Les Misérables (1934)

Episch en compleet; zonder twijfel de beste verfilming van Les Mis ooit gemaakt. Gefilmd door Jules Kruger, die eerder ook Napoleon schoot voor Abel Gance. De expressionistische camerahoeken (het beeld staat zelden waterpas) zijn sfeervol, maar misschien ietwat overdreven. Daarnaast is het personage van Javert teveel gesimplificeerd - zijn irrationele obsessie met Valjean is wellicht het meest interessante aspect van het boek, maar is slechts marginaal uitgebuit door Bernard.

Verder nagenoeg perfect!

Van Jean Valjean geraak ik niet van af. Ik kreeg het boek voor mijn vijftiende verjaardag en sindsdien zag ik reeds meerdere versies van Victor Hugo's sukseswerk en nu nog één uit de zeer oude doos.

Beweer niet dat deze productie uit 1934 de beste is (Daarvoor is vergelijken onmogelijk omwille van het verschil in cinematografische mogelijkheden door de jaren heen), maar ik durf wel beweren dat hij de markantste is die mogelijks best aanleunt bij het boek.

Mooi zijn, naast de goede vertolkingen, de studiodecors van Parijs anno 1832 die weergeven van wat we in onze verbeelding van deze stad hadden kunnen voorstellen. Goed camerawerk, vlotte dialogen en toch een merkwaardige mise-en-scène van de barricade strijd.

Charles Vanel, reeds een hele tijd actief in de stille films en die nog een heel gevulde carrière zal uitbouwen is goed als Javert, al vond ik John Malkovitch (2000) in die rol niet te overtreffen. Ook Josselyne Gaël, die in feite de eerst verkozen Danielle Darrieux verdrong, is eveneens uitstekend in haar rol.

De kracht van het bronmateriaal was sterker dan mijn allergie voor lange films, en gelukkig maar, want deze driedelige film overtreft eigenlijk alle andere versies. Big budget, opgenomen "slechts" 100 jaar na de periode waarin de film zich afspeelt, met overtuigende acteerprestaties en personages die trouw zijn aan het werk van Victor Hugo. Overtuigend acteerwerk, script, personages, dialogen, sfeer en met veel aandacht voor elk detail waardoor je je zo in een periode waant wat inmiddels al bijna 200 jaar achter ons ligt. De door Criterion/Eclipse gerestaureerde versie levert ook nog een prima beeldkwaliteit op voor een film uit die periode, waardoor de binnen en buitenbeelden van Parijs erg genietbaar zijn, met herkenbare plaatsen als de Jardin du Luxembourg en de Notre Dame.

De lange duur, wat overigens helemaal niet lang aanvoelt, maakt het mogelijk om aandacht te besteden aan vele zaken die andere films overslaan, zoals bijvoorbeeld de jeugd van Fantine, de tijd van Valjean na zijn vrijlating en voor de ontmoeting met de bisschop, of de periodes bij de Thenardiers, zowel van de jonge als de oudere Cossette, wanneer hun paden elkaar weer kruisen. Het tweede deel wordt bijna integraal aan die periodes gewijd. Wel had ik graag wat meer uitdieping gezien in het derde deel (wat aan de periode van de revolutie is gewijd) rondom Eponine en de dood van Javert.

Meest volledige verfilming, met veel noemenswaardige scenes waardoor het bekijken meer dan waard is, letterlijk en figuurlijk ben je na het kijken hiervan een filmervaring rijker. Een ruime 4,5*. Vanwege de musikale verrijking blijft de musicalversie uit 2012 voor mij persoonlijk net een treetje boven deze staan, maar het scheelt niet veel, en op inhoud wint deze het wel. Werd door de National Board of Review in 1936 uitgekozen als een van de tien beste buitenlandse films. Aanrader.

Decors zijn me niet echt opgevallen, volgens mij zijn veel scenes buiten de studio's opgenomen. Overigens als je de versie uit 2012 niet kent is die wel een aanrader, tenzij je niet van musicals houdt, het is in feite een geslaagde en groots aangepakte verfilming van de musical.

Meen toch - het is al een tijdje geleden - me naast de buitenopnamen, verdienstelijk decorwerk te herinneren.

Aan de musical van 2012 gaf ik een 4,5.