Eén van de redenen waarom Harold Lloyd wat minder bekend is bij het grote publiek dan tijdsgenoten Charlie Chaplin en Buster Keaton is dat hij geen toestemming gaf om zijn films te vertonen op televisie. En dat terwijl hij eind jaren ’20 de populairste komiek en de rijkste Hollywoodacteur was. Bovendien behoorde hij tot de allereerste filmsterren die een afdruk van zijn handen en voeten mocht achterlaten in een ceremonie bij Chinese Graumont Theatre, het legendarische filmpaleis in Hollywood. Hier een introductie en korte besprekingen van vijf van Harold Lloyds beste films. En op het moment van schrijven zijn ze allemaal gratis online te bekijken.

Hal Roach en Charles Chaplin

Toen Harold Lloyd in 1913 zijn debuut maakte als figurant in een obscure Edison-film ambieerde hij, zoals zoveel van zijn collega’s, eigenlijk een carrière op het toneel. Figurantenwerk was een redelijk gemakkelijke manier om tussen toneelvoorstellingen door wat bij te verdienen. Twee belangrijke gebeurtenissen deden Lloyd van gedachten veranderen. De eerste was zijn kennismaking met Hal Roach, met wie hij aan het begin van zijn carrière regelmatig samenwerkte als figurant. Toen Roach eind 1914 een erfenis kreeg van $3.000,-- startte hij daarmee zijn eigen productiemaatschappij Rolin Productions. Roach huurde Lloyd in om de rol van Willie Work te spelen in een serie komedies die echter niet het gehoopte succes opleverden. Lloyd probeerde het vervolgens bij Keystone maar vond daar geen voet aan de grond. Dus toen Roach een doorstart maakte met de hulp van Pathé keerde Lloyd terug bij zijn vriend en mentor. De andere ontwikkeling was die van Charles Chaplin tot een wereldwijd succes. Geïnspireerd door het artistieke én financiele succes van Chaplin probeerden vele komieken de overstap van theater of vaudeville naar het witte scherm te maken. Roach en Lloyd hadden van 1915 tot 1917 succes met korte films waarin Lloyd de rol speelde van Lonesome Luke, maar dat was overduidelijk niet meer dan een redelijke imitatie van het zwervertje waar Chaplin zoveel succes mee had.

De Bril

Lloyd voelde dan ook aan dat hij niet op Lonesome Luke kon blijven teren en daarom zocht hij naar inspiratie voor een personage waarmee hij zich kon onderscheiden. Over de oorsprong van ‘de bril’ doen verschillende verhalen de rondte. Op het DVD-commentaar bij The Kid Brother vertelt Lloyds kleindochter Suzanne dat de grote verandering kwam toen Harold Lloyd tijdens het bijwonen van een theatervoorstelling merkte dat zijn aandacht steeds uitging naar een personage dat een bril droeg. Hij zag hoezeer die bril het imago van het karakter bepaalde en besloot zelf een bril (zonder glazen) aan te schaffen. The Film Encyclopedia van Ephraim Katz meldt echter dat Hal Roach in 1917 experimenteerde met Lloyds kleding en hem voorzag van de bril die zijn handelsmerk zou worden. Hoe dan ook, op het moment dat Lloyd de bril opzette was een nieuw, uniek karakter geboren: de welwillende, ambitieuze jongeman die alles doet om zijn doel te bereiken en zijn gebrek aan fysieke kracht compenseert met een overvloed aan intelligentie en inventiviteit.

Why Worry? (die met de reus, 1923)

Lloyd speelt de rol van de hypochondrische miljonair Harold Van Pelham die besluit te ‘herstellen’ door met zijn trouwe (en heimelijk verliefde) verpleegster (Jobyna Ralstone) per boot af te reizen naar een afgelegen eiland in de Stille Oceaan. Harold heeft de pech dat het hotel waar hij verblijft zich bevindt in de omgeving waar revolutionaire troepen zich opmaken voor een machtsstrijd. Aanvankelijk is Harold zich totaal niet bewust van het feit dat hij onbedoeld betrokken is geraakt bij een gewapende revolutie, totdat hij in de cel belandt. Zijn celgenoot is de levensgevaarlijke crimineel Colosso (John Aasen, lengte: 2,73m(!)) die ontzettende last blijkt te hebben van kiespijn. Met elkaars hulp weten Harold en Colosso te ontsnappen en wanneer Harold er eindelijk in slaagt om de reus van zijn kiespijn te verlossen, heeft hij een vriend voor het leven. Harold en Colosso nemen het samen op tegen de revolutionairen en proberen ze Harolds spoorloos verdwenen verpleegster terug te vinden. Na een ietwat trage start komt deze komedie goed op stoom wanneer Colosso zijn intrede doet. Uiteraard zit Why Worry? vol met inventieve visuele grappen, maar het is de combinatie van de fragiele Harold en de onverwoestbare Colosso en de chemie tussen Lloyd en Aasen die deze film uitzonderlijk maakt. De pogingen om Colosso’s pijnlijke kies  te verwijderen zijn hilarisch en de pogingen van soldaten om Colosso te stoppen leiden tot een aantal ongelofelijke stunts en onderstrepen het vakmanschap en de enorme kracht van één van Lloyds meest onvergetelijke tegenspelers.

Bekijk de film hier.

Safety Last! (die met de klok, 1923)

Waarschijnlijk de beroemdste komedie van Harold Lloyd en dat is te danken aan de finale met dat iconische beeld van Harold die op grote hoogte bungelt aan de wijzers van een enorme klok. Maar dat is slechts één van de vele briljante grappen uit deze komedie. In de dubbelzinnige opening (let op de prominente aanwezigheid van een strop) belooft Harold aan de ouders van zijn verloofde Mildred (Mildred Davis) dat hij pas met haar zal trouwen als hij in de grote stad voldoende geld heeft verdiend. Mildreds ouders verzekeren hem dat Mildred tot die tijd bij hun zal blijven. Harold komt helaas niet verder dan een matig betaald baantje in een warenhuis waar hij stoffen verkoopt aan veeleisende, niet al te geduldige dames. Om de moed erin te houden schrijft hij in zijn brieven aan Mildred dat zijn carrière succesvol verloopt. Op aandringen van haar moeder kondigt Mildred vervolgens per brief aan dat zij Harold zal bezoeken. Die ziet zichzelf geconfronteerd met twee problemen. Ten eerste moet hij Mildred ervan overtuigen dat hij een hoge functie heeft zonder dat zijn baas, zijn collega’s én de klanten dat merken. Ten tweede moet hij aan geld zien te komen. Er zijn grappige bijrollen voor Helen Gilmore als een bijzonder moeilijke klant, Earl Mowan als een dronkelap en van Westcott Clarke als Harolds direct-leidinggevende. De scènes in het warenhuis zijn net zo inventief als die tijdens de beroemde klimpartij, die Harold alleen maar onderneemt omdat zijn goede vriend (en beoogde klimmer) Bill (Bill Strother) op de hielen wordt gezeten door een agent (Noah Young). Opgeven is geen optie: daarmee verliest hij niet alleen de kans op de $2.000 dollar die hij voor deze publiciteitsstunt krijgt, maar – veel belangrijker nog – ook het respect van Mildred. De stunt met de klok is weliswaar het beroemdste moment, maar Harold moet onderweg naar boven vele andere obstakels overwinnen, waaronder een volleybalnet... en een zwerm duiven.

Bekijk de film hier.

The Freshman (die met de football-wedstrijd, 1925)

Lloyd-komedies staan altijd garant voor een hoge grappendichtheid met inventieve stunts en hilarische visuele trucs. Maar Lloyds beste komedies zijn die waarin hij de tijd neemt om wat meer diepgang te verlenen aan zijn personages. The Freshman blinkt dan ook vooral uit door het goed geconstrueerde verhaal en het acteerwerk van Lloyd, die zich hier ook van een serieuze kant laat zien. Harold Lamb is de eerste uit zijn familie die op een college-campus gaat wonen en hij is dan ook razend enthousiast. Zijn beeld van het campusleven is gevormd door de (fictieve) film The College Kid met zijn favoriete acteur Lester Laurel. Dus kleedt en gedraagt hij zich als Lester, inclusief een grappig bedoeld dansje dat hij elke keer doet als hij zich aan iemand voorstelt. Bij aankomst blijkt hij Harold snel een gemakkelijk en geliefd doelwit voor ouderejaars die elke gelegenheid aangrijpen om hem te pesten of te vernederen. Dat weerhoudt Harold er niet van zich aan te melden voor het Footballteam, ook al is hij daar fysiek totaal ongeschikt voor. Coach (Pat Harmon) is daarom geenszins van plan Harold te selecteren, maar hij kan het niet over zijn hart verkrijgen om de toegewijde eerstejaars af te wijzen. Daarom wijst hij Harold aan als wisselspeler, maar gebruikt hij hem in feite slechts als waterdrager. De romance met de verlegen Peggy (Jobyna Ralston) is prachtig uitgewerkt en er is een geniale sequentie tijdens een uitbundig feest dat Harold zelf geeft voor zijn mede-studenten. Centrale grap is het feit dat zijn gloednieuwe, op maat gemaakte pak niet geheel aan de wensen voldoet waardoor de kleermaker (Joseph Harrington) Harold tijdens het feest schaduwt en hem uit de brand probeert te helpen wanneer er iets mis gaat. Beste moment: de derde arm. Let ook op de knappe overgang van hilarische komedie naar hartverscheurend drama aan het eind van het feest. En natuurlijk is er de legendarische finale, deels gefilmd tijdens de rust van de Rose Bowl in 1925, waarin Harold eindelijk het respect verdient waar hij al die tijd naar verlangde. Naar verluidt stond het publiek bij previews op de banken en applaudisseerde het luid aan het eind van die finale. Wie de film zelf ziet zal begrijpen waarom.

Bekijk de film hier.

For Heaven’s Sake (die met de dubbeldekker, 1926)

Een komedie met een onderliggende sociaal-maatschappelijke boodschap, ook al raakt die wat ondergesneeuwd door een spervuur van grappen. Harold speelt de steenrijke playboy J. Harold Manners die gewend is zijn problemen op te lossen door een cheque uit te schrijven. Zo ook wanneer hij in de armoedige wijk Slattery Square per ongeluk de koffiekar van predikant en missionaris Paul (Paul Weigel) afbrandt. Door een misverstand schrijft Harold echter een cheque van $1.000.—uit. Pauls dochter Hope (Jobyna Ralston) heeft kort daarvoor per brief hulp gevraagd aan Harold en gelooft nu abusievelijk dat hij een weldoener is. Wanneer Harold ziet dat Paul de nieuwe missie naar hem heeft vernoemd, reageert hij aanvankelijk verontwaardigd. Dat komt hem op een flinke verbale afstrafffing van de teleurgestelde Hope te staan. Maar hoe meer zij hem uitfoetert, hoe meer Harold gecharmeerd is van haar! Vanaf dat moment doet hij er alles aan om de missie tot een succes te maken. Harolds pogingen om de veelal tot criminaliteit gedwongen mannen uit de buurt naar de missie te lokken leveren een hoop inventieve visuele grappen op. Uiteraard helpt het lot een handje mee wanneer een agent die mannen verdenkt van juwelendiefstal. De dieven rest geen keuze dan zich voorbeeldig te gedragen in het missiehuis en Harold maakt handig gebruik van de situatie. Uiteraard weet hij Hope voor zich te winnen, maar door een samenloop van omstandigheden moet Harold zich enorm haasten om op tijd te zijn voor de voltrekking van zijn eigen huwelijk. Daarbij helpt het niet dat zijn entourage stomdronken is! De finale is dan ook een race tegen de klok vol briljante grappen met als hoogtepunt één van de meest waanzinnige autostunts ooit... met een dubbeldekker!

Bekijk de film hier.

The Kid Brother (die met het aapje, 1927)

Volgens veel critici is dit het absolute hoogtepunt uit Lloyds omvangrijke en indrukwekkende oeuvre. In deze fantastische mix van humor, drama, spanning en romantiek speelt hij de rol van de jongste van drie zonen van sheriff Jim Hickory (Walter James). Harold wil niets liever dan in de voetsporen van zijn vader treden, maar die vertrouwt uitsluitend op Harolds oudere, grotere en sterkere broers Leo (Leo Willis) en Olin (Olin Francis) en wijst zijn jongste zoon keer op keer af. Dan ontmoet Harold Mary (Jobyna Ralston), de dochter van  de eigenaar van een medicijnenshow die graag toestemming wil om in deze omgeving op te treden. Harold besluit namens zijn vader een vergunning te verlenen, maar die reageert woedend wanneer hij dat ontdekt. Na deze zoveelste tegenslag lijkt Harold iedere kans te hebben verkeken om het respect van zijn vader te winnen, totdat een grote som geld spoorloos verdwijnt. Het geld is bijeengebracht door bewoners die daarmee de bouw van een dam willen financieren. Na een lange, verhitte discussie hebben zij het geld in bewaring gegeven bij Sheriff Hickory, die het geld de volgende dag bij een ceremonie moest overhandigen. Na de ontdekking van de diefstal wijst Jims aartsrivaal Sam Hooper hem aan als hoofdverdachte. Jim stuurt Olin en Leo er op uit om de echte dieven op te sporen. Maar uiteraard is Harold degene die bij toeval op de bandieten stuit en al zijn inventiviteit moet gebruiken om de schurken te arresteren en het geld terug te brengen. Net als in The Fresman neemt Lloyd de tijd om zijn personage neer te zetten en ervoor te zorgen dat de kijker zich volledig met hem identificeert. The Kid Brother begint dus als drama, maar bouwt effectief op naar een paar onvergetelijke komische sequenties. Wanneer zijn fout met de vergunning uitkomt moet Harold al zijn inventiviteit gebruiken om uit handen te blijven van zijn broers. Tegelijkertijd wil hij bij Mary de indruk wekken dat hij zijn broers juist de baas is! De volgende ochtend wordt Harold slachtoffer van zijn eigen list en moet hij de schijn ophouden dat hij Mary is. De finale begint met een langdurige schermutseling op een groot schip dat fantastisch stuntwerk bevat en vol zit met hilarische visuele vondsten. Het eindigt uiteraard met een spectaculaire race tegen de klok, deze keer per koets. Lloyd maakte in zijn films vaak op slimme wijze gebruik van dieren en die zorgen dan ook voor enkele van de meest memorabele moment in dit absolute meestwerk. Maar hoe subliem de grappen met respectievelijk een paard, een geit en een varken mogen zijn, de film wordt met gemak gestolen door Jocko The Monkey. Hoe dan? Er is een eenvoudige manier om daar achter te komen.

Bekijk de film hier.