Kijken op eigen risico: 'Fateful Findings' van Neil Breen

Een creatieve regisseur, een professionele crew, een getalenteerde cast en een hoog budget. Haal één, meerdere of zelfs al deze ingrediënten weg en de kans zit er dik in dat de kwaliteit van de uiteindelijke film een flinke deuk oploopt. Geringe bestedingsruimte valt nog met creativiteit op te lossen; zo niet, dan kun je slechts hopen dat de resulterende productie valt onder de categorie zo-slecht-dat-het-weer-goed-wordt. Vandaag in Wie A (Films) Zegt… het fenomeen Fateful Findings van B-film icoon Neil Breen.

Ben je op zoek naar een plot, een boodschap, een audiovisuele ervaring? Ieder die zich aan de titels van een specifieke schrijver/regisseur/producent/hoofdrolspeler uit Las Vegas waagt, krijgt precies dat. Alleen zul je jezelf over het eindresultaat waarschijnlijk flink achter de oren krabben. De werken van Neil Breen zijn namelijk niet gemakkelijk samen te vatten. Of juist wel? Het is maar hoe je het bekijkt. Vraagtekens blijven je overspoelen tijdens en na het beleven van Fateful Findings, wellicht zijn meest in het oog springende project tot nu toe. Verspringende continuïteit, twijfelachtige logica, pijnlijke stiltes, tenenkrommende - en eindeloos citeerbare - dialogen, hilarisch slecht acteerwerk en andere vormen van amateuristische esthetiek kenmerken dit juweel van de B-film canon.

Lees ook: Netflix-gebruikers 'vol ongeloof' door bizarre docu over 10-jarig meisje: 'Meest hartverscheurende film van het jaar'

'It's a magical day!'

Succesvol auteur Dylan, gespeeld door Neil Breen zelf, wordt aangereden en komt in het ziekenhuis terecht. Hij herstelt wonderbaarlijk snel door een mysterieuze steen die hij in zijn hand gedrukt kreeg en begeeft zich op eigen kracht naar huis. Daar ervaart hij diverse veranderingen in de vorm van toevallen en stemmingswisselingen. Deze zijn de basis voor spanningen tussen Dylans echtgenote Emily en hemzelf, evenals zijn besluit om de stekker uit zijn nieuwe boek te trekken.

'The doctor of the hospital!'

Tijdens een barbecue wordt Dylan geïntroduceerd aan Leah, de dokter die zich over hem ontfermde. Hij realiseert zich al snel dat zij zijn jeugdvriendinnetje is, met wie hij op achtjarige leeftijd een magische schat ontdekte in het bos - ook al is Jennifer Autry, de volwassen actrice die haar speelt, dik twintig jaar jonger dan Breen. Maar goed, hun gelukzalige reünie wordt al snel ruw verstoord zodra mysterieuze krachten zich tegen hen keren. Dylan neemt hierop een drastisch besluit...

'I'm feeling less stable'

De alles bepalende beslissing van Breens personage wordt hierboven misschien heel dramatisch omschreven, maar stelt in wezen bar weinig voor. Sterker nog, zijn initiatief om overheden, financiële instituten en industriële kopstukken te hacken en hun smerige geheimen te achterhalen, neemt hij al eerder in de film. Het grote probleem is dat dit plan volledig uit de lucht komt vallen. Verhaaltechnisch kan dit absoluut niet verantwoord worden.

Storytelling is als natuur- en scheikunde: het baseert zich op oorzaak en gevolg. Houd een vel papier bij een vlam en het vliegt in de fik. Laat een kopje los boven een harde vloer en het valt aan diggelen.

Bij het schrijven van een verhaal is dit niet anders: voor alles hoort een aanleiding te bestaan. De ene scène moet natuurlijk overvloeien in de volgende en zo een narratief opbouwen. Het scenario van een film is dus in feite een kettingreactie van gebeurtenissen.

Neil Breen ziet dat duidelijk anders. Dat blijkt wel uit het feit dat Dylan zomaar uit het niets besluit om te stoppen met schrijven en zich bezig te gaan houden met het ontmaskeren van schimmige figuren aan de toppen van de politiek en het bedrijfsleven. Zonder ook maar enige aanleiding! Dat is net zoiets als Batman die te midden van een vuurgevecht wegloopt om postbode te worden. Of Don Vito Corleone die de onderwereld achter zich laat en het begeleiden van een dameskoor tot zijn levensdoel maakt. Nee wacht, nog sterker: Indiana Jones die zich als een gentleman gaat gedragen!

Maar goed, zodra je een beetje van Breens filmografie hebt meegekregen, zal al snel niets je meer verbazen. Want in feite baseert hij al zijn scripts op hetzelfde uitgangspunt: de wereld ontaardt in chaos en de enige die voor een ommekeer kan zorgen is… Neil Breen.

'Should we be afraid?'

Er zijn universele thema’s door zijn werk verweven: wees lief voor elkaar, verwaarloos de natuur niet en… dood aan corrupte politici en zakkenvullende zakenlui. En Neil Breen neemt altijd de hoofdrol op zich. Hij vertolkt steevast de Verlosser die we Al Dan Niet Verdienen.

In Fateful Findings is hij een superhacker met een magische steen, wat vergelijkingen vertoont met zijn debuut Double Down. Hierin portretteert hij Aaron Brand, een superspion met een eigen agenda die in staat is om met behulp van een mysterieus rots fragment de meest ingewikkelde kwalen te genezen. Bovendien bewijst hij zich als een briljant hacker die met zijn digitale vaardigheden de wereld in zijn greep houdt. Ondanks dat de laptops waarop hij gedreven zit te tikken nooit aan staan.

Je zou zelfs kunnen zeggen dat Fateful Findings een remake is van zijn eerste film. Bovendien vertonen de protagonist, zijn motivatie en het plot van I Am Here…. Now parallellen met die van Pass Thru. Een argument dat deze theorie ondersteunt is dat Breen, in een zeldzaam moment van zelfreflectie, zijn eerste twee films van de markt heeft gehaald. Reden hiervoor is dat hij ze persoonlijk inferieur acht in vergelijking met zijn latere werk. Dat betekent dat enkel de ‘remakes’ nu nog verkrijgbaar zijn via zijn officiële websites.

'I've gone in a deeper, much more profound direction this time'

De personages die Breen heeft neergezet zijn een geheim agent met oneindige hack skills, Cyber Jesus - nee echt! -, een topauteur met magische krachten, kunstmatige intelligentie uit de toekomst in mensvorm en een door buitenaardsen geavanceerde tweeling. In het gros van de verhalen waarin deze figuren fungeren hangt de schrijver/regisseur/producent/hoofdrolspeler de rechter uit die vonnist over de mensheid vanwege hun corruptie, gebrek aan naastenliefde en verwaarlozing van de natuur. Straffen bestaan uit simpelweg laten verdwijnen van veroordeelden, hen opblazen en/of aanzetten tot zelfmoord. Onder luid applaus van de onzichtbare menigte nog wel!

Breen is nou niet bepaald consistent in zijn redenen voor vergelding. In de ene film worden die door de corrupte politici, bankiers en CEO’s tot in detail op de meest onnatuurlijke wijze uitgesproken. Gedurende Fateful Findings, echter, is er geen centrale antagonist aanwezig. Dat geldt ook voor de samenhang tussen Dylan en zijn doelwitten: na een halfuur aan tenenkrommende en amateuristische scènes zonder een duidelijke richting, ontstaat plotsklaps het onaangekondigde plan om de corruptie in het Aardse tranendal aan te pakken.

Wat het gebrek aan cohesie betreft: tot nu toe zijn een aantal bizarre subplots, waarvan sommigen inmiddels berucht zijn geworden, nog helemaal niet besproken. Neem nou Dylans beste vriend Jim en diens echtgenote Amy. Die ondervinden een huwelijkscrisis van jewelste, terwijl hun tienerdochter Aly een ongezonde obsessie heeft met Dylan - zoals eigenlijk alle vrouwelijke personages in Breens werken. De neerwaartse spiraal in hun huwelijk leidt tot een dramatische confrontatie… die geen enkele weerslag heeft op het plot. Als kijker blijf je net zo verbijsterd achter als de hoofdpersoon. Die kan het niet geloven.

'What I have found will shock you…'

Het is natuurlijk heel goed voor te stellen dat je liever al je tijd en aandacht besteedt aan films en series die bol staan van hoge kwaliteit op alle fronten. Echter, wie het slechte niet eert, etc. Zeker voor hen die zelf in de industrie willen gaan werken, kan het heel goed lonen om zich ook eens te gaan verdiepen in de onderste regionen van de cinema. Wat mankeert er aan een film en wat hadden de makers kunnen doen om wel in hun opzet te slagen? In het geval van Neil Breen zou samenwerking mogelijk enig nut hebben. Hij heeft namelijk de sleutelrollen binnen de producties van al zijn projecten in eigen hand, en er is dus niemand die hem tegenhoudt of corrigeert. En die koppigheid is onder Breen en zijn gelijken niet zeldzaam.

Enkele jaren geleden verscheen de film The Disaster Artist over de rampzalige productie van The Room, het magnum opus van cultfiguur Tommy Wiseau. Zijn gebrek aan ervaring, gecombineerd met zijn gigantische ego, zorgden voor talloze ruzies, vertragingen, ontslagen en foute beslissingen. Pogingen om hem bij te sturen mislukten faliekant, maar Wiseau is altijd voor de volle honderd procent achter zijn film blijven staan. The Room en zijn illustere maker kwamen hierdoor weer in de spotlights te staan, wat de monumentale status van ‘the Citizen Kane of bad movies’ alleen maar verder verdiept heeft.

Nog een mooi voorbeeld: de Vietnamese regisseur James Nguyen had ook al zo’n moeite met het aannemen van goedbedoelde adviezen. Uit de astronomische taalfouten in zijn scripts bleek dat hij de Engelse taal niet bepaald onder de knie had. De cast van zijn debuutfilm probeerde hem dit duidelijk te maken, maar de aspirant cineast bleef erop hameren dat elk woord en iedere zin precies zo moest worden uitgesproken als hij die aan het papier had toevertrouwd. Dit werd slechts een van de vele redenen voor de beruchtheid die Birdemic: Shock and Terror ten deel viel.

'Don't let the outside world poison your spirit'

Nguyen, Wiseau en Breen vormen slechts het merkwaardige topje van een discutabele ijsberg. Er bestaan hele schatten aan films die van alle kanten rammelen door pure onkunde. Die zijn ondanks dat het bekijken zeker waard. Sterker nog, wanneer je je daar toch aan waagt, waarom zou je dan niet af en toe van bril wisselen?

Dat wil zeggen dat B-producties inderdaad gigantisch veel vermaak kunnen bieden vanwege de incompetentie van de makers. Het resultaat doet gieren van het lachen, haalt het bloed onder je nagels vandaan of combineert die twee reacties op miraculeuze wijze. Echter, wat je er ook van vindt: deze enthousiastelingen hebben toch maar mooi een film gemaakt, of soms zelfs een hele carrière opgebouwd. Dat de resultaten van hun inspanningen en de reactie van het publiek nou niet bepaald zijn waarop ze hoopten is één ding. Maar duizenden fans hebben Fateful Findings, The Room, Birdemic: Shock and Terror en vele andere titels van gelijkwaardig laag niveau in hun harten gesloten, evenals hun illustere regisseurs. Naast spot is ontzag voor hun toewijding dus op zijn plaats. Ze maken misschien deel uit van een niche, maar het is er wel eentje waarop ze hun unieke stempels hebben weten te drukken. En dat neemt niemand ze meer af.

Fateful Findings is verkrijgbaar via Neil Breens officiële website. Je ontvangt dan wel een DVD-R in een jewelcase zonder omslag.

Wie liever niet zijn of haar portemonnee wil trekken, kan ook terecht bij the Internet Archive. De streamingkwaliteit van die upload is nou niet bepaald om over naar huis te schrijven, maar ach… dat past wel bij de film, hè?

Bekijk de trailer hieronder als basis voor een weloverwogen beslissing om Fateful Findings al dan niet te gaan bekijken.