De coronacrisis heeft in alle branches roet in het eten gegooid, maar ook zeker in de filmindustrie. Bioscopen hebben het zwaarder dan ooit en zullen ook na de pandemie nog flinke klappen moeten incasseren. Filmreuzen neigen namelijk steeds meer naar video on demand-releases, wat zeer slecht nieuws is voor filmhuizen. Kan het wellicht zelfs het einde betekenen?
Daar waar je vroeger losse films en series moest kopen op DVD of zelfs video, word je nu doodgegooid met streamingdiensten. Als je in Nederland geabonneerd bent op alle platforms, kun je bijna elke film wel ergens op zien. Vooral tijdens de coronacrisis was het dé uitkomst, want heel veel meer was er immers niet te doen. Er werd creatief nagedacht door de bedrijven, waardoor je bijvoorbeeld met vrienden tegelijkertijd naar dezelfde film kon kijken. Streamingdiensten als Netflix, Disney+, Amazon Prime en Videoland profiteerden dus enorm van de crisistijd, terwijl bioscopen hun inkomsten in vlammen op zagen gaan.
De bioscopen hebben al meerdere keren hun deuren moeten sluiten, ondanks het feit dat ze de nodige voorzorgsmaatregelen namen. Uiteindelijk begonnen ze ook oude klassiekers opnieuw te vertonen, omdat de releases van nieuwe films veelal werden uitgesteld. Tenet was één van de weinige blockbusters die uiteindelijk uitkwam in het tweede deel van 2020 en de opbrengsten daarvan vielen dan ook vies tegen. Langverwachte films als Dune, The Matrix 4, Godzilla vs. Kong en No Time to Die kozen eieren voor hun geld en besloten de releasedatum uit te stellen.
Bioscoopbranche
Toen Warner Bros. niet al te lang geleden aankondigde dat alle nieuwe titels voortaan ook direct op HBO Max te zien zijn, waren veel mensen boos. Regisseur Christopher Nolan was hier bijvoorbeeld absoluut niet over te spreken. "Een aantal van de grootste filmmakers en belangrijkste filmsterren gingen de avond hiervoor slapen met de gedachte te werken voor de beste studio en werden wakker met het besef te werken voor een slechte streamingdienst," zei hij daarover. De bioscoopbranche ziet dit natuurlijk ook niet zitten, maar kan wel deels het heft in eigen handen nemen. Zo zou de Amerikaanse keten AMC Theatres kunnen gaan beslissen welke Warner-titel ze willen vertonen, de toegangsprijzen omhoog gooien of zelfs een groot deel van de omzet in eigen zak steken. Hoe dan ook gaat er het één en ander veranderen in de branche.
Volgens Hajo Binsbergen van de Nederlandse tak van Warner Bros. hoeven we ons hier niet heel veel zorgen te maken om die fratsen. "Dit speelt echt alleen in de VS. Hier blijft de bioscoop ontzettend belangrijk," zei hij daarover. "VOD-diensten en bioscopen gaan hier ook heel goed samen. De groei van Netflix liep parallel met de groei van de Nederlandse filmtheaters." Of HBO Max binnenkort ook naar Nederland komt, weet Binsbergen niet, zo meldt het AD.
Cultuur
Volgens velen hoort naar de bioscoop gaan bij de cultuur en is het niet iets wat zomaar zal verdwijnen. Het is in theorie wel mogelijk dat studio's bioscopen gaan opkopen wanneer deze failliet gaan, zodat ze enkel nog hun eigen films kunnen vertonen. Voor Disney en Warner Bros. is dit echter minder aantrekkelijk, aangezien ze hun eigen streamingdiensten al hebben. Er wordt daarom ook volop geëxperimenteerd met mogelijkheden om online het onderste uit de kan te halen. Zo verscheen Mulan bijvoorbeeld direct op Disney+, maar zat het initieel wel achter een betaalmuur. Twee maanden later konden abonnees de film alsnog gratis zien.
Dat verwacht ik ook wel. Tuurlijk hebben bioscopen het zwaar op het moment en als deze crisis nog lang aanhoudt, kan het ook niet anders dan dat er bedrijven gaan omvallen. Maar dat de bioscopen voorgoed zullen verdwijnen, ben ik niet zo bang voor.
Bioscopen hebben meerdere obstakels gehad in het verleden. Tijdens de Tweede Wereldoorlog waren de bioscopen ook dicht (of mochten ze slechts een beperkt filmaanbod draaien, vooral propagandafilms). Toen ze in 1946 weer volop open gingen, kwam het publiek in massa's aangestormd. Nog altijd is 1946 het best bezochte bioscoopjaar in de Naoorlogse geschiedenis. Hierna daalde het bioscoopbezoek jaarlijks met als dieptepunt het midden van de jaren 80 (opkomst home video) en de jaren 90. Vanaf 2000 zit het bioscoopbezoek weer in de lift en 2019 was zelfs het best bezochte bioscoopjaar sinds 1963.
Bioscoopbezoek is voor de meeste mensen toch vooral een uitje, net zoals het bezoeken van een restaurant een uitje is.
Zo'n streamingsdiensten zijn momenteel een hype en profiteren natuurlijk van de corona pandemie. Maar als mensen straks weer naar de bioscoop kunnen, gaat dat denk ik wel weer veranderen.
Bioscopen moeten zich altijd wel aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen (opkomst televisie, films op VHS en DVD, illegaal downloaden, streamingdiensten). Een groep als Kinepolis biedt vooral een avond entertainment aan zodat het een meerwaarde is de film in de bioscoop te zien ipv te streamen. In Antwerpen doen de kleine bioscopen het ook best goed met een alternatief aanbod van films die je op de grote spelers (Netflix, Disney+) niet meteen zal terugvinden.
Veel hangt af van de financiële toestand van de bioscoop voor corona. Of de maanden sluiting de doodsteek zal zijn of eerder een koude winter die kan overbrugt worden.
Reacties (9)