Europa (1991)

Door mijn uitspraak in de bespreking van de film Kafka ben ik een beetje verplicht om wat duiding te geven. Ook Europa is een stilistische triomf maar door zijn visie over de Europese identiteit (dit is het derde deel - naast The element of crime en Epidemic - van een trilogie over europa) is er hier wel een extra gelaagdheid in de film. Idealisme is een foute instelling volgens Von Trier en kan enkel ondergang betekenen. Von Trier plukt gretig uit film noir momenten zowel visueel als inhoudelijk (femme fatale, noodlot). Bezit niet de emotionele kracht van zijn later werk maar de beheersing van het medium is indrukwekkend.

Europa is de laatste van het drieluik van de DVD-box die ik nog moest zien. Mijn 15e film intussen van von Trier. Wat mij betreft de film die me het meest aansprak. Cinematografisch erg knap met onder meer de zwart witbeelden die een meerwaarde waren. Mooie setting en sfeerschepping van het naoorlogse Duitsland na 1945 dat erg grauw en mistroostig overkomt.

Zijn talent en visie komt duidelijk naar boven drijven waarmee hij ook in mijn ogen ook de lijn heeft doorgetrokken naar zijn toekomstige films. Controversiële regisseur, maar voor mij zeker één van mijn favorieten ook al is niet elke film voor mij een schot in de roos.

Eindelijk eens in z'n geheel herzien, en m'n vermoeden is bevestigd: puike doorbraakfilm van Von Trier,

zeker tot zijn betere werk behorend.

Een typerende film ook binnen zijn oeuvre: qua vorm inventief, en inhoudelijk niet al te subtiel. Maar bij hem pakt dat laatste, wat mij betreft, meestal wel goed uit.

Een spoorwegmaatschappij in vol bedrijf, vlak na de oorlog in Duitsland: dan weet je het wel. Von Trier is dan toch nog niet te beroerd om één van de wagons in de trein op de lijn Frankfurt-Berlijn om te toveren tot een concentratiekamp-barak.

Dat de Amerikanen, vanwege hun plannen destijds voor Europa, de nazi-'infrastructuur' in bestuur en industrie in Duitsland grotendeels intact lieten, wordt ook nog net niet van de daken geschreeuwd.

Maar dat expliciete past naadloos in de stijl van deze film, hét selling point: een zwaar dramatisch aangezette hypnotische koortsdroom, met een mooie rol van Sukowa en een geslaagde kunstgreep in de vorm van Von Sydow's voice-over.

En met de oplopende spanning ook nog op hilarische wijze de Duitse regelarij op de hak nemen: zo valt er ook nog wat te lachen, wat wil je nog meer.

On the count of ten, you will be in Europa

Wat een prachtige shots weet Lars von Trier hier op je beeldscherm te toveren, de combinatie van een zwart/wit film met sommige personages in kleur heb ik nog niet eerder gezien, ja Sin City deed dit ook maar niet op deze manier. Sommige shots waren gewoon levende schilderijen, met name dat shot waar die kinderen de trein naar binnen sleuren. En de zelfmoordscene was een kunstwerk opzich, hoe Von Trier dit in beeld brengt is echt fenomenaal

Had zelf wel wat moeite om sympathie op te brengen voor Kessler waardoor ik niet helemaal meeging in zijn beweegredenen, maar denk dat dit ook de bedoeling was.

En wat een prachtige openingscene, zo intens, zo intrigerend, die ga ik me nog lang heugen!

On the count of three...

In het Duitsland van vlak na de oorlog keert een Amerikaan terug naar Duitsland omdat hij vindt dat het nu weer tijd is om wat aardiger tegen de Duitsers te worden. Maar in Duitsland zijn nu de Amerikanen de baas en druk bezig om de goede van de slechte Duitsers te onderscheiden. En de Duitsers zelf zitten dus ook (nog) niet te wachten op "goede" Amerikanen. Best een mooi en indringend verhaal dus. Maar de regisseur heeft ervoor gekozen om een mooie en kunstzinnige film te maken. Een hele bijzondere film ook, dat zeker. Echter door deze kunstzinnige en afstandelijke benadering komt het verhaal van de film zelf niet goed uit de verf. En dat is toch jammer. Al blijft het dus wel een bijzondere en mooi vorm gegeven film. En dat is zeker ook heel wat waard.

Vandaag gekeken als onderdeel van de trilogie. Dit is de laatste film en duidelijk de film met verreweg het grootste budget. En dat komt in dit geval de film wel ten goede. Heel vaak heb ik ook met films waar een groot budget achter zit dat de film ook goed had kunnen zijn zonder dat grote budget. Maar in dit geval niet. Zeker niet als ik het met de eerste twee films van de trilogie vergelijk die duidelijk wel erg low-budget waren. Verder sta ik nog wel achter mijn vorige recensie.