They Were Expendable (1945)

Tegenvallend voor een film van John Ford. Had het allemaal wat beter verwacht.

Onevenwichtig en traag drama dat zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog. De filmhistorici geven hoog op van deze film maar daar is geen enkele reden voor te bedenken. Dit is Ford weer op z'n magerst. Met name zijn 'groepsregie' is ongelofelijk slecht. Als hij afspreekt "Jongens zometeen verbaast kijken" doen alle acteurs dat en masse, maar zo opzichtig, dat het resultaat onthutsend is. Nee, dit was niet best. Ook Wayne niet. Het was niet spannend, het ontroerde niet en het acteren was ondermaats en te gedateerd acteerwerk (ouderwets zou een te modern woord zijn). Grote tegenvaller.

Typisch oorlogspatriottisme, waarschijnlijk gemaakt vlak nadat de Amerikanen in het verre Oosten flink klop hadden gekregen en waren verdreven door de Japanners (getuige ook het 'We Shall return' van generaal MacArthur aan het einde in plaats van het gebruikelijke 'The End' ) .

Voeg daarbij een score vol 'Glory, glory, hallelujah' liedjes en een John Wayne in zijn eeuwige ruwe bolster/blanke pit rol en het is wel duidelijk hoe deze film ongeveer in elkaar zit.

Niettemin wel aardig om te zien, niet in het minst door de prima actiescenes, maar bepaald geen grootse film.

Mwah hier houd ik niet van. Actiescenes waren vrij spectaculair maar schaars. Veel te langzaam. Zat bijna de minuten tot het einde af te tellen. Krappe 2*

Niet heel controversieel qua plot wat ik verwachtte. Deze film is erg op de actie gericht en de heldendaden van die bemanning van de motorboten.

Die liefdes scenes waren zeker aardig, Donna Reed heb ik vaker zien langskomen.

Bovendien is deze film zeer grappig op momenten, Ward Bond steelt de show.

Het einde laat dan wel weer duidelijk een boodschap zien voor die tijd, dat is dan weer een duidelijke hint voor mensen die niet weten waar ze naar kijken.

3,5*

Vannacht op TV - ARD 3:10 uur

John Ford loodst "lieveling" John Wayne uit het western genre en grijpt naar de actualiteit van WO II, met verwijzingen naar Pearl Harbour en Bataan, in een oorlogsfilm die ook oog heeft voor de gevoelens en emoties die schuil gaan achter de traditionele opoffering en heldhaftigheid van de manschappen. Gelukkig wordt ook de klassieke romance op de achtergrond verdrongen en vormt zeker geen hoofdbrok.

Nogal langzaam verlopend, maar natuurlijk filmtechnisch goed gemaakt voor die tijd.

Matige oorlogsfilm over een groep mariniers op snelle marineboten ten tijde van de aanval op Pearl Harbor. Deze mariniers worden gevolgd tijdens hun overwinningen, nederlagen, frustraties en de dagelijkse gang van zaken. De film ziet er goed en ook gedetailleerd uit. Alleen is het geheel nogal langdradig en mist de film een spanningsboog. Zeker niet de beste samenwerking van John Ford en John Wayne, een krappe 3.0.

We shall return --General MacArthur

They Were Expendable, ik heb het altijd een enorm coole titel gevonden. Waarom weet ik niet maar de mannelijkheid lijkt er vanaf te spatten en wanneer het dan ook nog eens met persoonlijke held John Wayne is, dan kan dat niet mislukken. Echter, het lot was me precies niet goed gezind want het de 3e keer al dat ik aan de film begon. De eerste keer was ik te moe en zette ik de film af, de 2e keer was er opeens bezoek maar de 3e keer is dan toch gelukt uiteindelijk.

De naam Frank Wead, de schrijver van het screenplay van de film, was een naam die me een belletje deed rinkelen. Ik was er niet 100% zeker van maar volgens mij was het dezelfde persoon waar John Ford zo'n 12 jaar later de film The Wings of Eagles over draaide. Ik had al eerder gehoord dat Ford ten tijde van de jaren '50 goede kameraden was met Wead maar dat ze al zo lang teruggingen wist ik niet. Het is tegelijkertijd ook de eerste keer dat Ford zich aan een Tweede Wereldoorlog film waagde, nogal logisch want WO II was nog maar net ten einde of was misschien zelfs nog op zijn laatste pootjes aan het lopen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de film bol staat van het typische Amerikaanse patriottisme. Velen zullen er zich aan storen, ik kan me er nog redelijk goed overeen zetten. Het is dan ook jammer dat Ford de kunst van het vertellen van een oorlogsverhaal nog niet helemaal onder de knie heeft want het wordt allemaal nogal povertjes uitgewerkt. Hoewel het gebaseerd is op waargebeurde feiten (Brickley is eigenlijk John Duncan Bulkeley en Rusty is eigenlijk Robert Kelly), wordt het allemaal te lang uitgesponnen waardoor de rek er wat uit gaat. De mannen waar geen spatje slecht aan is (hoewel Kelly en Smith, die zuster Sandy speelt, MGM hebben aangeklaagd vanwege hun portrettering in de film) maken van alles mee en de uiteindelijke climax is dan ook vrij teleurstellend. Er is zelfs amper over een climax te spreken doordat de film opeens gedaan is..

Gelukkig wist Ford al wel hoe hij een degelijke actiescène moest schieten en dat blijkt hier wel uit. Het ziet er allemaal erg vlot uit, zeker als je bekijkt dat de film ondertussen al meer dan 60 jaar oud is, en Ford weet het allemaal netjes op het scherm te brengen. Natuurlijk is Ford zijn lieveling ook weer van de partij, ik heb het natuurlijk over de immer geweldige John Wayne. Het was al de derde keer dat de twee een samenwerking hadden (Stagecoach en The Long Voyage Home waren een aantal jaren hiervoor opgenomen) maar er bleek toch een kleine barst in de vriendschap te geraken doordat Ford het Wayne erg kwalijk nam dat die nooit had meegevochten in de oorlog. Ford was zelf gepromoveerd naar de rank van kapitein tijdens WO II. Het resultaat was navenant en Ford begon enorm veel opmerkingen en steken naar Wayne te geven totdat Montgomery, die ook in het leger had gezeten, er opeens tussen kwam. De regisseur barstte in tranen uit en stopte met de opmerkingen over de lafheid van Wayne. Gelukkig is hiervan op het scherm niet al teveel van te merken en speelt Wayne weer erg sterk, ik kan echt naar hem blijven kijken. Naast Wayne heeft ook Robert Montgomery een grote rol in de film en die speelt ook erg overtuigend. De combinatie van de twee vertaalt zich uitstekend naar het scherm. Ook de mooie Donna Reed heeft nog een ietwat kleine bijrol maar is even solide als de rest van de cast.

Niet het hoogtepunt uit Ford zijn carrière, zoveel is duidelijk. Dan vind ik The Wings of Eagles een betere samenwerking tussen de twee iconen. Hier komt het allemaal plotgewijs nogal rommelig over maar gelukkig is de cast sterk en zijn de actiescènes wel geslaagd. De film duurt echter iets te lang en dat merk je.

3*

Een redelijke oorlogsfilm van John Ford, maar het houdt allemaal niet over.

Dat de film nogal patriottistisch is, is niet zo gek gezien het jaar waarin de film gemaakt is. Daar had ik ook niet zo heel veel problemen mee. Het is vooral de speelduur die op een gegeven moment gaat klagen, omdat de uitwerking van het gehele verhaal enigszins oppervlakkig is. Er komen diverse personages in voor, er wordt redelijk tot goed geacteerd, maar echt uitgewerkt worden ze niet. Dat is wel jammer, want hierdoor bleef het letterlijk en figuurlijk een ver van mijn bed show, en kreeg ik niet tot nauwelijks feeling met de mannen.

Gelukkig zit er nog wel een hoop actie in, die goed gemaakt is en er daarnaast voor zorgt dat het allemaal nog onderhoudend is. Die actie, die veelal bestaat uit schietende bommenwerpers en andere oorlog scènes, ziet er spectaculair en behoorlijk realistisch uit. Op dat gebied kun je toch duidelijk zien dat Ford een goede filmmaker was, die echt wel wist hoe het moest, al komt het er niet altijd uit.

They Were Expendable is zeker niet heel slecht, maar de speelduur en de ietwat oppervlakkige uitwerking van alles zorgt ervoor dat de boel richting het einde toch enigszins gaat slepen.

2,5*

Meh.

Er is toch op zeker wel een interessant verhaal te vertellen over de motortorpedoboot. PT109 bijvoorbeeld, waar JFK op gediend heeft. En er is ook zeker wel een interessant verhaal te vertellen over Corregidor - wat in de titel terug komt, maar wat kennelijk teveel moeite was om daar iets mee te doen - anders dan de nogal erg historisch incorrecte beelden in het ziekenhuis. Sowieso een zwaktebod dat de film wel op de Filippijnen speelt, maar 'gewoon' in Amerika is opgenomen. Had toch wel gekund, Corregidor iig was begin 1945 bevrijd van de Japanners. Wellicht dat het hoofd van de mensen daar even niet naar films stond. Of dat het risico te groot werd geacht om John Wayne daarheen te sturen.

Nog iets. En ook dat is weer een zwaktebod - het 'I Shall Return' van MacArthur. Niet 'We' zoals de film in de aftiteling laat zien, dat was de versie die Eisenhower liever had gezien. Maar zelfs nu nog, als je 'I Shall Return' googlet, krijg je een ontzagwekkend aantal links naar MacArthur - wellicht de meest succesvolle propagandaoorlog ooit, die daaraan opgehangen was. En ook dat wordt voor het gemak grotendeels maar even onbehandeld gelaten.

Dus, we hebben een film over Corregidor zonder eigenlijk ook maar iets over het eiland, en over MacArthur zonder iets zinvols over de generaal. Moeizaam. Wellicht speelt daar een rol bij dat de film nogal gesteund is door de US Navy, en MacArthur hoorde bij de US Army. Alsof je een boek neemt over een razend spannend stukje historie, en je leest daar dan precies net die ene bladzijde over die over het weer gaat.

Verder, ja, ach, het is best een aardig filmpje en de bootjes zijn leuk en stoer en John Wayne is zijn gebruikelijke stoere zelf. Maar moest het daar nou echt over gaan, of was dit gewoon een flauwe poging van Eisenhower cs. om de aandacht wat van MacArthur af te leiden. Hoe dan ook, de film voelt nogal ernstig onder de maat en erg teleurstellend. De originele titel wordt nog wel enigszins waargemaakt, en kan zelfs dienen als de beschrijving van de film ('this film can safely be ignored'). Maar de vertaalde titel is al veel meer dan de lading die gedekt wordt.