeurderige en rare Psychokiller gehad waar ik overigens Once in a Lifetime wel een mooi nummer vind. Maar het moet gezegd, als het podium vol staat met de rest van de band is er zeker een bepaalde dynamiek gaande die swingt, danst, springt en beweegt, een soort van symbiose.

En bliksem, even herken ik zowaar meer nummers dat ik verbaasd constateer dat dit dus van The Talking Heads is en begin ik het toch allemaal een beetje meer te waarderen, vooral voorbij de aanvankelijke gedachten van geldverspilling waar dynamiek en chemie op momenten overheerste. Maar deze momenten worden daarna weer teniet gedaan door het rennen van rondjes of het vreemde gedoe met een schemerlamp waarvan ik denk... oké dan...en zo komt het er op neer dat Stop Making Sense een wikken en wegen is van aardige nummers, met heel veel lol tussen de muziekanten, tot regelrecht wazig gedoe waarvan ik me afvraag wat het toe moet voegen.

De constatering dat Stop Making Sense een vakkundig gemaakt registratie van een optreden is staat buiten kijf. Of dit komt omdat het door een regisseur van naam is gemaakt is de vraag. Een andere vraag voor mij blijft waarom dit nu zo goed beoordeeld wordt dat het in deze lijst staat, over smaak valt niet te twisten en de algemene consensus is duidelijk, toch zegt het mij verder allemaal niet zo veel en is het weer een Top 250er van het lijstje afstrepen en meer ook niet.

De documentaire laat een geweldige show zien met veel aandacht voor een opvallende choreografie, decors, belichting en outfits (het grote pak van Byrne is iconisch geworden) en heel veel vrolijkheid en fysieke energie (rennen, gekke dansjes, etc): elk nummer is een totale work-out, niet in de laatste plaats voor frontman Byrne. Dat past wel in de jaren ’80 en is in wezen tegengesteld aan de traditie van rock ‘n’ roll met z’n pijn, agressie en te veel drank en drugs. De muziek neemt ook duidelijk afstand van die traditie van scheurende gitaren en richt zich vooral op ritme (met een zweem van wereldmuziek) om erop te kunnen dansen. Het maakt de show fris, origineel, fascinerend en in z’n vlekkeloze uitvoering welhaast volmaakt.