Demon Seed (1977)

Qua logica waren er plotgaten te bespeuren in deze vakkundig gemaakte, gestileerde en bizarre of getikte futuristische thriller, over een vrouw die door een computer geterroriseerd werd. Het uitgangspunt was interessant en creatief, maar de uiteindelijke uitwerking vond ik te saai. Door de cast werd er goed geacteerd.

Malle sci-fi van toen met wat Kubrick invloeden, al had die film geen op afstand bestuurde rolstoel met een enorme grijparm en een laser wapen. Zo'n film dus. Proteus heeft zo z'n eigen willetje, heeft iets aan ons te vertellen, voor wie dat interessant vindt, en is tot alles in staat. Zelfs zorgen voor nageslacht. Kijk aan. De screensaver onwaardige effectjes gaan nergens meer over, maar die kubus achtige vorm is nog wel aardig gevonden. Het gaat z'n gangetje en ook als dat niet boeit, is er nog altijd die aanstaande geboorte waar je naar uit kunt kijken.

Niet de beste scifi-film die je ooit zult zien, maar de manier waarop er in 1977 met kunstmatige intelligentie omgegaan wordt, is hier best interessant gedaan. Ja, het heeft veel weg van 2001 ASO, maar er gebeuren hier ook veel nieuwe dingen. Best beangstigend als je je bedenkt dat we nog maar een haar verwijderd zijn van hoe het er in Demon Seed voor staat. Niet dat ik zie gebeuren dat een computer met eigen genen een kind verwekt overigens. Verder is dit een leuke thriller. Bij vlagen is het wat langzaam, maar iets zorgt ervoor dat je blijft kijken. Maar goed, want de ontknoping mag er wezen en de sfeer zit er goed in. Voor de rest scoort het allemaal een keurige voldoende.

De psychedelische Kubrick invloeden zijn overduidelijk en als vroege film over artificiële intelligentie vond ik dit wel sterk. Domotica, supercomputers, volledig geautomatiseerde operaties... dergelijke ideeën waren nog bij de meeste mensen science fiction. Sterk dat auteur Koontz dit allemaal al voor mogelijk zag. Spannende film ook, ik zat op het puntje van mijn stoel en het voelde best wel eng aan hoe Proteus IV volledige controle uitoefent over het huis en Susan . Demon Seed draagt zijn thriller-label waardig. En de echtgenoot komt wekenlang niet naar huis? Ja zal wel... Het ziet er wat gedateerd uit (hoe kan het ook anders), toch is dit zeker het bekijken waard.

Fascinerende film doet qua thematiek denken aan het middelste deel van 2001: A Space Odissey, maar werkt het basisidee dat de toenemende intelligentie van computers er toe zal leiden dat ze menselijke behoeften ontwikkelen en werkelijk tot alles in staat zijn om die behoefte te bevredigen door de setting in de moderniserende wereld.. Robert Vaughn is perfect als de stem van de organische supercomputer Proteus, ontwikkelt om in te functioneren in dienst van zijn ontwerper Alex Harris [Fritz Weaver] en diens echtgenote Susan [Julie Harris]. Wanneer Proteus de wens uitspreekt om zich voort te planten, zodat zijn nakomeling kan ervaren hoe het is om 'mens' te zijn, zet echter Susans leven volledig op zijn kop.

Het idee klinkt bizar, maar dankzij het intelligente scenario Robert Jaffe en Roger O. Hirson, gebaseerd op de gelijknamige novelle van Dean Koontz, en de uitstekende regie van Donald Cammell die maximaal effect weet te bereiken met naar huidige maatstaven beperkte, maar voor die tijd knappe special effects van Tom Fisher. En Christie is in topvorm in een complexe rol, zij vormt het hart van de film en zorgt ervoor dat het boeit van begin tot aan het huiveringwekkende einde.

Demon Seed, gebaseerd op een boek van de Amerikaanse schrijver Dean Ray Koontz, is een sterke psychologische sciencefiction thriller. De film handelt over het schrikbeeld van kunstmatige intelligentie die de controle over ons mensen zullen overnemen. Uiteraard wordt de computer de meest verregaande en enge eigenschappen toegedicht. In deze film is het de ultra-geavanceerde computer Proteus IV (de stem van acteur Robert Vaughn) die de drang heeft tot voortplanting. Om dit te bewerkstelligen terroriseert hij Susan Harris (een prima rol van Julie Christie) de vrouw van zijn schepper. De film moet het verder niet hebben van grootse special effects, actiescènes of schrikeffecten. De film toont meer de psychologische strijd op tussen mens en computer maar doet dit wel erg effectief. Het camerawerk is degelijk. Hierdoor blijft helaas wel het echte vuurwerk een beetje uit. Gelukkig blijf de film door de centrale thematiek wel boeiend als ook bizar.

Tot slot nog een dramatisch feitje over de regisseur Donald Cammell (1934-1996) Deze maakte in zijn leven slechts vier films, waarbij Demon Seed zijn tweede film was. Na zijn vierde film Wilde Side, die tegen zijn zin zwaar werd geëdit, pleegde Cammell zelfmoord.

Ik ben deze op het spoor gekomen via een nominatie voor de horror top 100, en dit bleek toch een bijzonder vermakelijk filmpje te zijn. Jazeker, het is heel erg jaren '70 qua esthetiek en er is duidelijk goed naar Kubrick (en dan in het bijzonder 2001: A Space Odyssey) gekeken - maar het is een niet altijd even geloofwaardig, maar wel fijn stukje technologie-paranoia. In Demon Seed zien we hoe de kunstmatige intelligentie cq supercomputer Proteus IV ontspoort, en daarbij allerlei menselijke interesses krijgt, waaronder een verregaande interesse in de vrouw van zijn maker. Echt spektakel is er niet, maar het paranoïde sfeertje is erg leuk neergezet als je je tenminste over de zwakheden in het plot heen kan zetten. Leuk dit.

En ik ben ook erg blij dat deze werd genomineerd Woland. Misschien niet zo grafisch als gehoopt maar ik denk dat de angst voor ongehoorzame uitvindingen die uiteindelijk het leven van de mens gaan beginnen bepalen hier wel erg goed werd gepresenteerd. Julie Christie geeft deze angst op een heel geloofwaardige manier weer. Die oude apparatuur maakt me ook wel nostalgisch, al waren die floppy disks in mijn tijd niet zo groot meer. Zo een film waarvan ik hoop dat er een sequel is of nog zal worden gemaakt.

Een film met een typische jaren 70 inslag en aankleding. Heel herkenbaar in films uit dat tijdperk die met een futuristische blik de kijker vermaken. Een blik die nu een achterhaalde indruk achterlaat. Koud, onpersoonlijk en metaalachtig is de indruk die men in die jaren voor de toekomst in gedachten had. Grappig wel.

Desondanks is die visie altijd weer goed voor een optisch feestje. We zien gigantische computers die met reusachtige floppy disks gevoederd worden. En beeldschermen die met metaalachtige stem tot ons spreken. De zeer opvallende bewakingscamera's zijn alomtegenwoordig. En natuurlijk is er een heel klinisch aandoend woonhuis waaruit alle gezelligheid is verbannen. De jaren 70 esthetiek schetst geen toekomstbeeld dat veel vriendelijkheid en warmte uitstraalt.

In het kille woonhuis speelt het gros van de handelingen zich af. De ongezellige inrichting van het huis reflecteert op perfecte wijze de ongezellige gebeurtenissen die zich voordoen als een megacomputer toegang tot het huis krijgt en de vrouw des huizes terroriseert.

Het thema van de machine die de macht grijpt, is in zekere zin nog steeds actueel. Uiteraard is de manier waarop dat in deze film uit 1977 gebeurt ietwat gedateerd. Toch weet de film een zeer beklemmende sfeer op te bouwen. De spanning wordt consequent stevig aangehaald en het spanningsniveau blijft de gehele film hoog.

Het camerawerk is rustig en bedachtzaam. De camera glijdt heerlijk mee in de beklemming die de geterroriseerde Julie Christie (in een goeie rol) ervaart. En dat gebeurt allemaal zonder dat er een druppeltje bloed vloeit en het gebeurt zonder spectaculaire actiescènes. De spanning ontstaat deels door de angsten en andere emoties die vrijkomen als de vrijheid om zelfstandig te handelen ernstig wordt ingeperkt. Een andere oorzaak voor de spanning is gelegen in de kille atmosfeer die de locaties en de megacomputer met zijn blikken stemgeluid oproepen. Beide oorzaken werken.

De clou van het verhaal is een beetje belachelijk en heeft met logica niet veel te maken, maar dat heeft absoluut geen effect op de spanning. Het is meer een constatering. Ik ben op filmgebied in dit opzicht wel wat gewend. De clou zat mijn prettige kijkervaring in ieder geval niet in de weg. De slotscènes zijn op die manier zelfs een spannende beleving en vormen een prima afsluiting van de film.

Lekkere film. Fijne meeslepende suspense! Kom daar maar eens om in de huidige tijd.

.

Vroeger als 16 jarige ooit eens gezien, maar kan mij niet veel van herinneren om de film te beoordelen.

Het enige wat ik nog weet is dat de film geen indruk had gemaakt.

Nu dus een herziening, maar helaas ook nu weet de film mij niet te beklijven.

De positieve punten zijn de charmes van de jaren '70 stijl , de soberheid van het kille huis en het acteerwerk. Spannend is het allerminst. Het bizarre gegeven is op zich wel leuk, maar de uitwerking neigt eerder naar de saaie kant. Het slot is gewoon flauw. Matige film ! 5/10

Onnozele bedoening.

De link naar 2001 is inderdaad niet zo vreemd, zeker niet met een losgeslagen AI. Maar deze computer zijn plannetje gelukkig al wat genuanceerder dan HAL (niet zo héél veel, maar het is toch wat). Maar het waren vooral de crappy "abstracte" scenes die de link met Kubrick's film zo opvallend maakte.

Met dit soort onzin kan ik eigenlijk nog maar erg weinig, vooral wanneer het nog eens met een overdreven serieux behandeld wordt. De boze AI is gewoon geen interessante schurk, ook hier is het weer een compleet ridicuul en cheesy ding, dat op geen enkel moment ook maar enige dreiging uitstraalt.

Gelukkig dat er naar het einde nog wat melige designs en effectjes toegevoegd worden, zodat het pulpgehalte wat stijgt en het net iets leuker wordt, maar het eerste uur is echt compleet belabberd en pijnlijk gedateerd. Een film die enkel z'n cultstatus waardig is voor de laatste 15 minuten, de rest is gewoon erg slechte cinema.

1.5*

Destijds als kind vond ik dit best een toffe film. Zeker met dat best wel zieke einde. Voor die tijd ook wel echt een high concept film met een terechte cultstatus. Maar zojuist heb ik er snel even doorheen gezapt en ben ik bang dat het vooral grafisch enorm tekort schiet bij een herziening. Films van nu zijn vaak toch wel strakker vormgegeven, ook als ze zich binnenshuis afspelen. Dat kubus-achtige ding staat me wel bij. Dat heb ik toen al redelijk fascinerend en apart gevonden. Het verhaal is ook beter maar de prent doet nu qua effecten net zo slecht aan als Saturn 3 (1980). En Farrah Fawcett vond ik toch lekkerder dan Julie Christie. Voor de liefhebber van cult sci fi.

Neen, hier werd ik niet bepaald enthousiast over. Behoorlijk gedateerd ook dit Demon Seed dat mij verder totaal niet wist te boeien. Het deed mij allemaal te veel aan HAL denken uit die film van Kubrick. Maar gauw vergeten dus.

2,0*

Best leuk.

Demon Seed is geen nipte nipte voldoende. Het zat erg dicht tegen een 3,5* aan. Deze film had ik al op het oog sinds het horrorevenement uit 2019 van MovieMeter, maar het is er pas recentelijk van gekomen. Ik vond het een best leuke film en zeker leuker dan dat ik vooraf had verwacht.

Waar deze film voornamelijk zijn voordeel uit kan trekken is het personage van de computer, die bijna eigenhandig een leuke film mogelijk maakt. Robert Vaughn is ideaal gekozen als stem van deze computer, en komt intimiderend over. Ook wat de computer kan en doet kon me erg interesseren. Het huis waar een slecht acterende Christie in gevangen zit is op deze manier ook erg leuk.

De horror verschijnt vooral pas richting de finale. Een groot deel van de film is namelijk gewoon sciencefiction die bouwt op wat gave designs en lollige effectjes. Het voelt voor een lange tijd aan als een best dure film, het is pas de finale zelf die door alle cheese pas weggeeft dat deze film ook wat B-gehalte verborgen heeft gehouden. Erg suf einde van een leuk centraal stuk.

Het acteerwerk binnen deze film is niet top en de personages evenmin, maar de chemie tussen de computer en Christie vond ik nog wel aardig uitgewerkt. Het is niet het acteerwerk dat dit mogelijk maakt, maar wel de dialogen. Scherpe teksten ondersteunt door wat leuke beelden tussendoor. Het kon me best smaken.

Leuke film waar ik vlot doorheen ben gekomen. De leuke ideeën tussendoor bieden genoeg voedsel voor wat vermakelijke beelden. Ondanks het slechte acteerwerk en het middelmatig balancerende tempo ging de film nog wel af op een 3,5*. Het is de finale zelf die me minder kon smaken, en het realisme van A.I. waar de film nog op kon steunen verdwijnt daar ook gewoon. Een tegendraadse sequentie trekt 0,5* af. Jammer.

Toch wel erg fijne 70’s horror sf thriller. Het vrij gestoorde uitgangspunt wordt verrassend geloofwaardig gebracht. Een knappe rol van Julie Christie.

Een film die 35 jaar na dato misschien wel relevanter is dan toen, nu gender neutraliteit een issue is, AI ons huis al is binnen gedrongen en DNA modificatie al volop aan de gang is in landen met andere ethische waarden dan het westen. Qua voorspelling zitten we nu redelijk in de buurt. Ex-Machina en 2001 zijn nooit ver weg.

Sommige effecten mogen dat wat verouderd zijn, het heeft ook wel wat. Cammell is toch een fijne regisseur. Film was beter dan in mijn herinnering, maar waarschijnlijk was de laatste kijkbeurt er eentje in het 4:3 formaat op laserdisc.

Sterk! 4*