Riphagen (2016)

Hele goede film van eigen bodem.

Ondanks verzinsel Van Liempd, geloofwaardig genoeg neergezet.

Was eerst niet zo happig op Van Koningsbrugge in een hoofdrol, maar ik ben nu zeer positief.

Geef in principe geen sterren, maar zo kan het ook: 9 punten uit 10 vergeleken met andere NL films, en 8 uit 10 vergeleken met internationale producties.

Hmmm, het verhaal achter de persoon Dries Riphagen was mij totaal onbekend, dus een film over deze persoon is zeker een pluspunt qua het overbrengen van informatie. In het begin moest ik wel even inkomen, maar gedurende het verhaal keek hij steeds lekkerder weg. De kostuums, locaties e.d. zaten goed in elkaar. Jeroen Koningsbrugge als in de rol van Dries Riphagen verliep niet verkeerd. Ik begon me wel steeds meer te irriteren aan Kay Greidanus in de rol van Jan van Liempd; iets met zijn mimiek of charisma stond mij niet aan. Een pluspunt was dat Nederlanders gewoon Nederlands spraken (zoals eigenlijk altijd wel met Nederlandse films) en de Duitsers Duits.

3.5/5

Spreek ik Spaans bijgochem?

Gisteren vermoedelijk toch al voor de vijfde keer aan de beurt, en wat een feest toch iedere keer om dit te zien, in dit geval samen met mijn vader die hier ook van smult als oorlogskind. En wat was hij de eerste keer verschrikkelijk boos op het karakter Riphagen, de dagen na zijn eerste kijkbeurt was de naam Riphagen voldoende om verschillende vloeken aan hem te ontlokken en ik vreesde zelfs dat Van Koningsbrugge wellicht een doodsbedreiging of twee kon verwachten. Gelukkig bleef dat laatste uit...

Waar te beginnen met deze buitengewoon goede serie gebaseerd op het boek van Bart Middelburg en René ter Steege, en het moet gezegd dat ik een paar jaar geleden verbaasd was, toen ik eindelijk het boek las, over hoe goed deze eigenlijk gevolgd werd en hoeveel er klopt. Over Riphagen en zijn maat mag er van meet af aan geen twijfel zijn, doortrapte leugenaars die mee spelen met de partij die het beste uitkomt en het meeste oplevert. Kunstig en rustig wordt het karakter en de praktijken van de boksende pooijer en Jodenjager uit de doeken gedaan.

Behalve het afpersen en deporteren van Joden raakt Riphagen tevens betrokkenen bij het oprollen van een verzetsgroep, iets dat in het vervolg grote gevolgen heeft en verschillende malen voor een behoorlijke kat en muis spel zorgt.Daarnaast zien we Dolle Dinsdag, bouwde Riphagen net zo snel een reputatie op in omgeving Assen en klopt alles rond Gerrit Van Der Veen en Betje Wery. Ontstellend is de deal met Sanders tevens ook een omstreden figuur, het huisarrest en de ontsnapping in een lijkwagen met hulp van de gebroeders Kerkhoven die naar het schijnt zelfs Riphagen nog in Spanje van kleren zouden voorzien. En deze coulance allemaal voor info over zogenaamde andere 'foute' Nederlanders.

Riphagen slaagt in een geweldig mooi tijdsbeeld en passende soundtrack. Van Koningsbrugge laat een kant zien die we niet bepaald gewend zijn en is buitenaards goed, Kai Greidanus is ook sterk als het fictieve personage Jan, Tjebbo Gerritsma is net zo kostelijk met zijn foute Amsterdamse accent als Joop en behalve deze namen mogen Sluysmans, Raadsveld en Herman Egberts ook nog best even genoemd worden. En daarmee heb ik het meeste wel zo'n beetje benoemd. Zijn er dan geen slechte punten? Mwoah...een kniesoor zou kunnen vallen overfictieve Jan en enkele dingen zoals de schietpartij die nooit plaats vond, Dries liep echter wel mank door een beenbreuk na een auto ongeluk in het oosten van het land. Tevens was Riphagen al voor de capitulatie weer terug in Amsterdam om nog een laatste keer te profiteren van de wanorde en schuilende Joden die berooft konden worden. Het zijn keuzes die niet uitkwamen of te omslachtig waren in het script wellicht, het doet er niet toe wat mij betreft.

Riphagen de serie heeft me opnieuw overtuigd als complex, innemend, als boeiend portret en met zijn tijdsbeeld. Toppertje dit.

Na het herzien van Zwartboek vond ik het wel een goed idee om deze film eens te herzien. Toch al weer heel wat jaren geleden dat ik deze film voor het eerst zag en kon me er niet al teveel meer van herinneren.

Riphagen is een interessante film over de beruchte oorlogscrimineel Andries Riphagen. Hij collaboreert met de nazi's en verraadt Joodse onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal volgt de jacht op hem door de Nederlandse politie. Ondanks de historische relevantie van dit verhaal is er toch een fictief personage, in de vorm van politieagent en verzetsstrijder Jan van Liempd, aan toegevoegd. Daardoor loopt het verhaal wat lekkerder en is het eenvoudiger om je als kijker emotioneel aan iemand te verbinden.

Veel staat of valt met de acteerprestatie van Jeroen van Koningsbrugge, die de rol van Riphagen op zich neemt. Ik moet zeggen dat hij me in positieve zin weet te verrassen. Hij komt overtuigend over, er valt weinig op hem aan te merken.

Soms kakt de film iets in, maar over het algemeen is dit wel een prima oorlogsfilm van eigen bodem. Ruim boven het gemiddelde in ieder geval.

3.5* stonden en blijven na herziening staan.

Jammer dat na een ijzersterk eerste uur de film de focus verlegt en een beetje begint te zwalken. Wel weer een sterk eind. Voor de historische accuratesse hoef je hem niet te kijken, maar daar kan je 9 van de 10 keer al vanuit gaan bij dergelijke ‘waargebeurde’ verhalen. Twijfel tussen 3 en 3,5*.

Als ik de biografische feiten van Dries Riphagen tot me neem, dan begrijp ik niet goed waarom de regisseur Pieter Kuijpers deze goudmijn grotendeels on-geëxploiteerd heeft gelaten. Kuijpers beperkt zich tot enkele jaren uit een fascinerend leven dat op een presenteerblaadje gelegen wacht op verfilming. Een gemiste kans dus, volgens mij.

Deze onderwereldgangster die op zijn 15e de wijde wereld introk en de Al Capone van de Amsterdamse Penose werd genoemd moet een uiterst charismatisch heerschap zijn geweest. Hij ontsprong aan het einde van de oorlog de dans en vluchtte naar Argentinie alwaar hij een vriendschap opbouwde met Juan Peron die destijds de president van Argentinië was. In de perceptie van Europa was Argentinië een fascistische staat. Peron was een bewonderaar van Mussolini en onderhield nauwe banden met Duitsland. Menig NAZI-kopstuk vluchtte aan het einde van de oorlog naar dat land en ook deze Riphagen werd door de BVD geen strobreed in de weg gelegd Hoe dit heeft kunnen gebeuren is voer voor speculatie. Opmerkelijk is dat onze, van de Prins geen kwaad Bernhard, de echtgenote Eva Duarte Peron, Evita in 1951 namens het Koninkrijk der Nederlanden met het Ridder Grootkruis in de Orde van Oranje-Nassau begiftigde. Deze Prins, wiens banden met het fascistische Duitsland in latere jaren bekend is geworden. reisde veelvuldig naar Argentinië en wist voor Werkspoor een order ter waarde van 300 000000 miljoen gulden binnen te halen. Eva Peron zou omgekocht zijn met een koffer juwelen ter waarde van dertig miljoen gulden en de versierselen die horen bij de huisorde van Oranje Nassau. Jaren later werd de dochter van een minister van het moordlustige Videla-regime uiterst goed bevriend met de kleinzoon van Bernhard.

Materiaal genoeg voor een avondvullende film maar desondanks kiest Kuipers ervoor een film zonder ballen te maken. Het is een brave vertelling geworden over het verzet tijdens de oorlogsjaren (lees bezettingsjaren). Voor dit onderwerp lijkt zelfs na 70 jaar in Nederland altijd wel een subsidiepotje te vinden.

En dat subsidiepotje is niet rijkelijk gevuld, maar biedt nét voldoend om er enkele jaren 40 auto's mee te huren, smaakvolle kleding en interieurstukken. Er dan is er geen geld meer over om authentiek ogende tijdsgebonden Amsterdamse straatbeelden te schieten met als gevolg dat steevast claustrofobisch eng ingezoomd wordt gefilmd. Een enkele gevel of wazig in beeld gebrachte achtergrond suggereert dat het verhaal zich in Amsterdam voltrekt.

Wonderwel lukt het Kuijper in het tweede gedeelte, de periode van en na de bevrijding, spanning op te roepen. Het manipulatief gedrag van Riphagen zaait verwarring en levert enkele spannende momenten op waardoor ik toch richting puntje stoel opschoof. Helaas verprutste Kuijper het regelmatig door in scenes middels onheilspellende klanken te dreigen met naderend onheil waar in feite geen reden voor was.

In het eerste deel van de film maakt de kijker kennis met Riphagen als een onbetrouwbare gast. Kuijper laat niet achterwege dit de kijker van meet af aan mee te delen. Maar de Joden die toevlucht zoeken tot Riphagen vertrouwen hem ruimhartig zelfs in die mate dat ze al hun bezittingen aan hem overdragen. Het is alsof je van Kuijper geen greintje warme gevoelens mag ontwikkelen voor Riphagen. Hij durft het niet aan de kijker net als deze Joodse slachtoffers op het verkeerde been te zetten om op later moment deze illusie uit elkaar te laten spatten.

Van Koningsbrugge speelt de rol van Riphagen op zich best aannemelijk, maar mist de finesse om inhoudelijke diepte te geven aan deze kleurrijke verschijning waardoor Riphagen niet écht tot hoofdpersonage uitgroeit. Wie dat wél is blijft onduidelijk. Jan van Liemd, gespeeld door Kay Greidanus komt niet echt uit de verf en blijft ondanks zijn aanwezigheid dramaturgisch gezien met één been in de coulissen. Er is niemand waarvoor men als kijker warm loopt of mee wenst te identificeren. Ook dat is een gemiste kans. De vrouw van Jan van Liemd is een ongeloofwaardige rol, de scene waarin Riphagen De Joodse verraadster Bet Wery bedreigd zonder te worden opgemerkt door Frits Kerkhoven die enkele meters verderop een telefoongesprek voert kromt de tenen. Toppunt van slechte smaak is de wijze waarop Riphagen Van Liemd uitschakelt nadat deze een clichématige valse move maakt: Dat hoort meer thuis in een Spaghetti Western maar niet in dit Hollandse verzetsdrama.

Muziek wordt regelmatig ingezet en overstemt nu en dan de dialogen. Hoe kan het dat niemand in de eindproductie op het idee is gekomen met de decibelknopjes te schuiven.

Opvallend goed spel en rolinvulling liaat Michel Sluysmans zien die levensecht de archivaris van het kwaad speelt die zijn levenswerk uiteindelijk verprutst. Ook goed was Anna Raadsveld. Zij speelt de innerlijke worsteling van een halfJoodse verraadster ingetogen naturel.

Riphagen is een film van de middelmaat geworden in de polder Nederland waar iedereen tevreden moet worden gehouden met geen vlees noch vis films. Dat is jammer, want uit "Riphagen" kan en had meer gehaald mogen worden .

Riphagen is een mooie interessante film en zeer goed geacteerd door Jeroen van Koningsbrugge.

Ik kende dit verhaal niet, maar wat heb je wat lullen gehad met die oorlog, ongelooflijk!!

Ik had 'm een jaar of 7 ook als eens gezien, maar vond 'm nu nog beter.

Jan van Liempd (Kay Greidanus) vond ik ook uitstekend spelen,