Letyat Zhuravli (1957)

Deze film is een gouden medaille wonder.

Fijne diredcteur ideen, prachtige camerawerk.

Elke minuut van indrukwekkende.

Ik ben tijdens het kijken van deze film naast het camerawerk totaal overdonderd door de schoonheid van Veronika, wat een prachtige vrouw.

Me too. Ze overleed een week voor bericht trouwens. 4 mei.

Rust zacht Veronika / Tatyana.

Bijzonder, zeker gezien het jaar waaruit de film stamt. Wat in de eerste plaats al interessant is, is dat de beelden vaak mooi constrastrijk zijn, en dat er soms best aardig lange shots zijn waar Samojlova door een menigte gevolgd worden. Ook de scène na het bombardement waar als enige een tikkende klok is overgebleven mag er zijn. Maar wat onverwacht is, behalve als je de eerdere berichten bij deze film hebt gelezen, is dat er een drietal bijzonder sterke scènes zijn, die volgens mij behoorlijk ongekend voor die tijd zijn: het tweede bombardement, het sneuvelen van het personage van Batalov, en het rennen langs het hek. Bij de tweede van die scènes was het uitzoomen van de zon, het draaien van de camera en de vele overlays bijzonder. Laatstgenoemde scène leek haast uit Tetsuo te komen. Visueel duidelijk de meest vooruitstrevende film uit een ver verleden die ik heb gezien.

Bij de muziek daarentegen heb ik gemengde gevoelens. Het is soms iets te aanwezig, te theatraal. Aan de andere kant loopt de climax van de muziek een aantal keer erg sterk in de pas met de montage. Maar mijn smaak was het zeker niet helemaal.

Het verhaal is best interessant, ook omdat het de oorlog vooral beziet vanuit het perspectief van mensen die achterblijven. Toch voelt het enigszins naïef aan. De vraag of je als verloofde van een soldaat in oorlogstijd op hem moet wachten wordt zeker niet helemaal zwart/wit behandeld, maar het personage Mark voelt dan wel weer als zodanig aan. Uiteindelijk is het vooral Samoylova die het verhaal draagt. Een bijzondere schoonheid, doch zeker niet een stereotype mooie actrice. Maar vooral weet ze op intense wijze de vertwijfeling van haar personage neer te zetten.

De enige andere films uit ongeveer hetzelfde tijdperk die ik overtuigend vond zijn van Kobayashi. Die hebben qua plot meer impact (hoewel de verhalen totaal niet te vergelijken zijn), maar hebben wel visueel minder flair dan deze film. Het trekt elkaar gelijk. Ook 4* voor deze film dus.

Schitterend,

En dat komt toch vooral door het prachtige camerawerk van Sergej Oeroesevski en hoe kan het ook anders de wonderschone Veronica, voor mij de mooiste vrouw die ik tot nu toe in een Russische film gezien heb. Maar ja, dat is natuurlijk strikt persoonlijk. Ik heb nu eenmaal een zwak voor mooie vrouwen. Maar goed, ik dwaal nu af, verder over de film:
Deze film was juist door dat camerawerk zijn tijd ver vooruit en voor mij is hij ook de beste Russische oorlogsfilm die ooit gemaakt is en dat is vooral omdat in deze film van oorlogspropaganda niets te bespeuren viel. Pas op het einde werd duidelijk dat de Sovjet Unie de oorlog gewonnen had. Gedurende de meeste tijd in de film sijpelden alleen maar berichten door dat het Sovjet leger aan de verliezende hand was. Van het slagveld kregen we trouwens weinig te zien. Maar dat weinige leverde wel de mooiste scène op in deze voortreffelijke oorlogsfilm. Ik heb het dan over de scène dat Boris sterft En hoe dat gefilmd werd. Magistraal. Ook het einde - Veronica die nog steeds hoopte koesterde dat Boris de oorlog overleefd had - vond ik erg mooi.
De eerste keer trouwens dat ik deze film gezien heb is toch wel zo'n dik 50 jaar geleden. Op een Duitse zender zover ik mij kan herinneren en uiteraard nagesynchroniseerd. Niettemin kon ik hem ook toen al waarderen, maar in het Russisch is het natuurlijk allemaal tig keer mooier.

Waardering; verhoogd naar 5,0*

Nee, dit is de derde keer. De tweede keer was ruim twintig jaar geleden.

Net als in 'Soy Cuba' smijt regisseur Mikhail Kalatozov ook in deze 'Letyat Zhuravli' met mooie beelden. Op cinematografisch vlak een pareltje; de sterfscene van Boris, het moment dat Veronika de trappen oprent en de verwoeste woning van haar ouders betreed, of het moment dat Veronika zichzelf overgeeft aan de pianospelende neef van Boris, met de ramen die door de bommen kapot worden gemaakt. Prachtig, erg mooi. Pareltjes van scenes. Echter blijft het wel een beetje bij een aantal indrukwekkende scenes (en dan vooral op visueel vlak). Verhaaltechnisch stelt 'Letyat Zhuravli' niet heel veel voor. Maakt niet veel uit. Gelukkig heeft deze prent genoeg te bieden verder, ondanks dat het me helaas niet erg veel deed.

Mikheil Kalotozov's 'Letyat Zhuravi' sloeg behoorlijk aan in het Westen (onder meer een Gouden Palm). Het is dan ook een genot om naar hoofdrolspeelster Tatyana Samojlova te kijken die met haar geliefde langs de rivier dwaalt. Het geluk duurt niet lang, want als soldaat legt hij het loodje op het slagveld. Cameraman Sergey Urusevsky is de ware ster van deze film. De manier waarop hij de actrice volgt door de volksmassa die de van het front terugkerende soldaten vormen is adembenemend.

Eens buiten mijn comfortzone gegaan, maar het viel me toch wat tegen. Deels door een verhaallijn die ik niet snapte: een relatie met de broer of neef van Boris. Ook jammer dat ik het hier moest doen met Engelse subs en dat hielp niet echt. En tegen het einde sloeg ook de vermoeidheid ook toe waardoor ik de aandacht wat verloor, bijvoorbeeld het nut van die scène in dat ziekenhuis met die krankzinnige man dat ik niet zie. Er was wel wat meer theatraal gedoe dat ik niet kon plaatsen. Dat heb je vaak bij die oude films.

Er zijn visueel twee zeer mooie scènes (eigenlijk drie) die erbovenuit springen, en de scène met die bommen vond ik mooi. Het is jammer dat het geluid gedateerd is, en daardoor zeer vervelend overkwam. Het volume is vaak te laag of juist te hoog. En een schot kwam ook niet goed over het duurde even tegen dat ik door had dat hij geraakt was puur door dat geluid. De geluidseffecten waren zeer slecht en hopeloos gedateerd. Het verpest het voor mij toch wel, al vond ik het verhaal uiteindelijk ook niet boeiend genoeg. Nee, geen reclame voor de oude film dit.

Hoewel ik stiekem op nog meer gehoopt had vond ik het een erg mooie film, met de prachtige Tatyana Samojlova die indruk maakt in de hoofdrol. The Cranes are Flying is een oorlogsfilm die zich concentreert op het thuisfront. Dat neemt niet weg dat de mooiste scene er een op het slagveld is, de dood van Boris die zich met zijn laatste gedachten zijn huwelijk met Veronika voorstelt. Ontroerend, en gezien de relatie die zij buiten zijn medeweten is aangegaan met zijn neef, ook bitter.

Het camerawerk is van hoog niveau, nou kende ik Kalatozov en cameraman Urusevsky van Soy Cuba, ook een film die bekend staat om de onnavolgbare camerabewegingen, en ook hier tonen zij hun klasse.

Hartverscheurend drama, schitterende cinematografie.

Soy Cuba vind ik nog beter en staat bovenaan mijn wenslijst voorveen mooie blu ray of 4K editie. Deze film is wel uitgebracht op blu ray door Criterion en ziet er prachtig uit. De zwart wit fotografie is schitterend en de long takes en Brakhage achtige editing fenomenaal.

Het verhaal moest ik even inkomen, maar uiteindelijk ontvouwd zich een mooi oorlogsdrama. De hoofdrolspeelster breekt sowieso ieders hart als ze op het eind bloemen uitdeelt.

4* blijven staan, maar zijn wel wat meer gaan glimmen.

Een oorlogsfilm vanuit het standpunt van het thuisfront. De impact die het daar had en het afscheid of bang afwachten van geliefden op het oorlogsfront. Doordat de film daarover gaat en niet over het gevecht zelf, is dit vrij universeel qua verhaal. Een film op het juiste moment misschien wel, bijna een generatie na de oorlog en na het overleden van Stalin enkele jaren eerder.

De film is duidelijk een film van haar tijd met vrij dramatisch acteerwerk. Een eenvoudige film met een wat simpel verhaal. Maar daardoor komt de kern wat beter bovendrijven. Gefilmd met heerlijke shots en gespeeld met kleuren. Opvallend zijn de lange shots als vooral Veronika lopend langs de hekken of op de trappen wordt gevolgd. Een mooie film vooral, waar het wat ouderwets acteren goed wordt gemaakt door de mooie beelden.

Gaat op 26 augustus éénmalig draaien in Enschede. Mooi moment om zo'n klassieker aan een grondige herziening te onderdompelen, want ik vermoed dat mijn 3* wat aan de lage kant zijn..

Aan de titel en de poster zal het in ieder geval niet liggen, één van de mooiste filmtitels die er is wat mij betreft en ook met de poster is weinig mis.

Een idyllisch beeld: kraanvogels nemen een vlucht boven Moskou terwijl twee gezworen minnaars de liefde vieren. En dan de oorlog, als ruwe verstoorder van “te mooi om waar te zijn”. Als de kraanvogels overvliegen wordt vandaag de dag geëerd als het vroegste hoogtepunt van de Russische nieuwe golf (1957-1968).

Hij moet gaan, zij blijft achter. De plot van Als de kraanvogels overvliegen (Letjat zjoeravli) is er één uit het boekje, maar de filmische uitwerking is een huzarenstuk van regie en camera. Bijna vijfenzestig jaar na dato ligt het blijvende belang van deze productie dan ook vooral besloten in de stilistische kenmerken en het toenmalige momentum van verschijnen.

Lees de volledige recensie

De releases van "de Kraanvogels" en "de Brief" zijn weer uitgesteld, naar 2022.

Centraal in dit emotionele oorlogsdrama staat de tegenstelling tussen individu en massa. Er zijn scènes met veel figuranten waarin een rijdende camera Victoria volgt doorheen een hek. Dan is er plots een fel belichte close-up. Vóór de brand gebruikt ze in een telefoongesprek het woord báboesjka, net voordat ze haar grootmoedertje verliest in een brand. Wanneer ze het brandende huis in loopt, wordt haar gezicht afwisselend licht en donker door de opflakkerende vlammen. Daarna heeft ze roetvlekken op haar mooie gezichtje.

Zandzakjes leggen de link tussen het thuisfront en de loopgraven. Tijdens de sterfscène van Boris is de cameravoering subjectief. Z'n wankele blik is gericht op de hoge bomen en de bewolkte hemel. Herinneringen en fantasieën komen aan z'n geestesoog voorbij.

Ook het geluid is zeer verzorgd. In een grote hal weerklinkt de nagalm van voetstappen en gefluister. Tijdens een bombardement probeert Mark met z'n pianospel de sirenes te overstemmen. Zijn fout is dat hij z'n individuele, wispelturige verlangens boven het gemeenschappelijke belang stelt. Ethische dilemma's in een historische context verbinden een individuele en een collectieve invalshoek. De antioorlogsboodschap is helaas nog niet overal doorgedrongen.

Deze film deed mij erg weinig. Af en toe best fraaie zwart-witbeelden en het leven in oorlogstijd wordt best goed geschetst. Met de personages kon ik echter weinig. Hun verhaallijnen waren soms nogal soapachtig en daarnaast bleef het allemaal erg afstandelijk. Ik kon de aandacht er maar moeilijk bij houden, terwijl de film nou niet bepaald lang duurt.

Schitterende film. De film werd gemaakt na de dood van Stalin waardoor een vrijere expressie voor filmmakers mogelijk was. Het genre 'oorlogsfilm" werd dus niet meer als ware propaganda op de kijkers losgelaten maar Kalatozov toont ons een oorlogsdrama met een humanistische insteek. De geliefden worden door de oorlog uit elkaar worden getrokken en focust vooral op de vrouw Veronika. Niet dat deze film een kritiek op het beleid of land uit (de man gaat bewust naar het front omdat het zijn plicht is en op het einde is de oorlog gewonnen) maar het is vooral hoe oorlog leed bezorgt aan de soldaten en burgers. De dood van Boris is zo subliem in beeld gebracht (inclusief score) dat ik er echt stil van werd. Prachtige scenes waarin camerawerk en fotografie wonderen doet (de aanranding op Veronika door de broer tijdens een bombardement bv) en het innovatief gebruik van de handheld camera is werkelijk magistraal. Hoewel vele dramatische momenten voorspelbaar zijn (dood van ouders, het afscheid van de geliefden, de foute echtgenoot) toch is de film ontroerend, schrijnend en pakkend dankzij de visuele interpretaties van die scenes.

Voor mij was dit een onbekend Russisch werk dat op mijn radar is gekomen via de top 1000 en het is de beste tip die ik er heb uitgehaald. Het opvissen van die ene parel maakt voor mij dat de top 1000 lijst zijn bestaansrecht gerechtvaardigd. Het linkt ook andere films zoals Soy Cuba en zo ontstaat er een nieuwe ketting vol onbekende titels. Dat er dit jaar hoogstwaarschijnlijk een nieuwe editie komt, verheugd me ten zeerste. The cranes are flying heeft alvast mijn stem gewonnen.

Mooi sereen romantisch oorlogsdrama waarbij de focus ligt op het thuisfront. De onzekerheid en de angst van diegene die achterblijven voor zij die het "avontuur" aangaan om de fascisten te verslaan. Tatyana Samoylova spat van het scherm als de mooie Veronika. Zeer stijlvol en glamoureus.

De drie scènes die er voor mij uitspringen zijn er telkens met Tatyana Samoylova in the picture. Eerst had je die prachtige afscheidsscène waarbij Boris zich moest aanmelden. Mooi hoe die vruchteloze zoektocht langs het hek elkaars verdwaalde blikken trachtten te vinden.

Ook de scène met het bombardement van haar ouderlijke huis maakte indruk. Vooral visueel dan wanneer ze de deur opent en de muren en het dak zijn weggeblazen. En tenslotte vond ik de scène aan het bed van die wanhopige verminkte soldaat erg treffend. Veronika was in shock en ervoer de speech van de dokter als iets persoonlijks doordat ze huwde met Mark. Mooi!

Visueel bij vlagen echt briljant. Zoals sfeerscenes in het huis, riders door menigtes heen, de afscheidsscene . Veel schitterende beelden. Het verhaal vond ik wat minder. En hangt net iets te veel aan de Russische cinema die wat teveel standaard melodrama is. Dat houdt me net van de 4 sterren af.

In de Koude Oorlog hoorde je vaak zeggen dat onderdrukking geen kunst voortbrengt met de Sovjet-Unie als bewijs. Deze film wordt op dezelfde manier vaak geprezen als een hoogtepunt van de Sovjet-films die mogelijk was door het mildere klimaat – minder onderdrukking – na de dood van Stalin in 1953. Wat dat betreft heeft de film me dubbel verrast. Aan de ene kant dat ook deze film nog steeds duidelijk een propagandafilm is zoals Poetin ze nog steeds graag ziet: de Russische jongens die hebben gevochten tegen het fascisme zijn helden die eeuwige roem verdienen en degenen die niet hebben willen vechten zijn lafaards die onze eeuwige verachting verdienen. Aan de andere kant dat het ook een prachtige, beklemmende film is over het eeuwige verdriet van de jonge vrouw wiens verloofde is gesneuveld. Haar verdriet is zeer invoelbaar wat er ook mee te maken heeft dat de veelgeroemde actrice die de jonge vrouw speelt een charismatische verschijning is die je aan het beeld kluistert en dat de filmtechniek van over elkaar heen schuivende beelden de kijkervaring intens maakt.

De creatieve vrijheid die het mildere klimaat gaf leverde dus vooral meer aandacht voor het kleine persoonlijke verhaal temidden van de grote gebeurtenissen: we zien een dolverliefd stel maar als de oorlog uitbreekt meldt de jongen zich aan voor de oorlog en zonder afscheid te hebben kunnen nemen verliest zij het contact met hem en de film eindigt ermee dat de oorlog is afgelopen maar dat zij hem niet kan verwelkomen omdat hij niet is teruggekeerd. De symboliek van de kraanvogels die overvliegen, waar de film mee begint en eindigt (en ook tussendoor het thema blijft), is me niet duidelijk: mogelijk staat het voor de vrede (in Japan staan kraanvogels voor geluk en vrede), die werd onderbroken door de oorlog, wellicht ook voor de eeuwige liefde van het stel of voor de terugkeer of hoop omdat voor de jonge vrouw de tijd is stil blijven staan sinds haar geliefde weg is en haar leven niets meer is dan het wachten op zijn terugkeer.

Net op groot scherm gezien en halfje erbij. Vijftien a twintig jaar geleden best moeite moeten doen hem op dvd te krijgen, en nu in de bios wel behoorlijk kippenvel. Prachtig camerawerk en qua regie bepaalde scènes echt topnotch. Geweldig drama, en wat een schoonheid die Samoylova.