Europa (1991)

Vreemd al deze negatieve reacties hier. Samen met Breaking The Waves en Dancer In The Dark vind ik dit één van Von Trier's beste films.

Prachtige soundtrack! Fantastische beelden. Het verhaal doet er hier zelfs niet echt toe.

Alleen al door de beelden, muziek en de sfeer verdient deze film van mij vier sterren!

****

Overschat? Door wie?

Ik vond Dogville werkelijk verschrikkelijk, is deze film dan aan te raden, of moet ik er niet aan beginnen?

Onvergelijkbaar.

superfilm! jammer dat von trier hier niet mee door is gegaan...

Ik vind Dogville en Manderlay ook errug vet. maar die dogma van hem is echt niet om aan te zien.

Machtig mooie film van Lars van Trier. Met stip de beste film die hij gemaakt heeft. Deze film moet het puur hebben van de beelden. Het verhaal, dat eigenlijk meer een droom moet voorstellen, is van ondergeschikt belang. Deze film is een waar cinematografisch spektakel vooral ook door de schitterende zwart-wit fotografie met af en toe het gebruik van kleurvlekken, zoals wij die oa te zien kregen bij de zelfmoordscene. Deze film kende ook een geweldig einde.
Het expressionisme wat deze film uitstraalt doet mij af en toe denken aan de zwijgende Duitse films uit de jaren twintig van de vorige eeuw.
Jammer eigenlijk dat zo een talentvol regisseur als Lars van Trier deze trent niet heeft voortgezet en later oversentimentele draken zoals "Breakin' the Waves" en "Dancer in the Dark" ging maken.

4,5*

Onovertroffen meesterwerk!

Deze film vandaag opnieuw bekeken, maar nu niet van een video opname zoals op 29 sept. j.l. maar van een DVD (UK import) Tartan, zodat de fotografie nog veel scherper en daarom ook veel mooier overkomt, want van de bijzondere fotografie moet deze stijlvolle thriller het toch voornamelijk hebben.
Toch jammer dat zo'n bijzondere film als deze toch zo weinig stemmen heeft en dat terwijl "Lars von Trier" toch niet de meest onbekende regisseur is. Maar ja, misschien is deze film voor veel filmliefhebbers te moeilijk. Niet voor mij in ieder geval, want ik verhoog mijn waardering naar 5,0*.

Het is alweer een tijdje terug dat een film zo'n reactie bij me los maakte als Europa van Lars von Trier. Praktisch de hele speelduur dacht ik naar een fantastische film te kijken, die zeker 4 sterren verdiende. Hou ervan of haat het, maar niemand kan ontkennen dat Von Trier hier iets unieks gemaakt heeft. Ik kan Europa moeilijk vergelijken met andere films die ik ken. Het verhaal is in grote lijnen opvallend genoeg identiek aan Dogville, al valt dat op het eerste oog niet zo op door de compleet andere stijl en setting. Beide films gaan echter over een naïef persoon die op een plaats komt waar hij/zij denkt iedereen te kunnen helpen, maar hij/zij vervolgens misbruikt wordt. Zelfs de eindes kun je op een bepaalde manier vergelijken.

Maar buiten dat om is het een bijna compleet op zichzelf staand werkje. De cinematografische keuzes van Von Trier zijn vaak opmerkelijk. Erg expressionistisch, maar het gaat wat verder dan dat. Iedereen heeft vast wel eens een film gezien waarin de acteurs voor zo'n scherm staan te acteren met daarop een achtergrond. Von Trier gebruikt deze techniek ook, maar totaal anders dan we gewend zijn. Daarbij doorbreekt hij zijn zwart-wit zo nu en dan met kleur, wat opzichzelf nog niet zo uniek is, ware het niet dat het zo schijnbaar willekeurig gebeurt. Ik heb nog altijd geen idee waarom Von Trier juist op die momenten naar kleur overschakelde.

De kracht van Europa zit het vooral in hoe Von Trier verschillende technieken (inclusief een fenomenale voice-over van Max Von Sydow) gebruikt om een wereld te scheppen die aan het randje van de hel lijkt te staan. Het na-oorlogse Duitsland van eind-1945 was waarschijnlijk al niet de meest vrolijke plaats om te zien, maar Von Trier beeld het af als een plek die ieder moment op instorten kan staan. Er heerst het gevoel van een horrorfilm, met al die duistere beelden en die muziek die doem lijkt te verkondigen. Daarnaast is het script een bijzonder staaltje pessimisme en paranoïa op zichzelf. Zelfs de acteurs weten weinig menselijks over te brengen. Ze acteren wat houterig, maar het kan goed zijn dat dit de bedoeling was. Dit is immers geen film over mensen als personen. Barr is in de hoofdrol een wat vreemde verschijning. Met dat brilletje en zijn postuur deed hij met sterk aan Harold Lloyd denken. Een wat rare vergelijking voor een project als dit.

Persoonlijk had ik het waarschijnlijk het beste einde gevonden als de hoofdpersoon na door iedereen misbruikt te zijn besloten had om naar Amerika terug te gaan en de Duitsers het zelf maar uit te laten zoeken. Voor Von Trier zou dat ongetwijfeld niet radicaal genoeg zijn en daarom komt hij met een einde aanzetten die mij zo niet heel erg aanspreekt. De hoofdpersoon blaast de trein op, omdat hij niet vind dat iemand daar nog het recht heeft om te leven. Het spijt me verschrikkelijk, maar persoonlijk vind ik dit niet alleen wat ongeloofwaardig, ik kan ook niets met de boodschap die erachter zit. Von Trier zou me ongetwijfeld naïef noemen, maar dergelijk pessimisme deel ik gewoon niet met hem. Ik had al vaker gelezen dat hij aan allerlei fobieën en depressies leed en hier kreeg ik even het gevoel dat hij wilde zeggen dat alle mensen slecht zijn en maar beter kunnen sterven. Zo sterk is het achteraf gezien niet bedoelt, maar toch blijft de film me net een stapje te cynisch.

Hierdoor wilde ik de film na het kijken ineens 2 sterren geven, in plaats van de 4 sterren die ik op zijn plaats vond tot ongeveer 5 minuten voor het einde. Intussen ben ik echter twee dagen verder en weet ik nog niet zeker of deze film met dat einde nou erg slecht is of erg goed. Een ding moet ik Von Trier nageven: hij weet je even wakker te schudden, maar of hij dat om geldige redenen doet valt nog te zien. De drie sterren die ik nu uitdeel zijn een beetje een onhandige compromie, aangezien ik dit geen drie-sterrenfilm vind. Ik moet alleen nog even afwachten of deze film na een tijdje goed of slecht bij me uitvalt.

Wat een fenomeen weer, deze film van Lars von Trier. Scherp en confronterend (hoewel minder dan in andere films van hem), meedogenloos tot het bittere end, maar meeslepend en onherroepelijk Von Trier vanaf het begin waar de verteller (Max von Sydow!) op de kadans van een rijdende trein de kijker Europa 'instuurt'. De visuele stijl is natuurlijk het meest opmerkelijk aan de film, met beelden van ongekende scherpte en pracht. Ik denk dat het niet onlogisch is om dit te vergelijken met de stijl die hij ook in Antichrist gebruikt, met name in de verbluffende proloog.

Maar om te zeggen dat de film enkel op de beelden drijft, gaat te ver, dat is ook niet hoe we Von Trier uit later tijd kennen natuurlijk. De film is een tocht door Europa, een tocht langs goed en kwaad, idealisme en cultuurrelativisme. Opvallend is dat zijn anti-Amerikaanse sneren van later tijd hier juist op Europa (of in elk geval Duitsland) worden geprojecteerd. Waar Dogville als een doorsnede van een Amerikaans dorp kan worden beschouwd dat door Von Trier moreel (en fysiek) met de grond gelijk wordt maakt, doet hij hier eigenlijk hetzelfde met Europa: het is een beschouwing van een samenleving in verval.

De setting is dan ook bijzonder naargeestig en verontrustend: Duitsland, vlak na de oorlog. Von Trier weet die naargeestige sfeer helder op te roepen door de onheilspellende, soms staccato muziek en duistere beelden. Alles is verwoest, overal puinhopen, Amerikanen maken er de dienst uit en kleine terreurgroepen (de Werwolfs) proberen uit patriottisme nog zoveel mogelijk te saboteren door mensen die met Geallieerden collaboreren om te leggen. Het is alsof de oorlog met alle spanning en geheimzinnigheid nooit is weggeweest. De baas van de het transportbedrijf (Zentropa) moet worden geholpen in zijn positie te blijven door een jood te laten verklaren dat die baas hem heeft laten onderduiken; de hoofdpersoon, een Amerikaan die uit idealisme naar Duitsland kwam om het land te helpen opbouwen en nu conducteur wordt in slaapwagons, wordt meegesleurd in intriges, waardoor hij een kant moet kiezen.

Zoals TOR terecht opmerkt, is de inhoudelijke parallel met andere films zeer duidelijk, van een idealist die met haar (in dit geval zijn) neus op de feiten wordt gedrukt. Verschil is wel dat Von Trier later in zijn carriere charmantere vrouwen wist uit te zoeken met ook wat meer diepgang in hun karakter... Uiteindelijk is dat naar mijn beleving hetgene wat Europa dan ook minder maakt dan bijvoorbeeld Dogville. Er zijn vele vergelijkingen te maken, inclusief de interessante voice-over, wat een diepere laag aan de film geeft. Maar het grote verschil zit wat mij betreft in de empathie voor de personages. In Dogville is die groot: Grace maakt duidelijk een ontwikkeling door en ook de andere personages leren we vrij goed kennen. Heeft ook te maken met de voice-over, die expliciet de gevoelens van de personages beschrijft. In Europa gebeurt dit niet en blijven de karakters tamelijk oppervlakkig. Het gevolg is een iets te geconstrueerde film.

Deze geconstrueerdheid die uitmondt in afstandelijkheid is denk ik het grootste minpunt, daarnaast is er simpelweg minder diepgang dan in veel latere films. Niettemin een zeer mooie film met een memorabel einde.

Heel bijzondere film, misschien is de waanzinnige intro met de stem van Max von Sydow nog wel het mooiste. Was erg gecharmeerd van de postapocalyptische omgeving met bijpassende sfeer. Het gehele camerawerk was waanzinnig en de zwart/wit-cinematografie is erg indrukwekkend. Verhaaltechnisch weinig hoogstaand maar dat neemt niet weg dat de gehele film constant erg genietbaar is. Europa is een visueel meesterwerk.

Weet iemand hoe je hier aan moet geraken ?? Ik kan hem nergens vinden.

Wat een prachtige hoes zeg! Alleen daarom wil ik deze film al zien...

Is dit trouwens niet dubbelop?

Je kunt een correctie indienen via het rechter tabblad. Die zin "Het verhaal ... Wereldoorlog" kan er inderdaad wel uit, maar dan zou je de eerste zin ook wat moeten herschrijven.

na herziening overduidelijk nog steeds een 4,5. Wat jammer dat von Trier daarna die vunzige dogma meuk is gaan maken (breaking the waves, dancer in the dark, The Idiots, The boss of it all). Zijn gestilleerde films zijn zoveel beter. Geniale rol van wijlen Ernst-Hugo Järegård. (in Riget ook al trouwens... Misschien moet ik is meer van de man kijken)

Dancer in the Dark lijkt me allesbehalve Dogma. Laat overlet dat dit inderdaad waarschijnlijk zijn beste film is.

ja true. Ik doelde meer op die nare handcam stijl.

Tja het zal allemaal wel, mij raakte het niet zo, op de een of andere manier is het voor mij niet heel erg goed, maar ook niet om aan te zien!

10 en 19 mei te zien in Filmhuis Den Haag in het kader van Nordic Cinema (Deens Filmfestival).

Los van het feit dat ik Von Trier een erg goede regisseur vind, kan men Von Trier een overschatte regisseur vinden mits hij of zij Von Trier niet goed vindt. Want dat hoor je niet vaak van filmcritici; dat Von Trier een slechte regisseur is. In Wouters opzicht dus terecht een volkomen overschatte filmmaker.

Bizarre haast surrealistischer trip, in een Naoorlogs Duitsland, waarbij de kijk op de wereld op dat moment bijzonder pessimistisch is, zo zou ik deze film van Von Trier denk ik het best samen kunnen vatten. Ik zou zo snel ook even geen voorbeeld weten, waar dit het best mee te vergelijken is. Het is een vrij unieke film, die zelfs in Von Trier zeer uitlopende regisseurs carrière een bijzondere is.

Cinematografisch is Europa in ieder geval wonderschoon. Erg mooie zwart-wit fotografie met veel gevoel voor kadrering. Tussendoor wordt er losjes aan sommige scenes hier en daar wat kleur toegevoegd, wat op zich ook wel weer een aparte beleving is. Het zorgt in ieder geval voor een sterke sfeer, die soms aan de depressieve kant is, waarbij ik op een gegeven moment zelfs dacht dat het einde der tijden nabij was. Jean-Marc Barr speelt een aardige hoofdrol en lijkt door zijn aparte uiterlijk ook totaal niet op zijn plaats daar in Duitsland, maar misschien was dat juist wel de bedoeling. Wel zorgt Von Triers aanpak voor een zekere afstandelijkheid, waardoor ik helaas nooit echt betrokken werd of kon meeleven met de personages.

Het is ook een ontzettend lastige film om te beoordelen. Ergens zitten er momenten in, die ik niet fijn vond, waarbij het einde mij zelfs wat teleurstelde. Aan de andere kant heb ik bij vlagen best genoten, is de cinematografie soms ook wonderschoon en is het tevens een film, die goed blijft hangen.

3,5*

Een interessante film vanwege het Kafkaëske en surrealistische karakter en omdat er flink wordt gespeeld met het medium film. Het eerste wordt nog eens extra benadrukt door de suggestie van hypnose. Maar ook het spel met het medium voegt toe aan de surrealistische sfeer. Het was interessant om te zien, het acteerwerk in kleur voor een scherm met zwart/wit beelden, waarbij de personages switchen tussen voor het scherm en in het scherm. Maar net als The One Ring ervoer ik ook een zekere willekeur, wat toch enige afbreuk doet.

Het camerawerk wordt door velen hier geroemd, en er zaten inderdaad een paar mooie shots bij, maar toch heb ik het niet als overweldigend ervaren. Wellicht omdat ik dit weekend twee films van Tarr heb gezien, en daar waren de zwart/wit contrasten toch scherper, en werd er ook veel beter gekadreerd. Wel is de soundtrack erg fraai.

Ik moest ook aan een andere film denken, The Red Spectacles, en het is denk ik dat deze film relatief obscuur is, want anders hadden meer mensen de vergelijking gemaakt. Ook daar een surrealistische sfeer met een Kafkaëske setting, waarbij het spel met film voor extra vervreemding zorgt. Ik vraag me werkelijk af of Von Trier bekend was met die film (die ook ouder is), en zo ja of het ook daadwerkelijk een bron van inspiratie was.

Uiteindelijk valt voor mij de vergelijking met The Red Spectacles ook niet in het voordeel van Europa uit, en dat doet de film enigszins de nek om. Kort samengevat: er zit veel interessants in, maar voor mijn gevoel heb ik dat allemaal al eens eerder en beter in andere films gezien. Niettemin was het een leuke ervaring. 3*.

De film zelf lijkt wel uit 1948, met alle gevolgen van dien. Mij iets te langzaam.

Nog eens geprobeerd om tot meer waardering te komen voor deze Von Trier.
Gisteravond na aanleiding van Zomergasten opgenomen en zojuist gekeken en ben nog steeds niet kapot van deze film.
Terwijl veel andere films me wel heel erg bevielen..

Een redelijk dramafilm...
Redelijk verhaal...
Redelijk acteerwerk...
Redelijk kwaliteit breedbeeld, alleen zwart en wit
(geen HD aanwezig)...
Redelijk achtergrond geluid,
wel Dolby Digital aanwezig...
Niet te moeite waard...

Duistere nachtmerrie uit de koker van Von Trier. Naast de grimmige decors, de muziek en de zwart-wit cinematografie wordt het nachtmerrie-achtige of zelfs hypnotiserende karakter van Europa expliciet benadrukt door de voice-over, die zich vreemd genoeg tot de hoofdpersoon richt.

Inhoudelijk gaat het vooral over morele ambiguïteit en het verlies van je eigen idealen. De opmerkingen van Arnie over de kritiek op Europa zijn niet ongegrond, maar ik zag er toch evengoed kritiek in op Amerika en z'n moreel superieure houding ten opzichte van hen die de oorlog hebben doorstaan (met zelfs enige aanwijzingen voor een vroege vorm van wat Naomi Klein 'shock doctrine' noemt). Hoewel het morele verval van Europa in de film een feit is, richt het cynisme in de film zich eerder op hen die zich onbesmet wanen en die uit de hoogte neerzien op verslagen Duitsers die zich voor de vorm vastklampen aan óf geweld dat z'n doel al lang verloren heeft, óf aan protocollen en regels in een land dat veranderd is in een grote puinhoop. De toon doet wat dat betreft denken aan Curzio Malapartes meesterlijke roman De huid.

Het einde is beklemmend. Overigens kan je niet met zekerheid stellen dat het Leo is die de trein opblaast, hoewel de suggestie natuurlijk heel sterk is. Von Trier laat dit echter uiteindelijk over aan de invulling van de kijker; heeft Kessler zijn naïeve idealen omgezet in het absolute tegendeel, of is hij in z'n idealisme het slachtoffer geworden van een beestachtig volk?

Eerste film van Von Trier die ik ooit zag, destijds in de bioscoop. Heeft toen op mij best wel indruk gemaakt.

Door mijn niet al te slimme instelling van de tv-opname is de herziening onlangs een beetje in het water gevallen (opname stopte op circa 20 minuten, zo niet langer, voor het einde van de film), dus die nadere beschouwing moet nog een keer plaatsvinden.

Want interessant is ie, deze film (kennelijk het laatste deel van een drieluik over Europa), met name ook in het licht van Von Trier’s verdere oeuvre. Opvallend is de overeenkomst van thematische structuur (het schipbreuk lijden van de – westerse – 'cultuur' in de golven van een oppermachtige, irrationele en meedogenloze 'natuur') met films als Dogville en Antichrist.

Leo Kessler zit hier in het zelfde schuitje als Grace in Dogville, en de Man in Antichrist.

Europa is stilistisch wat ‘mooier’, en qua sfeer en narratief verloop wat coherenter en gaver dan genoemde latere films (de sfeer is vanaf het begin ‘gezet’, en verandert niet meer), maar misschien juist daarom ook wat minder krachtig dan die twee, die in hun brutaliteit en scherpte veel harder aankomen.

Dogville en Antichrist behoren dan ook mijns inziens tot het beste wat Von Trier tot nu toe gemaakt heeft.
Noem het slechte smaak.

Bijzondere film, schitterend gefilmd en goed geacteerd. Zeer de moeite waard!

Themas idealisme , cynisme (sur)realisme zwartgalligheid bij vlagen vervreemdend hilarisch en onsentimenteel neergezet.

Mij deed de stripachtige kadrering en visuele stijl van deze voorloper van Dogville dan weer enigszins denken aan films als Dark City en Sin City, al is Europa een vreemde eend ook in die bijt. De personages zijn dolende zielen in een trein die maar voortraast, als in een vagevuur. Niemand is "goed", of onschuldig, von Trier lijkt de mens als intrinsiek zondig te beschouwen, als een echte calvinist.

Op vergeving hoeft de mens ook al niet te rekenen. Von Trier (bij monde van von Sydow) spreekt niet zozeer de hoofdpersoon aan, die immers een soort everyman is, maar ons, de mensheid, en laat ons verdrinken in de door hem geschapen hel. Dat von Trier geen rasoptimist is was me al wel duidelijk maar hier pakt hij toch weer goed uit, een tikkeltje megalomaan ook. Vond het geen bijzonder prettige kijkervaring, m.i. ook niet helemaal geslaagd, maar Europa is onmiskenbaar stijlvol en eigenzinnig.

Door mijn uitspraak in de bespreking van de film Kafka ben ik een beetje verplicht om wat duiding te geven. Ook Europa is een stilistische triomf maar door zijn visie over de Europese identiteit (dit is het derde deel - naast The element of crime en Epidemic - van een trilogie over europa) is er hier wel een extra gelaagdheid in de film. Idealisme is een foute instelling volgens Von Trier en kan enkel ondergang betekenen. Von Trier plukt gretig uit film noir momenten zowel visueel als inhoudelijk (femme fatale, noodlot). Bezit niet de emotionele kracht van zijn later werk maar de beheersing van het medium is indrukwekkend.