Tasogare Seibei (2002)

Er zijn al veel samoerai-films gemaakt, maar de meeste draaien rond een ronin (zonder meester). In The Twilight Samurai volgen we een samoerai in de 19e eeuw enkele jaren voor het begin van een nieuw tijdperk. Het begin doet denken aan de films van Yasujirō Ozu. Qua thema toch, de filmstijl is wel anders.

De film heeft een warme kleur en gaat dieper dan ooit in op de samoerai zelf. Wat dat juist inhoudt en wie zo'n man is met respect voor tradities, verantwoordelijkheid voor zijn gezin, rechtvaardigheid en de liefde voor zijn dierbaren. Iguchi Seibei zoekt een balans om al die gevoelens te verzoenen en zo met zichzelf te kunnen leven. Getraind om te doden, maar enkel doden als het moet.

Het is een warme film (dat is hier al een paar keer gevallen) die de tijd neemt om sfeer te scheppen, maar je meeneemt in het hoofd van Seibei, de samoerai. Het is geen grootse film, maar schittert net in die eenvoud. Complimenten trouwens voor de cinematografie. Je zou niet zeggen dat dit gemaakt is in 2002, en dat bedoel ik als een compliment!

Een groot meesterwerk. Ik kan eigenlijk geen minpunt ontdekken. Een van de beste 10 samurai films ooit.

Helemaal mee eens. Erg goed, geen twijfel aan. Alsof je grootmoeder je een verhaal uit haar kindertijd zit te vertellen.. wat het ook is. Als kijker leef je mee in het dorpje waar Seibei Iguchi een bescheiden en zorgzaam leven leidt. Hij is weduwnaar met twee dochters en een dementerende moeder, en offert veel tijd op om ook voor de huishouding te zorgen. Deze kroniek is op zijn best wanneer het dagelijks leven op dorpsniveau aan bod komt. Het zijn stuk voor stuk leuke tafereeltjes met simpele dialoog, die zich in afspelen in de laatste dagen van het feodale systeem. Wie toe is aan een rustgevende film zit hier goed.

De regisseur weet deze vergane cultuur met de onze te delen door te tonen hoe de gemeenschap destijds functioneerde. Precies alsof je als toeschouwer zelf deelneemt aan het reilen en zeilen ten huize Iguchi. De film wordt ook stevig overeind gehouden door de karakterschets van een man (toprol van Sanada!) die eigenlijk een doodgewoon leven wil leiden en los wil komen van situaties die zijn kinderen bedreigen zonder daarbij zijn klanleden te beledigen.

Voor een film over een Samurai is dit echt wel te braaf. Vooral het eerste deel zit je naar de ideale schoonzoon te kijken en gebeurt er erg weinig. Pas halverwege krijgt de film een sterkere focus en wordt het wat interessanter. De film eindigt op het hoogtepunt en dat was mooi. Maar er zijn echt veel betere Japanse films, The Twilight Samurai is voor mij geen toptitel.

Intrigerende dramafilm van regisseur Yôji Yamada, maar duidelijk van het soort waar je als kijker naartoe moet groeien om het te kunnen waarderen. Met name de inkijk in oude Japanse cultuur pakt interessant uit, ondanks dat dit niet de voornaamste focus van de film is. Dat is wel het personage van Hiroyuki Sanada, die het figuur op effectieve wijze tot leven brengt. Zijn kalme, rustige en beheerste uitstraling past ideaal in de film en maakt het makkelijker om empathie voor hem te ontwikkelen. Dat blijkt dan ook erg nodig, want het tweede uur pakt beduidend melodramatischer uit dan het eerste uur. De kern van het verhaal is weinig origineel bedacht en de visuele invulling oogt richting de finale gedateerd, maar het is dan ook de opleuking die aan het geheel mee wordt gegeven dat het 'm doet. Spijtig is de weinig subtiele weergave tussen "goed" en "slecht", maar indrukwekkend is dat de psychologische pijn van de hoofdpersonages met een enkele gezichtsuitdrukking kan worden gevoeld.

Dank aan kappeuter voor het tippen van de film, al is dit ondertussen weer bijna drie jaar geleden dus ik mag hopen dat je het nog voor de geest kan halen.

En tenslotte The Twilight Samurai als vervolmaking van de Top 250 en hopelijk de leukste van de drie die de afgelopen dagen nog moesten want de twee Kurosawa's waren niet bepaald aan mij besteed. Dus kom maar op met het nodige aan katana gekletter, maar wie dat verwacht bij deze film komt bedrogen uit, dus ik ook, doch een slechte of vervelende film was dit verre van.

Waar ik de afgelopen weken nog al eens een samurai film mee pakte in de top250 met het nodige van Kobayashi en Kurosowa staat deze The Twilight Samurai haaks op dat beeld van bende's, burgerslachtoffers, sinistere bad guys en een held die lustig er op los slaat met zijn zwaard. De doden vallen rijkelijk, soms zit er iets meer verhaal achter zoals Seven Samurai of Seppuku, maar moeite met het zwaard trekken heeft men nooit zoals in Yojimbo en diens vervolg waar de held nooit onder de indruk is. Dan wordt hier toch wel uit een ander vaatje getapt met Seibei die verre van heldhaftig is, verslonsd, en alles vanwege duidelijk redenen aan de kant zet voor moeder en dochters. Niet echt spectaculair als men de andere films in gedachten heeft, maar niettemin interessant.

Weliswaar begint er pas bij de eerste aanvaring tussen Seibei en Yogo een beetje spanning en lading in het geheel te komen, maar is het daarvoor geschetste beeld qua armoede, geldzorgen, verplichtingen rond gezin en familie, een beetje drama en romantiek, niet minder interessant. Want waar ik eerder de gemiddelde samurai als zwaard zwaaiende, bloeddorstige woesteling zag wijkt dat beeld daar nu wel vanaf en is dit zelfs een verademing. Een Samurai is een eerzuchtig maar vooral gewetensvol iemand die slechts zijn zwaard trekt en dood als het niet anders kan, en verder vooral met verantwoordelijkheden, plichten en normen en waarden bezig is. En in dat licht lijkt Seibei een mak lammetje met de nodige spot tot gevolg aldus de andere samurai

Maar oordeel een boek niet op zijn kaft met een interessante ontwikkeling rondom de problematische Yogo waar alleen Seibei uitkomst kan bieden met andermaal een beeld dat verre van bloeddorstig is maar een schrijnende kant laat zien vol zorgen en armoede met een boeiend eindgevecht tot gevolg. En zo blijkt The Twilight Samurai totaal andere koek dan de films uit dat genre die ik eerder zag en inhoudelijk meer dan behoorlijk sterk. Voeg daar een Sanada aan toe die geknipt is voor de rol en het nodige aan mooi camerawerk, belichting en sfeer en dan blijkt The Twilight Samurai toch echt wel een uitstekende film te zijn.

Naar aanleiding van van "Shogun" 2024 op deze film gekomen. Mooie film.