13th (2016)

Goed gestoffeerd, maar eenzijdig.

Op zich wel een interessante inkijk in het gevangenisstelsel van Amerika, dat vanuit een aantal verschillende invalshoeken bekeken wordt, maar uiteindelijk wél steeds aan de #blacklivesmatter hashtag gekoppeld worden.

Er wordt een relatief geloofwaardig verhaal opgebouwd, waarin de politiek in de jaren '80 en '90 de basis legden voor een industrie rond het hele gevangeniswezen. Uiteraard is er steeds de rascistische angle, maar die wordt toch érg eenzijdig behandeld. De slachtofferrol ligt er bij momenten iets te dik bovenop en hoewel per item wel één tegengeluid te horen valt, is het meestal het lulletje dat zich mag komen verdedigen.

Toch geeft de docu wel het gevoel dat je een redelijk beeld krijgt van de halve medaille. Wat meer context en tegenwerk was beter geweest, maar ik kreeg niet het gevoel dat het pure manipulatie en paranoia was wat hier tentoon werd gespreid.

3.0*

Uiteraard schiet het af en toe door. Maar er komen ook mensen als Grover Norquist en Newt Gingrich aan het woord niet echt republikeinse lulletjes rozewater . Meestal in zelf belastende fragmenten. Dat dan weer wel, maar compleet eenzijdig is het nu ook weer niet.

Sterk en goed gedocumenteerd. Ik vindt dit persoonlijk stukken beter te pruimen als bijvoorbeeld Trumpland. Natuurlijk proberen ze een punt te maken. En niet alle beelden zijn even neutraal gekozen. Grafische weergave van aantal mensen in de gevangenis, geprojecteerd over een slavenboot is niet echt subtiel. Maar er wordt niet met feiten gefoefeld, of zeer sterk op de emo kaart gespeeld. Die FBI bemoeienis met de burgerrechten beweging is niet zomaar verzonnen. En die Southern Strategy hoor ik hier ook niet opeens voor het eerst.

Ik snap nu in ieder geval de black lives matter beweging veel beter. En dat was voor mij de reden om deze docu te bekijken. Dit is zon beetje de docu over die beweging. Een andere tip in deze categorie zou Made in America OJ Simpson zijn.

Boeiend.

Je krijgt heel veel informatie te verwerken bij het zien van 13th. Af en toe is het net alsof je naar Oliver Stone's JFK aan het kijken bent. Zoveel interessant materiaal zit er in deze film. Het begint met de afschaffing van de slavernij en de invoering van het dertiende amendement. De onderdrukking is dus nog niet afgelopen. We krijgen vervolgens een reis door een klein deel van de geschiedenis van Amerika. Soms wijkt de film heel erg af van het onderwerp waar het in eerste instantie om gaat. Soms wijkt de film wat af van het onderwerp, om vervolgens weer terug te komen en die afwijking min of meer te rechtvaardigen. Soms wat storend, maar het werkt wel. De beelden van historische gebeurtenissen en recente verwikkelingen rondom dit onderwerp is goed verwerkt rondom de talking heads momenten en geeft je een heel goed inzicht in aspecten die vandaag de dag nog net zo veel spelen als vroeger. Hoe schrijnend het onderwerp ook mag zijn, door de stortvloed aan interessante informatie kon ik me emotioneel minder inleven in de documentaire en liet het me eigenlijk wat gelaten achter en maakte het niet de impact die ik verwacht had. En dat is nu net niet het doel wat DuVernay met haar documentaire wilde bereiken.

Toch wel een erg goede, leerzame documentaire.

Zoals verwacht niet geheel objectief als documentaire en feit en interpretatie zijn niet altijd even makkelijk te scheiden bij dit soort complexe onderwerpen, maar er wordt indrukwekkend veel materiaal binnen zo'n korte tijd behandeld en als soort samenvatting van de meest schokkende kern van het verhaal is 13th meer dan geslaagd. Je hebt eigenlijk al amper context nodig om te weten dat er iets goed fout zit als in een rijk Westers land als Amerika zo'n groot deel van de bevolking vastzit. Als dealers en gebruikers van cocaïne in poedervorm veel en veel milder werden aangepakt dan die van de rookbare variant. Zelfs een Republikein als Newt Gingrich zien we het onrecht hiervan uitspreken.

Het rechterlijke en politieke systeem in Amerika is natuurlijk ook door en door verrot, en nog meer dan in andere Westerse landen heeft vooral de kapitaalkrachtige en invloedrijke elite het voor het zeggen. En zo gaan de rechterlijke macht, politiek en het bedrijfsleven op een heel foute manier door elkaar lopen. Het is gewoon onetisch dat grote bedrijven goed geld kunnen verdienen aan gevangenen die goedkope werkkrachten vormen en gevoed moeten worden en ook regelmatig naar huis willen bellen.

Soms gaat de documentaire ook wel wat al te ver. De koerswijziging van ik geloof ALEC om meer in te zetten op huisarresten in plaats van de gevangenissen vol te gooien is nog steeds niet de ideale situatie maar natuurlijk wel al een duidelijke vooruitgang die best wat meer aangemoedigd mag worden. Ook vond ik het wat onsmakelijk hoe op het einde beelden van lynch-achtige praktijken naast bijeenkomsten en uitspraken van Trump worden geplaatst. En dan spreek ik als iemand die Trump een achterlijke idioot vindt.

Het laatste half uur of zo gaat de documentaire ook wel een beetje slepen. Het tempo gaat er voor mijn gevoel wat uit en het helpt ook vooral niet dat we dan aankomen bij de actuele situatie, die voor iedereen die het nieuws een beetje heeft gevolgd nog vers genoeg in het geheugen zit. Maar over het algemeen een prima documentaire die behoorlijk vlot is voor de berg materiaal die wordt behandeld. Een dikke 3.0*.

Denk dat deze verdraaing van feiten de discussie over de echte problemen alleen maar verpest. Voor een voorbeeld van een echte discussie over de problematiek Waking Up With Sam Harris #42 - Racism and Violence in America (with Glenn Loury) - YouTube

Met Trump als president van America zal het alleen maar erger worden.

Deze documentaire geeft een goed beeld van de ontwikkeling van het gevangeniswezen in de VS in de laatste paar decennia van de 20e eeuw. Bedrijven verdienen zo ontzettend veel geld aan gevangen en gevangenissen, dat het voor hen juist loont om zoveel mogelijk mensen in de gevangenis te hebben. Tel daar het feit bij op dat deze bedrijven invloed kunnen uitoefenen (ALEC) op het beleid en je hebt een smerig zaakje te pakken. Het zal links en rechts wel wat overdreven en aangedikt zijn, maar het zet je zeker wel aan het denken over de juistheid van het gevangeniswezen in de VS.

Het gedeelte over de Afro-Amerikaanse populatie wordt enigszins eenzijdig gebracht. Dat neemt echter niet weg dat het aantal Afro-Amerikaanse mannen dat achter de tralies zit een enorm probleem voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap vormt. Je kunt je de negatieve spiraal wel voorstellen van gezinnen waarvan de vader in de gevangenis zit en dus geen brood op de plank kan brengen. Grote kans dat de kinderen dan richting de misdaad gedreven worden. (aangezien je van het sociale systeem in de VS niet veel hoeft te verwachten). Op die manier wordt het voor die gemeenschap een cirkel waar men nooit uit zal komen.

Interessant, maar te eenzijdig. Af en toe het gevoel dat ik naar #BLM propaganda zat te kijken.

In Amerika krijgt 1 op de 17 van de blanke mannen eens in zijn leven te maken met een gevangenisstraf. Dat vond ik al een opmerkelijk cijfer, maar nog schokkender vond ik dat daarna verteld wordt dat 1 op de 3 zwarte mannen eens in de gevangenis zit. Deze docu laat zien hoe de zwarte bevolking na de afschaffing van de slavernij nog steeds in een achtergestelde positie zit en hoe dat zo komt. Het wordt allemaal wel erg stellig gebracht (en daardoor niet altijd even overtuigend), al is er soms nog wel ruimte voor een andere mening.

De documentaire maakt ook een flinke omweg qua thematiek. Een gedeelte over hoe ALEC (een of andere private lobbygroep) als het ware dicteert wat voor wetgeving er doorheen moet. Ja, dat is ook schokkend natuurlijk, maar heeft enkel indirect te maken met deze problematiek. Enfin, het einde met uitleg over de Black Lives Matter-beweging was toch wel indrukwekkend. Met Trump nu aan het roer vrees ik wel dat er weer wat stappen terug gedaan worden .

Sterke documentaire, meer vanwege de inhoud dan vanwege de manier waarop de docu zelf is vormgegeven of opgebouwd (vrij rechttoe-rechtaan, en ik vind dat de makers thematisch her en der ook wat uit de bocht vliegen, of zich althans niet helemaal houden aan één rode draad). Een paar mensen hebben het in deze comments trouwens over verdraaiing van de feiten: ik ben wel benieuwd waar dan op gedoeld wordt. Het is een documentaire met een duidelijke agenda, zeker, er wordt een en ander weggelegd en er wordt best wat uitgelegd als onderdeel van de theorie die wordt opgevoerd, maar waar worden er echt feiten verdraaid volgens jullie? Dat zie ik er namelijk niet in. En ik denk dat het een goede zaak zou zijn als héél veel mensen, zeker in Amerika, deze documentaire zouden zien.

Sterke docu. Opvallend hoeveel ik al wist enkel en alleen door het luisteren naar hiphop . Wat nieuw voor me was, is de ongelofelijk grote schaal waarop alles plaatsvindt. En knap hoe helder de verschillende systemen achter elkaar worden gezet waardoor een patroon zichtbaar wordt. Recentelijk ook de films Lincoln en Selma gezien die dankzij deze docu ook beter in perspectief worden gezet. Absoluut een aanrader. Ik hoop dat dit werk daadwerkelijke verandering teweeg zal brengen.

Pure propaganda. Niks 'fair and balanced' aan. Alles subjectief belicht vanuit de slachtofferol waarbij voortdurend de discriminatiekaart op tafel wordt gelegd. Ongefundeerde meningen gepresenteerd als feiten. Jammer. Zonde. Politiseren, hetgeen ze anderen van betichten, is exact wat ze zelf doen. Je kan het eigenlijk geen documentaire noemen. Wel een "uitzending in de zendtijd van politieke partijen".

Het maakt een open discussie kapot en help het probleem niet.

Wellicht moet ik het fragment nog even terugkijken, maar wat ik eruit begreep was dat de straf die ze kreeg onterecht was en te lang was. Daar ben ik het niet mee eens. Volkomen terecht vond ik het. Vooral als de docu zelf aangeeft dat de oorlog tegen drugs 1 van de grootste dreigingen was binnen Amerika. Dan vind ik dat er gewoon hard moet worden ingegrepen. Heb ik het wellicht verkeerd geïnterpreteerd? Anders kan ik het nog aanpassen.

Obama heeft uiteindelijk gratie aan haar geschonken. De film zelf gaat o.a over hoe the war on drugs (als onderdeel van de gehele oorlog) is ingezet tegen de bevolking, en met name tegen de donkere mensen. Iemand als clinton vond dat drugs de grootste ‘bedreiging’ was. De documentaire zegt dat die zogenaamde war on drugs politiek en economisch en racistisch gemotiveerd was. Een verzonnen oorlog dus.

-wat clinton de war on drugs noemt, noemt de docu: the war against black people-

De geschiedenis die de doc uiteenzet gaat over hoe de donkere bevolking niet is opgewassen tegen iemand als bijv. clinton in 1994 met zijn crime bill. (Die statement wordt namelijk letterlijk gemaakt.)

Een documentaire die bij mij iets beter scoort door de inhoud. Als documentaire is het typisch Amerikaans, maar toch goed gemaakt. Op iets meer dan anderhalf uur krijgen we een uitgebreid beeld van het racisme in Amerika, duidelijk gelinkt aan de slaven, segregatie, war on drugs, gevangenisbeleid en activisme. Het lijkt me alvast objectief te zijn met duidelijke beelden en feiten, misschien had een weerwoord een meerwaarde kunnen zijn. Maar de docu is op de eerste plaats een weergave van feiten en een aanklacht op racisme in Amerika. Hopelijk kan hieruit een discussie vloeien. Al zal dat niet voor direct zijn volgens mij.

Vanuit Europa gezien is het racisme - dat helaas ook ingebakken is onze samenleving - van een ander kaliber. Geen slaven, maar kolonies bvb en een ander gevangenisbeleid. Maar elementen als de war on drugs (hier worden rijke cocaïnegebruikers ook met rust gelaten terwijl harder wordt opgetreden tegen softdrugsgebruikers) kan je ook hier toepassen.

Geen slechte docu, vooral goed vanwege het onderwerp en het duidelijk overzicht. Knap gemaakt en absoluut interessant.

Tip: volgende keer niet slapen.

Twee losse verhalen, over de positie van zwarte mensen in de V.S. en het justitieel apparaat dat arme mensen achterstelt die ieder driekwart van een verhaal vertellen maar samen tot een geheel zijn gesmeed dat niet helemaal overtuigt. Arme mensen zijn vaak zwart, en omgekeerd, en daardoor vaker wel dan niet bovenmatig slachtoffer. Maar of dat aan de huidskleur ligt? Dat wordt gesuggereerd in deze docu, maar echt bewijs ervoor komt niet, en dat maakt het geheel er niet sterker op. Dan verzandt het tweede deel in te veel zijsprongen en verliest de docu echt aan focus waardoor het ding steeds minder begon te boeien.

Verder wel vlot in elkaar gezet, met en montage die er vaart in houdt. Ik ben niet echt fan van allerlei interviews in dit soort docu's, en daar zitten er nogal wat van in, maar gelukkig hoor je men vaak praten met ondersteunende beelden of met verschillende shots waardoor het niet zo statisch is. Maar de docu redden, dat doet het ook niet. 2,0*.

Ik schrik van sommige recensies die hier gepost zijn, en dan zie ik mezelf nog niet eens als fanatieke BLM-supporter.

Deze docu hielp voor mij wel het probleem nog verder in een grotere en historische context te plaatsen en dat was eigenlijk precies waar ik naar op zoek was.

Duidelijk, interessant (hoewel niet alles, bij dat gedeelte over ALEC checkte ik mentaal een beetje uit), en hoewel soms misschien iets té (die speech van Trump geplaatst tegenover de beelden van vroeger had ik mijn twijfels bij hoewel ik het ook wel weer snapte) wel een waardevolle documentaire.

3,5*

Was dat niet in Alabama?

Verontrustende documentaire die een aantal zorgwekkende vondsten blootlegt, ondanks een ietwat eenzijdige benadering vanuit regisseuse Ava DuVernay. Het standpunt is duidelijk en wordt met archiefbeelden uitstekend onderbouwd, juist die stukken kennen de juiste impact om het geheel aan kracht in te boeten. Persoonlijk had ik niet gekozen voor de overige onderbouwing door middel van interviews, aangezien niet iedere persoon van meerwaarde is. Specifiek Deborah Small voegt geen zier toe aan de opbouw, maar daartegenover heeft DuVernay (toegegeven) wel een grote bonus in Angela Davis. De vondsten rondom het bedrijf ALEC zijn uitermate sterk en de beelden van het "oude" racisme vormen nog altijd een schokkend tijdsbeeld, maar de laatste 10 minuten verraden enigszins dat de boel niet altijd vanuit een neutraal perspectief is bekeken. Dat neemt niet weg dat 13th terecht een belangrijke registratie vormt binnen een verdraaide politieke hoek van Amerika.

Het 13e amendement van de Amerikaanse grondwet werd op 31 januari 1865 goedgekeurd. Het was bedoeld om ‘slavernij en onvrijwillige onderwerping’ onwettig te verklaren. Behalve voor mensen die bestraft en veroordeeld zijn voor een misdaad. DuVernay stelt dat deze uitzondering sindsdien is misbruikt om het systeem van slavernij in een aangepaste vorm in stand te houden. Eminente historici en gerespecteerde activisten zetten deze argumentatie kracht bij, gesteund door statistieken. Een overtuigende, scherpe veroordeling van de Amerikaanse politiek en de racistische samenleving die deze vorm van slavernij in stand houdt, ook al is DuVernay duidelijk op zoek naar quotes die haar stelling bevestigen. Kritische vragen stelt ze niet en het enige tegengeluid van Michael Hough is teruggebracht tot een paar holle frases. Zet je zeker aan het denken, maar zou je vooral moeten aanzetten om meer objectieve bronnen over dit onderwerp te raadplegen.