Gadkie Lebedi (2006)

De enige film van Lopushansky die ik met Engelse ondertiteling in handen wist te krijgen. En een absolute aanrader! Het verhaal heeft een beetje weg van Silent Hill, maar in Ugly Swans zijn de special effects ondergeschikt aan de sfeer. Verwacht dus geen actie of gore, maar een sfeer van mysterie en uitgebreide dialogen. Verder verwijst de film duidelijk naar de actualiteit, maar de boodschap wordt nooit moraliserend. De decors, het verhaal en de sfeer is dus erg goed; alleen het acteren is soms wat minder. Niettemin heb ik sinds lange tijd weer eens een film gezien die van mij het predikaat 'bovengemiddeld' meekrijgt. 4****

Uiterst bijzondere kijkervaring. Er kleeft erg veel sfeer aan de film, maar ik weet niet echt waar het vandaan komt. Waarschijnlijk puur de belichting, hoe vreemd het misschien klinkt. Er zijn eigelijk weinig bijzondere decors en er is geen bijzondere cameravoering (maar wel gewoon goed) en toch ziet het er allemaal fijn uit. Van de belichting kan ik dus in elk geval wel zeggen dat het fantastisch gedaan is.

Verhaal is inderdaad erg sterk, al is het toch het beste om eerst het plot ergens gelezen te hebben, anders had ik er waarschijnlijk erg weinig van gesnapt. Verder vond ik de acteerprestaties wel goed (vooral het hoofdpersoon) en was het einde geweldig. Een dikke 3,5* (bijna een vier) en ook nog een echte aanrader. Vooral voor de liefhebbers van sfeervolle films van het type lynch (maar dan zonder gepuzzel).

Ben ook echt benieuwd naar de andere films van Konstantin Lopushansky. Echt fantastische plotbeschrijvingen hebben ze!

Melancholiek gestemde Science-Fiction a la Sokurov's Dni Zatmeniya. Sferisch en mysterieus, met een erg interessante, diepe en 'urgente' thematiek, die helaas soms wat in de weg wordt gezeten door de onderhelderheid van het verhaal. De prachtige scène in de schuilkelder en het bedwelmende einde zullen me sowieso bijblijven. Zeker op zoek naar eerder werk van Lopushansky, dat naar horen zeggen, nog veel dieper reikt.

Blij dat ik het plot hierboven niet gelezen, verteld 80% van de film. De film is ook eigenlijk vrij makkelijk te volgen en daar waar je in het duister tast, is dat deel van de charme van de film.

Lopushansky wordt vaak genoemd in verband met Tarkovsky, maar die link is hier wel erg losjes. Een beetje in Endzeitstimmung gebrachte kritiek op de mens en wellicht wat verwijzingen naar Stalker (schrijver betreedt een zone) en Solyaris (conferentie).

Met Posetitel Muzeya heb ik hem leren kennen als een cineast die vrij radicaal naargeestigheid over de kijker uitstort. Hier doet hij wat dat betreft een stapje terug. De film neigt wat meer naar mainstream, wil dan wel meer zijn door de dialogen, maar bevat uiteindelijk best veel scènes die vooral een mysterieuze sfeer bieden.

Ik heb de film als uitermate spannend ervaren, genoten van fraaie scènes, geweldige kinderen en een magische openings- en vooral slotscène, maar een beetje een leeg gevoel houd ik er ook aan over.

Het verhaal was (met krakkemikkige Engelstalige ondertitels) nog heel goed te volgen. Had eigenlijk gehoopt op een moraal die nog iets dieper groef. Nu kreeg je de boodschap dat mensen hun vrijheid moeten krijgen en dat je hier zelfs in naam van de goede zaak best niet aan raakt. De mystieke sfeer van de film klinkt door in de vele gesprekken. Toch werd dit alles soms gebroken omdat er mijns inziens iets te simpel met het eigenlijke plot werd omgesprongen: de redding van de kinderen werd bijvoorbeeld bewerkstelligd door een speech van het hoofdpersonage aan twee van de mokretsy/aquatters, met als enige boodschap 'denk aan de kinderen want zij zijn de toekomst'. Nu zou je toch verwachten dat wezens met een hoger intelligentieniveau zo'n zeemzoete boodschap zouden doorzien in plaats van meteen overstag te gaan. Het waren zo'n discrepanties die me de vraag deden stellen naar wat ik nu juist aan het kijken was en uiteindelijk liet het me met een leeg gevoel achter. Ook kwam de vraag bovendrijven hoe vaak je dezelfde bokaal kunt zien gevuld worden met regenwater vooraleer het tegen begint te steken, het mag dan nog gaan om een ode aan Tarkovsky.

Natuurlijk weer NERGENS op dvd te vinden!

Je leest wel eens iets over overschatte (of onderschatte) regisseurs. Lopushanksiy zit vaak bij die tweede, maar als-ie bekend was bij mij misschien wel bij de eerste - ik zag nu twee films, ga er zeker nog één proberen (ik moet mijn oordeel wel enigzins kunnen onderbouwen).

Russiche regisseurs zullen altijd (moeten) leven met het juk van Tarkovskiy, maar als je je op eigen kracht ontworstelt met je eigen idioom en ideeën zal de wereld je omarmen voor wie je bent, niet om wie je doet alsof je bent (is dit te volgen??). Wat Sokurov en Zvyagintsev is gelukt is Lopushanskiy niet gelukt en bij deze film werd het mij helder waarom. Er overviel mij een gevoel van misantropie waardoor ik begreep waarom - hier heeft men geen zin in!! Lopushanskiy dóet alsof hij de enige rechtmatige alwetende filosoof over de wereld en haar einde is. Zwaar op de hand, ongelofelijk weinig prikkelend, doof en gevoelloos - op technocratische (kan dat bij films?) wijze, ook dat nog.

De kinder metafoor werkte eerder meelijkwekkend dan ontroerend bij mij. De hoofdrolspeler had wel wat uiterlijke gelijkenis met lieden die in films spelen die mij tot het diepst hebben weten te ontroeren en in één van die films loopt zo'n type op een gegeven moment met een kind door de nachtelijke straten. Ontdaan, bewogen en geëmotioneerd door ellende en onrecht. Het brengt een zeldzame zorgzaamheid en humaniteit met zich mee. Een beeld dat ik nooit zal vergeten door zijn zeggingskracht. Hier werkte het dus niet voor mij. Te gezocht, te theatraal geconstrueerd, te veel letterlijk te nemen onderwerpen en te veel platgetreden beeldtaal (knipperende TL's schemerige ruimtes, natte betonnen gangen). Maar let wel, er is ook wel een hoop schoonheid in de film: Prachtig rood en roodbruin bijvoorbeeld en fraaie tenorsax (dus toch een beklemmend eind), maar 't is niet genoeg om de film aan de vergetelheid te ontrukken wat mij betreft. Ik kan het mishebben, maar als Lopushanskiy écht briljant is dan draaiden zijn films toch zeker wel in gerenommeerde filmcompetities? oej wat zeg ik nu, waar is Kelemen toch altijd - o ja met Tarr samen nog wel te vinden her en der...

Laat ik daarom mijzelf ook niet schuldig maken om Russiche filmmakers af te rekenen op hun illustere landgenoten. Dus als ik zeg dat er een man in een wat verwarrende omgeving (en bijbehorende typetjes) op zoek is naar een kind, zou je bij een filmquiz ook 'Broken Flowers' kunnen atwoorden. Jarmusch dus. Die lichtvoetige toon is hier zeker niet, dus ook daar zullen we niet bij uitkomen - maar het zet wel de toon waar je de film óók zou kunnen indelen. En van Jarmusch is het niet zo'n hele grote stap naar Wim Wenders... Ooit visionair in de 70-ies met zijn onderzoekende roadmovies (in de 80-ies ook nog wel), maar jee, wat is die man ook de mist ingegaan met zijn Until the End of the World. En dáár zijn we dan op onze plek met de vergelijking: visueel doet het pogingen, maar inhoudelijk een hol vat vol zelfingenomen zwaarmoedigheid.

Deze film die begint met een schitterende opening - de tocht door een brandend bos - moet het van mij helemaal hebben van het audiovisuele. Prachtig gebruik van blauwe, rode en roodbruine kleuren die deze film in een bijzondere apocalyptische sfeer dompelt. Bij het blauw en de onophoudelijke regen moest ik trouwens gelijk denken aan de film "Rokugatsu no Hebi" van Tsukamoto. Dat het plot mankementen vertoont is voor mij verder eigenlijk van ondergeschikt belang. Op visueel vlak vond ik deze film gewoon ontzettend mooi.

4,0*

We zagen al eerder het uitermate fijne "Visitor of a Museum" en zijn bereid over lijken te gaan om ook nog eens zijn "Dead Man's Letters" te zien, maar ik ben ook uitermate blij (nou ja zo'n opwekkende film is het niet) met deze.

In ieder geval zit die hele Russische SF weer compleet anders in elkaar dan wat we hier zo in het westen kennen, genre uitermate gevoelig voor intelligente bespiegelingen en Stanislav Lem als grote inspirator. En op filmgebied zijn Tarkovsky (Solaris, Stalker) en Sokurov (The Days of Eclipse) ijkpunten.

Hier een fascinerend plot over een schrijver die namens de VN terugkeert naar Rusland, dat geteisterd wordt door onophoudelijke regen, vermoedelijk veroorzaakt door mutanten/aliens die ook kinderen (waaronder de dochter van de schrijver) opvoeden op hun kostschool.

Regisseur hier flink over de schreef met het gebruik van kleurfilters, met name rood heeft een overheersende rol in de film, maar dat geeft het allemaal een onwerkelijke sfeer die wel zeer goed werkt.

Fantastisch einde ook, kunnen we nog paar daagjes in mee gaan.

Interessante film, ik zie dat hier al terecht het verband met Stalker (1979) is gelegd, ik moest danook meteen aan die film denken toen ik aan deze begon. Een mysterie, een zone, en ook qua cinematografie zie je toch wel duidelijk dat het door die film is geïnspireerd. Gedurfd om zo'n type film (na) te maken. Het resultaat mag er wezen, het voornaamste verschil met die film is echter de filosofische laag, een laag dat hier heel dun en voorzichtig wordt aangelegd, en meer quasi-filosofisch dan echt filosofisch is als je het mij vraagt. De inhoud van deze film zet volgens mij veel minder aan tot nadenken dan Stalker. Toch is het een hele aardige film geworden, al vind ik dit type film nog steeds erg lastig beoordelen. Inhoudelijk is het een film die grotendeels aan me voorbijgaat, niet omdat het niet te volgen zou zijn, maar omdat de inhoud uiteindelijk teveel leegte bevat als je erbij stil gaat staan. Ben wel blij het gezien te hebben. 3*