Furtivos (1975)

Nog geen stemmen voor deze gekende Spaanse klassieker die werd bekroond met de gouden schelp op het festival van SS ? Misschien komt het door de buitengewoon onaantrekkelijke poster die suggereert dat het hier een soort paleolithische animatie zou betreffen...
Dat is bepaald niet het geval, dit is een in begin jaren 70 spelend drama waar Franco en zijn geest nog rondwaarden met alle gevolgen vandien, uiteraard ingepakt met de gebruikelijke allegorieen en metaforen, zo verzekeren de pundits b.v. dat de ongezonde verhouding tussen moeder Gaos en zoontje Montilor de verhouding tussen Franco en volk zou voorstellen...whatever.
ITT wat de synopsis misschien suggereert is het ook niet meteen een love story tussen de sullige Angel die nog bij mama in bed slaapt en runaway Milagros- wat een naam weer- met haar bad boy vriendje op de achtergrond, maar staat de eufemistisch uitgedrukt Oedipale verhouding tussen moeder en zoon centraal. Of eigenlijk staat de moeder centraal, want Gaos als vleesgeworden boze toverkol met dito uiterlijk en stem eist alle aandacht voor zich op, en werd terecht voor haar rol bekroond. Borau zelf speelt de rol van de gouverneur, deze regisseur is hier misschien het meest gekend van zijn paella's.
Grootste troef is waarschijnlijk echter de fotografie van Quadrado, die liefhebbers van auteurscinema natuurlijk kennen als fotograaf van EEDLC van auteur Erice, en van meerdere Saura films waaronder niet toevallig la caza, die ons hier tracteert op zeer sfeervolle beelden van de Noordspaanse bossen en bergen, gedeeltelijk geschoten in de Pyreneeen hoewel daar niet spelend.

Ik refereerde aan la caza, en nu moet ik een WAARSCHUWING geven aan overgevoelige dierenvriendjes: niet alleen worden hier zielige schattige hertjes afgeschoten, maar de meest onprettige scène is veruit die waarin een wolvin eerst in een klem vastzit en vervolgens door Gaos met een schop langzaam wordt doodgeslagen. Voor alle duidelijkheid: dat is dus ECHT. Borau verdedigde zichzelf met de bewering dat het beest wel vantevoren verdoofd was ! Nou, ze jankte nog behoorlijk anders.
Dit is bovendien nog opmerkelijker en onnodiger, omdat de andere moorden in de film- op mensen bedoel ik- juist opvallend genoeg off- screen zijn !
De film werd begeleid door een vreselijke seventies hispano pop score.
Het moge duidelijk zijn dat deze overigens terechte klassieker enkele serieuze minpunten heeft.

Sfeervolle impressie van het leven op het Spaanse platteland zo begin jaren zeventig. Furtivos is een passende titel, want behalve stroper betekent het ook iemand die geheimen met zich meedraagt. Onder Franco, en dus ook alle personages in deze film, was iedereen een furtivo.

Het acteerwerk is uitstekend te noemen, zeker dat van Gaos. En voor het overige verwijs ik u met genoegen naar bovenstaand bericht van pippo.

Lastig om een cijfer te geven aan een film die opzettelijk kiest om een dier (meerdere eigenlijk) voor het verkrijgen van het beeld te doden, en niet alleen dat, maar het dier ook nog eerst flink martelt. Het moest allemaal echt lijken, dus wat is nou beter dan echt een hondje/wolfje te martelen en te doden en dat mooi op beeld te zetten? Dat het echt moest lijken is trouwens een enorme smoes, want dan had hij een echte wolf genomen en niet een hondje die op een wolf lijkt. En wat zou de film zijn geweest zonder die scène met een toegevoegde waarde van... 0,0? Bovendien, als al het geweld tegen mensen wel buitenbeeld kon gebeuren, waarom niet ook het geweld tegen dieren buitenbeeld?

Verder heeft de regie ook de nodige moeite gedaan om met de camera de laatste adem van neergeschoten herten e.d. op beeld te krijgen, moet vast lastig zijn geweest, eerst doodschieten en dan snel met de camera erop zoomen hopende dat ie snel zijn laatste adem uitblaast. Een beetje regisseur weet zulke beelden te maken zonder dat de dieren echt worden gedood, maar wellicht was dat teveel werk en koos hij maar voor de makkelijkste weg. De scène waarin een hondje/wolfje lijdend in een klem zit, hulpeloos klappen met een schop krijgt, en vervolgens trekkend aan die klem jankend mee wordt gesleurd om vastgebonden weer met een schop geslagen te worden tot ie dood gaat is simpel gezegd not done.

Mijn gevoel zegt dat de regisseur vooral wou choqueren, tot die conclusie kun je ook komen door het vele geweld, de dik aangezette personages, de seks- en naaktscènes (erg choquerend in de tijd van Franco), de incestueuze moeder, e.d. Daarin past ook het verhaal dat deze regisseur het stoer opnam tegen de censuur van Franco om toch de film, toen de dictatuur al wankelde, in een festival (San Sebastián) uitgezonden te krijgen. Evenals dat de film door het filmfestival van Berlijn werd geweigerd.

Voeg daar ook aan toe dat er een zogenaamde kritiek op Franco en op het duistere Spanje uit zijn tijd in zit (de boze moeder is Franco, en het doodgeslagen hondje is het volk of zo?) en de hype is compleet. Eerlijk gezegd kun je zonder al teveel fantasie zelfs in de Amerikaanse superheldenfilms van tegenwoordig kritiek op Franco zien, het is maar hoe je de beelden interpreteren wil, en een goed-slecht verhaal zit wel in elke film.

Inhoudelijk begint de film vrij boeiend en lijkt inderdaad een beetje ons het Spanje van Franco te willen tonen, maar slaat daarin door, met neanderthalers die honden doodslaan, boze moeders die de piemels van hun zoons uitlachen, etc.. Zo barbaars was het volk onder Franco vast ook weer niet. Het acteerwerk, de beelden en de sfeer zijn vrij aardig. Er zit dus weldegelijk kwaliteit in, al stelt het script niet heel veel voor. Maar die overbodige doodmarteling van het hondje, alsmede de pretenties om te choqueren, halen de film toch wel onderuit. Furtivos is de bekendste film van deze verder weinig bijzondere regisseur.

Zonder de doodmarteling van het hondje zou ik er nog wel 2,5* voor kunnen geven, maar met die scène hou ik het op 0,5*.