Akai Tenshi (1966)

Verwarrende film. Anders dan Kobayashis Ningen no joken - ook een aanklacht tegen de waanzin van de oorlog - is het tempo van deze film vrij hoog en focust op de karakters en bizarre situaties die je meer zou verwachten in een gore-horror en een pinku.

De doorgedraaide wereld van de soldaten wordt zonder enige vorm van heraldiek getoond, in al zijn wreedheid en niet vrij van het groteske. (Daarbij zit het gore niet eens zozeer in het visuele alswel het hoorbare)

Lichtpunt binnen die setting is een verpleegster die functioneert als moreel contrapunt en tegelijk veel weg heeft van een mannenfantasie. Seks speelt een centrale rol maar steeds met een diepere, tragische laag waardoor het Masumura lukt de waanzin van oorlog aan te klagen via zowel emotioneel als seksueel onvermogen van de mannen.

Ook al zweefde een enkele keer de vraag door mijn hoofd of dit niet gewoon een "foute" film is, de sfeer, de acteurs en de emotionele kracht van de centrale scènes hadden weldegelijk impact op me. Een heel aparte film!

Bizarre film die buiten allerlei conventies valt die voor oorlogsfilms gelden. Al verschilt mijn gevoel bij de film wel wat met het bovenstaande. Ik vind, uiteindelijk, de zuster geen moreel contrapunt.

De film gaat voor mij vooral over hoe oorlog indiviuen vernietigd en dan niet lichamelijk, maar psychisch. Eerst is Sakura een soort engelachtige zuster.Iemand die haar menselijkheid behouden lijkt te hebben te midden van een wereld die zo gruwelijk en zo ontmenselijkt is. Waar mensen uit zelfbescherming hun emoties wegblokkeren of, in het geval van de dokter, verdoven met morfine. Waar geweten en moraal ver weg zijn. Maar naarmate de film vordert lijkt er toch iets anders aan de hand. Sakura is geen engel die zich opoffert, maar heeft gewoon net als alle anderen een manier gezocht om de waanzin te kunnen dragen. Een manier die net zo weinig met haar persoonlijkheid te maken heeft als de overlevingdrang van alle anderen in de oorlog. En dat is feitelijk nog veel triester.

Niet ieders kopje thee. Maar ik vond het het een fascinerende, emotionele en tegelijk gruwelijke en zeer pessimistische film.

4.0*

Heel bijzondere film.

Een oorlogsfilm, maar vooraal een film over mannelijkheid. Waarbij de vraag: "is impotentie voor een man erger dan de amputatie van eldematen?" voor mij een beetje het centrale thema is.

De typische wrede schoonheid die de films van Masumura kenmerkt (ik zag er overigens pas drie) is ook hier aanwezig. Een fraaie mix met een mooie rol van Wakao als de verpleegster die als een soort heilige haar leven leeft (het enige dat passend lijkt voor een jonge vrouw als zij in een oorlogssituatie) tussen allerlei heidenen (de soldaten of subversieve artsen en zelfs wrede patiënten).

Het enige dat een beetje stoort is juist die stijl van Masumura (die is namelijk een beetje té in mijn ogen - terwijl afstandelijke elegantie zoals Teshigahara die ten toon spreidt in The Face of Another heeft) de film meer universele zeggingskracht (ahum) zou hebben gegeven.

Maar magisch en bijzonder is het allemaal zeker!

Nog vergeten te melden dat de muziek bij de film ook heel mooi is. Een soort koraalmuziek (choral?) met orgel en hobo (of klarinet), vooral bij de scenes tussen de verpleegster en de chirurg is dat heel mooi gedaan.

Red Angel is mijn eerste kennismaking met regiseur Masumura, en ik moet zeggen het heeft wel een indruk achtergelaten. Normaal gesproken houdt ik niet zo van oorlogsfilms, dus ik rekende op een beproefing met dit zwart-wit oorlogsdrama die zich afspeelt in een hospital aan het Japans Chinese front WWII.

Masumura laat een apocalyptische hel zien waar een soldaat niets meer is dan een object en de ziekenboeg vol ligt met geamputeerde lichamen. Het is ook een hel waar zusters er niet alleen zijn om zieken te verzorgen maar ook om hun perverse seksuele driften (ongevraagt) te temmen. Een van die zusters is Sakura Nishi (Ayako Wakao), die tijdens haar eerste dag al wordt verkracht door enkele soldaten. Als ze klaagt bij de leiding wordt ze “gedwongen” om dichter aan het front te werken. Daar ontmoet ze de hoofdchirurg Okabe (Shinsuke Ashida), en langszaam aan begint tussen hun een relatie die gedoemt lijkt. Dr. Okabe is namelijk impotent en verslaafd aan morfine.

Ik moet toegeven dat deze film er echt een is die valt onder de categorie “van-dik-hout-zaagt-men-planken”, want letterlijk elke manier wordt gebruikt om duidelijk te maken hoe ellendig het front wel niet is. Van dichtbij worden (inclusief de meest smerige geluidseffecten) benen en armen geamputeerd, en als er ook nog eens cholera uitbreekt aan het front lijken de hoofdrolspelers wel te struikelen over de lijken.

Niet echt een vrolijke film, maar wel een die je bij blijft. En wat betreft het oorlogselement waar ik normaal gesproken niet van hou, dat wordt hier tot een minimum gehouden met bijna geen gevechts-scene’s en geen strategisch geklets.

Tot mijn schande moet ik bekennen dat ik nog nooit van Masumura had gehoord! Raar, want het was toch een zeer productief en invloedrijke regisseur?

Een totaal onheroïsche oorlogsfilm. Deed me erg denken aan Ningen no joken, maar deze film is zo mogelijk nòg pessimitischer en komt nog rauwer op je dak. De film is echt ontdaan van elk sprankje schoonheid en hoop, op de romance tussen de dokter en Sakura na.

Ayako Wakao vind ik trouwens een heel mooie dame!

Goed.

Qua oorlog komt er niet veel aan te pas, het is bijna enkel en alleen drama. Al heb ik het dan wel over oorlog qua veldslagen, bombardementen, strategisch geneuzel etc. Laat wel een oorlogs-situatie zien die niet wenselijk is.

Je zit er al snel in en na verloop van tijd popt het karakter van de hoofdrolspeelster steeds wat verder open om het qua drama steeds meer de vrije loop te laten.

Niet al te expliciet in beeld gebracht allemaal, al gaat het wel op het bizarre af zo nu en dan en verliest het niet z'n effect.

Weet sowieso te boeien, alleen al door de cast die het overtuigend overbrengt.

4*

Behalve psychopaten en wapenhandelaren vinden de meeste mensen oorlog niet zo wenselijk.

Prachtige film overigens.

Uitstekend anti-oorlogs drama, maar geen drama om vrolijk van te worden. De scènes in het front hospitaal logen er in ieder geval niet om. Een veelheid aan amputaties, manden waarin de geamputeerde armen en benen in gegooid werden. Je zag de afgezaagde ledematen er bovenuit steken. Tsjonge, af en toe leek het wel een horrorfilm. De gevechtsscènes bleven gelukkig beperkt tot het laatste kwartier. Deze film moest het helemaal hebben van de scènes in het hospitaal en daar konden qua gruwelijkheid die gevechtsscènes niet tegenop. Neen, nogmaals, dit is geen film om vrolijk van te worden. Ik vond hem in ieder geval veel harder dan de trilogie Ningen no Jôken.

4.0*

Rauw oorlogsdrama over allerlei vormen van compassie, verpersoonlijkt in een mooie verpleegster die —omgeven door geamputeerde ledematen— niet te beroerd is om de miserie van gewonde soldaten op velerlei manieren te verlichten en en passant zelf verliefd wordt. Het ligt er hier en daar een beetje te dik op, maar effectief is dat wel als aanklacht tegen oorlogen. Het degelijke acteerwerk van Ayako Wakao in de titelrol doet de rest. Prima film.

Zuster Kersenbloesem tussen de soldaten.

Dat klinkt een beetje dubieus, maar het is oprecht in een notedop de portee van de film: een hartstochtelijke liefdesgeschiedenis in een allesvernietigende oorlog. Heinz G. Konsalik op z’n Japans.

De schildering van de hectische en barre omstandigheden in een veldhospitaal laat niets aan de verbeelding over, en de achterliggende boodschap - oorlog is een zinloze verschrikking, een aanslag op de menselijkheid – wordt er voor de zekerheid ook via zo'n beetje elke dialoog nog extra ingepeperd.

De theatraal aangezette romance van de verpleegster en haar dokter wordt gaandeweg steeds potsierlijker, met als apotheose die laatste nacht, waarin het amputerende duo er in slaagt om de zaak weer aan te laten groeien. Wat liefde vermag.

Sakura is de natte droom van elke soldaat, en daaruit volgt dat het woordje 'nee' geen onderdeel uitmaakt van haar vocabulaire. Dus als een armloze patiënt haar vraagt of hij haar intieme delen met de voeten mag bepotelen: nou, vooruit dan maar. ‘Sinds mijn armen geamputeerd zijn, heb ik heel veel gevoel ontwikkeld in mijn voeten’.

Gekke film.

Op blu ray uitgebracht door Arrow.

Een van de meest confronterende oorlogsfilms die ik heb gezien. Vanuit het perspectief van een verpleegster aan het front wordt de kijker geen enkele gruwel bespaard. In oorlog is geen plaats voor beschaving. Onze red angel is het enige lichtpunt in deze duisternis. In mooi zwart wit.

Ijzersterk!

4,5