Posetitel Muzeya (1989)

Deze surrealistische film schijnt een associatie te hebben met Tarkovsky's Stalker en Sokurov's The Days of Eclipse.

Als je Russisch verstaat kan ik 'm voor je regelen.

En kijk anders Ugly Swans of Dead Man's Letters; die zijn wel verkrijgbaar met ondertiteling.

Deze is inmiddels ook met Engelse ondertiteling verkrijgbaar.

Posetitel Muzeya is een queeste naar waarheid, althans, de christelijke versie daarvan, in een wereld die door de mensen volledig de vernieling in geholpen is. Ecologische ramp krijgt eschatologische betekenis, menselijk falen wordt religieus gelijk.

Het als zwakzinnig afgebeelde "goede" deel van de mensheid (gespeeld door meer dan 1000 psychiatrische patiënten) kent nog maar één gebed: "Get me out of here". Daarmee is de queeste ook een schreeuw om verlossing en een smeekbede aan de heer en zijn engelen om erbarmen. Ik kan hier niets mee.

Qua sfeer en pretentie doet het inderdaad aan Tarkovsky denken en er zijn wat weinig subtiele verwijzingen naar Stalker waar Lopushansky als assistent bij betrokken was. De scenerie is er een van een troosteloos industrieel landschap en een eindeloze hoeveelheid daarin geproduceerd afval. Later wordt het bijbelser, maar evenmin vrolijk makend. De contemplatieve stemming die Tarkovsky bij me oproept, wil ik hier echter liever gewoon wegduwen. Ik heb de film dan ook vooral tot mij genomen als een ervaring die meer doet denken aan die welke Iskanov (zonder o.a diens editing) of Grandrieux bieden, als een radiaal uitgeleefde naargeestigheid.

De soundtrack bestaat uit wat eenvoudig, sublimaal werkend ambient. Visueel is het wisselend, soms wat knullig, soms erg indrukwekkend. De film is vrij donker en de weergave van zwart is wat problematisch, vooral in de binnenscènes die deels ook gewoon lelijk zijn. In de duisternis vooral veel confrontatie tussen geel en rood - veel behoeft aan nuances is er niet - en dat geeft vaak een fraai of minstens unheimlich effect. De beelden werken in kleine ruimte verstikkend of dringen je in wijdse landschappen een in volledige eenzaamheid beleefd lijden op. Geen lichte kost.

Gemengde gevoelens bij deze film. Als deprimerende sfeercinema best sterk, maar door regelmatig opkomende irritatie kon ik me er niet altijd helemaal in onderdompelen. 3* is dan ook eigenlijk een verlegenheidsoplossing voor een film die mij heen en weer slingerde tussen waardering en afwijzing.

Dit is cinema die me zo naar een andere wereld meesleurt dat ik naderhand met enorm klamme handen ontwaak. Een religieuze, (erg) Russische queeste, Apocalyptisch, naargeestig en duister. Hier en daar lijk je door de kleurspelen en melaatsen heen te kunnen prikken om de film aan te duiden als een farce (iets wat ik overigens soms zelfs bij Tarkovsky voel), maar ik liet me op een gegeven moment gewoon mee trekken en ging gewoonweg kapot. Moet nog even zakken zeg..

@-fal: Ik kan zelf ook weinig met de smeekbede, maar Lopushansky is wel ongeveer de enige die het zo in beeld weet te brengen dat het mij als kijker totaal meekrijgt. Hij past zich daarmee ook perfect in de Russische (geschreven) traditie van apocalyptische thematiek met sterk religieuze toon.

Alledrie toch nog steeds niet legaal, toch? Of ik zoek verkeerd. Lijkt me toch wel iets dat Eclipse op een gegeven moment aan zal beginnen.

Loodzware Russische cinema, die niet voor iedereen is weggelegd. In een afschuwelijke dystopische samenleving, die lijkt te bestaan uit een eindeloze vuilnisbelt, gaat een man op zoek naar God.

De mensheid is verdeeld in 'normalen' en 'gedegenereerden', waarbij de laatste in kampen buiten de normale samenleving geplaatst zijn. Over de oorzaak hiervan - een ecologische ramp - komen we weinig te weten. Ook de hoofdpersoon blijft in mysterie gehuld. De normale mensen zijn van hun geloof gevallen en vullen hun dagen met triviale bezigheden. De gedegenereerden daarentegen hebben een primitief Orthodox-Christelijk geloof behouden en wachten op verlossing.

De eerste helft van de film schetst een beeld van de samenleving, terwijl de hoofdpersoon steeds sterker gaat twijfelen aan zijn eigen verstand en loyaliteit. Uiteindelijk wordt hij door de gedegenereerden als de messias van hun religie binnengehaald en realiseert hij zich dat hij bij hun groep hoort. De tweede helft van de film houdt zich vervolgens bezig met zijn zoektocht naar verlossing en bestaat vooral uit geprevelde Bijbelteksten en geweeklaag aan het adres van de Heer.

Uiteindelijk kan ik hier allemaal weinig mee. Zoals -fal terecht opmerkte zijn de parallellen met Tarkovsky overduidelijk, al ligt het thematisch misschien nog dichter bij Bergman. Maar waar Lopushansky alle deuren dicht doet, laat Bergman altijd ruimte voor een sprankje hoop in zijn zoektocht naar 'de waarheid'. Ook de surrealistische stijl van Lopushansky maakt dit werk een stuk moeilijker verteerbaar. Ik heb me geen moment in deze hoofdpersoon kunnen inleven; geef mij maar gewoon mensen van vlees en bloed.

Als impressie van een dystopische nachtmerrie prima, als filosofisch vraagstuk matig. 2,5*

Zware en overduidelijk door Tarkovsky (Solaris/Stalker) geïnspireerde SF.

Heeft in het begin zowiso wat te lijden onder de Tarkovsky-vergelijking, maar als de film vordert blijkt ie toch een eigen toon te hebben.

Een zeer hermetische film, onaangenaam ook vaak.

Veel donker/rood-tinten en een hoofdpersoon die langzamerhand Messiaanse trekjes begint te krijgen.

Las net 1000-tal psychiatrische patienten als cast of thousands.

Intrigerende film al met al mede geholpen door aantal uitermate fraaie scenes.

Maar ook termen als arty-farty, donker en hysterisch/waanzinnig kun je er op los laten.

Kijken dus op eigen risico, maar op z'n allerminst een film als een flinke stoot in de buik.

Van de doorgaans oerlelijke mensen moet deze film het van mij zeker niet hebben. De beelden van de om God roepende vreemdeling, de woeste zee, de beukende golven en de bliksemflitsen zijn daarentegen schitterend. De invloed van Tarkovsky is trouwens ook duidelijk aanwezig van deze apocalyptische film die voor mij behoort tot de meest depri films uit de Russische cinema die ik tot nu toe gezien heb. Nee, ik werd hier dus niet bepaald vrolijk van ondanks dat het toch best wel een knap gemaakte film is.

4.0*