Beginning (2020)

Vanaf 4 maart 2021 in de bioscoop (September Film Distribution)

EDIT: release verplaatst naar 23 september 2021

Bron: I Have Not Seen My Film with Anyone Other than Two People- Dea Kulumbegashvili on Beginning | Filmmaker Magazine - filmmakermagazine.com

De aaneenschakeling van lang uitgerekte scènes vertelt het verhaal van een Jehova getuige, die na een bomaanslag alle fut om het leven weer op te pakken verloren lijkt te hebben. Er gebeurt hoegenaamd niets. Traag en eentonig. De schaarse momenten dat er wel wat gebeurt leveren weliswaar schokkende scènes op, maar saaiheid blijft overheersen. Allicht een aanrader voor de liefhebbers van eigenzinnige filmkunst, maar zeker niet mijn ding.

De film is vaak slaapverwekkend saai hetgeen echter een scherp contrast geeft met de vaak heftige gebeurtenissen in de film; op dezelfde manier speelt de film met het contrast tussen stilte en lawaai. Inhoudelijk is er eenzelfde dubbelzinnigheid van vroomheid en zonde (zoals de verkrachte vrouw als het ware vroom in zonde is). De film laat het – ook statelijke – geweld tegen een christelijke minderheid zien dat in de film met name de vorm van vrouwenhaat als intimidatiemiddel lijkt te krijgen, waarbij de film voortbouwt op het christelijke thema van opnieuw beginnen, zoals gesymboliseerd door de doop, en uitdrukking vindt in het opnieuw opbouwen van de afgebrande kerk en het opnieuw beginnen van de relatie tussen Yana en David. Maar om opnieuw te kunnen beginnen in de relatie met God – en de hemel te verwerven – geeft het Bijbelverhaal van Abraham de doorslag. Al met al een ietwat experimentele film die op z’n minst interessant is.

Vooral sterk qua kadrering en belichting in vaak mooie lange statische takes. Dramaturgisch, acteren en regie, ook sterk maar plottechnisch een beetje te hermetisch/religieus metaforisch. Vooral stilistisch erg genietbaar. Dikke 4*

De opening zet de toon. Een zo'n acht minuten durende, statische long take van de voorbereiding en het begin van een kerkdienst, waarin de voorganger het offer van Abraham ter sprake brengt, bruut onderbroken door een aanslag met molotov-cocktails die het kerkgebouw in vuur en vlam zetten.

Vanaf dan hangt er een dreigende sfeer in de film die nooit helemaal weggaat. Kulumbegashvili heeft dan genoeg aan een close shot (in een bus) van een hand op de rugleuning van Yana, en Yana's nek, om dat even aan te stippen.

Zich dood houden schijnt een tactiek te zijn van bepaalde dieren om aan hun vijanden te ontkomen. In één van de andere, zeer opmerkelijke takes die deze film rijk is, ligt Yana minuten lang ruggelings in het bos met de ogen dicht. Misschien is het ook wel een uiting van de wil tot ontsnappen aan een constante druk, een verborgen doodswens zelfs, want Yana's leven lijkt volledig klem te zitten tussen een echtgenoot die haar geen ruimte geeft en een omgeving die zeer vijandig tegen haar en haar (Jehova-)gemeenschap staat. 

Yana onderwijst de kinderen van de gemeenschap in de godsdienstige grondbeginselen en bereidt ze voor op de doop. Met name wordt de kinderen gevraagd om een omschrijving van hemel en hel te geven.

In drie cruciale, magnifieke, gruwelijke scènes wordt Yana's hellegang geschetst. Haar ultieme reactie daarop (te zien in een alweer zeer sterke sequentie) roept eerder associaties op met Medea dan met Abraham. En wat te denken van die verbluffende eindtake? Een verbeelding te meer van een hellevaart, sterk resonerend met de eerdere verkrachtingsscène? Stof zijt gij...

Goed, en de eerste film die wellicht met Simindis Kundzuli (2014 kan wedijveren voor mijn sterkste film uit Georgië.

Wie schrikt van woorden als statisch en langgerekt kan wellicht beter iets anders opzetten, maar ik kan me uitstekend bij Richardus en Ferdy voegen. Al houd ook ik het toch op 4*.

Je moet zes minuten kijken naar een slapende vrouw. Waarom is mij een raadsel en eerlijk gezegd vond ik het totaal niet de moeite waard om een poging doen die vraag te beantwoorden, hoewel Kulumbegashvili blijkbaar gelooft dat hij de kijker daarmee intellectueel prikkelt. De film opent met een goed geregisseerde aanslag op de plek waar kinderen uit Jehovagezinnen Bijbelles krijgen, vandaar de extra ster. Een detective komt de boel onderzoeken en wat volgt is verkrachting, zelfmoord en een hoop pretentieuze nietsigheid. Georgische Arthouse op zijn slechts dus.

Als het je als kijker ontbreekt aan empathie, welwillendheid en verbeeldingskracht, dan kom je bij een film als deze bedrogen uit. Voor mij een van de beste films van de afgelopen twee decennia vanwege zijn stilistische brille. Een audiovisuele meesterproef die, zoals De filosoof al duidde, draait om betekenisvolle contrasten.

P.S. Ik weet niet wat er in het Georgische water zit, maar ze weten wel recentelijk zomaar opeens drie fantastische artistieke films te produceren met deze Beginning, What Do We See When We Look at the Sky?, en Taming the Garden.