Ich Bin Dein Mensch (2021)

Berlinale 2021, hoofdcompetitie. Maren Eggert vind ik wel een prettige actrice, maar ik heb haar alleen nog maar in films van Schanelec gezien volgens mij. Intrigerende premisse maar ik moet nog maar zien of dit gaat werken als een klaarblijkelijke mash-up van nieuw-Duitse cinema en Hollywood (Stevens en de plot zou zo op Tarsem Singh of Alex Garland passen). Die miniserie heeft vast deuren geopend.

Die Dan Stevens blijft me wel verrassen, moet ik zeggen.

Uitstekende film en gelukkig totaal geen flauwe humor. Wel wat subtiele pogingen maar meer een mooi ingetogen liefdesfilm.

Alom geprezen satirische komedie, maar het is mij een raadsel waarom. Dr. Alma Felser [Maren Eggert] is sceptisch over de middelen die de moderne wereld biedt om de afwezigheid van een traditionele liefdesrelatie te compenseren. Via een collega [Sandra Hüller] komt ze in contact met Thomas [Dan Stevens], een robot die volledig aan haar persoonlijke wensen zou moeten voldoen en opvallende gelijkenissen vertoont met een oude bekende. Alma besluit zelf eens te ervaren hoe het is om te leven met deze robot met weinig verrassende en oninteressante resultaten. Stevens speelt een robot die een mens simuleert en op enig moment ook nog eens een robot nadoet. Veel mensen zijn hier lovend over, maar voor mij is het typisch een gegeven dat alleen op papier werkt. Of met een robot in plaats van Dan Stevens natuurlijk. Eggert en Hüller leveren prima werk af, maar diepgang heb ik niet kunnen ontdekken.

Vanaf 21 april 2022 in de bioscoop (September Film)

Hoe menselijk kan een machine zijn. Die vraag wordt nu eens niet gesteld in een sci-fi film maar in een alledaagse romantische komedie die zich afspeelt in Berlijn, waar de alleenstaande koele wetenschapper Alma thuis gezelschap krijgt van de romantische Tom.

Tom is een robot in opleiding, zou je kunnen zeggen. Een robot die zijn algoritmes nog moet kallibreren. Dat feit levert enkele grappige scènes op. Daaromheen ontvouwt zich de bekende dramaturgie die hoort bij een romantische komedie. Het enige verschil is dat de film handelt over de relatie van een mens met een robot. Verder is er eigenlijk weinig opienbarends aan de film op te merken. Visueel is de film zelfs behoorlijk saai te noemen.

Alma wordt gespeeld door Maren Eggert. Prima rol. Het is prettig om haar te begeleiden als uitgedroogde wetenschapper op zoek naar meer zelfkennis. Dan Stevens doet het leuk als Tom. Een jongensachtige uitstraling die met wat hoekige bewegingen en hoekig spraakgebruik duidelijk maakt dat hij niet menselijk is.

Het verhaaltje is niet heel bijzonder. De gebruikelijke setbacks op de weg naar de liefde. De gebruikelijke twijfels, teleurstellingen en agitaties. Daar had wel iets meer ingezeten, lijkt me. Iets meer persoonlijke achtergrond en een wetenschappelijk zijspoor, had ik wel op prijs gesteld. Een paar speciale effecten om het verhaal op te leuken, zouden eveneens niet hebben misstaan.

Ich Bin Dein Mensch is een doorsnee romcom met een niet-doorsnee liefdespaar. En niet meer.

Fijne romantische komedie met een science-fiction-thema doordat een alleenstaande vrouw wordt gekoppeld aan een robot die op haar wensen is afgestemd/geprogrammeerd. De humor is leuk (ook Duitsers hebben humor), want zo’n robot die al z’n handelingen berekent doet wat autistisch aan en dat zorgt voor volop ongemakkelijke of vreemde situaties, en de romantiek is even onvermijdelijk als onmogelijk waarbij de belangrijke filosofische kwesties ruimschoots aan bod komen: de mens is geneigd (aldus zelf ‘geprogrammeerd’) om al wat menselijk oogt ook als menselijk te achten en te behandelen, zodat zeker een eenzaam mens een band kan opbouwen met een robot die zijn behoeften aan gezelschap bevredigt waarbij het ook van belang is dat er een gemeenschappelijk verleden wordt opgebouwd, maar tegelijk blijft een robot een machine die alleen maar emoties en begrip simuleert zodat er geen sprake is van echt contact (in de filosofie is er overigens het vraagstuk van ‘other minds’ die Descartes al stelde: hoe kan ik zeker weten dat de ander een mens is en geen machine?).

Bovenal reflecteert de film over hoe de perfectie van het algoritme, waar we ook nu al mee te maken hebben op bv. internet waar de algoritmes al beter dan wijzelf weten wat we willen, een destructieve ‘vooruitgang’ is want slechts een verslaving geeft: een machine die al onze behoeften bevredigt en ons instant- en constant geluk geeft, vernietigt onze menselijkheid en elke echte vooruitgang omdat het ons elk echt dus risicovol contact of andere uitdagingen zal doen mijden zodat we niet meer geprikkeld zullen worden om te veranderen of te verbeteren (men vergelijke Nozick’s gedachtenexperiment tegen ethisch hedonisme waarbij je kunt kiezen of je wordt aangesloten op een ‘experience machine’ die je alleen maar plezierige ervaringen geeft). De film besluit zelfs opzichtig met de moralistische boodschap dat geluk iets is wat we moeten blijven nastreven – het is het gebrek aan geluk dat ons aanzet tot handelen (in filosofische termen: wat ons agency geeft) – en gezelschap van een echt imperfect mens is aldus te verkiezen boven gezelschap van een perfecte robot. De film verbindt aldus op geslaagde wijze komedie, romantiek, maatschappijkritiek en filosofische vraagstukken, maar is tegelijk leuk en wordt nooit zwaar op de hand.

Geinig filmpje, hoor. Hans Löw doet het prima als robot. De humor is op zich voorspelbaar - een lerend algoritme in een echtemensenwereld, vul maar in - maar de grappen zijn telkens vrij subtiel, zodat het wat mij betreft altijd vermakelijk bleef.

Ook voorspelbaar is het dat kunstenaars de ethische en praktische vragen onderzoeken die ooit (nu eigenlijk al) beantwoord zullen moeten worden, nu AI een steeds grotere rol in ons leven gaat spelen. Hoe echt is de liefde tussen mens en machine? Maar ook: in hoeverre moet je de machine, die gemaakt is om zo menselijk mogelijk te zijn, als een mens behandelen?

Deze film geeft in een slotbetoog wat antwoorden. Dat had wat mij betreft niet gehoeven. Laat het lekker aan de kijker over, je moet als filmmaker volgens mij niet te veel invullen.

Opvallend vond ik het dat de hoofdpersoon niet op zoek was naar liefde, zij vond het ongebonden leven wel prima. Maar uiteindelijk werd die keuze verklaard door een trauma. Afgelopen week zag ik Les Olympiades, waarin bewuste vrijgezellen ook allemaal iets te verwerken hadden en stiekem toch gewoon op zoek waren naar de liefde van hun leven. Dat gebeurt vaak in films, ik zou haast zeggen: altijd. Het monogame huwelijk als heilige graal. Het voelt allemaal zo belerend en zo hopeloos ouderwets. Foei.

Maar toch vond ik het een fijne film. Zo zie je maar.

Die Duitsers toch. De Übermensch is een robot. Ik heb me soms kostelijk geamuseerd om deze preoccupatie.

Uitstekende film waarin een vrouw een paar weken samen leeft met een robot als wijze van experiment. Een gegeven dat gemakkelijk een platte film op had kunnen leveren, maar dat is deze film zeker niet. De interactie tussen mens en robot is hier boeiend uitgewerkt met ook een aantal prima dialogen over de menselijkheid. Subtiel grappig, niet in de laatste plaats door de perfecte vertolking van Dan Stevens als de robot met een menselijk uiterlijk.

Er zijn wel meerdere films in dit genre. Komt wat in de buurt van het eveneens dit jaar uitgekomen After Yang (Film, 2022) waarbij robots akelig dicht komen met de mens en waarbij het onderscheid nauwelijks gemaakt kan worden. Het is een film die het debat opwerpen hoe ver de mens kan gaan om AI te ontwikkelen die de perfectie benadering. Voor good causes misschien minder een probleem, maar wat als ze worden ingezet voor criminaliteit of legerdoeleinden?

Hoewel het voorbij halfweg plots te makkelijk keert - want dat het zou keren is een evidentie in dit soort films - vond ik de gedachtegang van Alma best intrigerend. Ze haalde het ook zelf aan dat ze het gevoel had dat ze tegen zichzelf aan het praten was. Er is geen "wij" in dit verhaal, alleen een "ik". En robots ter ondersteuning in het werkveld is één ding, er een relatie mee beginnen nog een andere. Want deze modellen zijn louter een verbeterde versie van de klassieke veredelde sekspop. In dat opzicht is Kûki Ningyô (Film, 2009) van Kore-eda wel aan te bevelen.

Een film die best gelaagd is met inderdaad prima dialogen en een vleugje humor. Ook het thema "Wat maakt me gelukkig" of het thema "eenzaamheid" komt goed naar voren in deze film. Prima rol overigens van Dan Stevens. Fijn!

Correctie: Dan Stevens speelt de robot.

Aardig tussendoortje.

Een Black Mirror light speelfilm. Had wel iets meer power en tempo mogen hebben.

Duitsers en humor... Ik heb wel geglimlacht maar ik vind het komediegehalte net wat te kort schieten.

Voor deadpan humor is het net wat te stijfjes en is de intonatie en het tempo wat te monotoom.

Met dit gegeven had Alex van Warmerdam bijvoorbeeld meer gedaan.

Het beste van de film is Dan Stevens als de robot. Hij brengt een vleugje mysterie toe aan zijn rol.

Maren Eggert speelt overtuigend een doorsnee vrouw die uitgeblust is in de liefde en vastgeroest is in haar singelleven en alleen leeft voor haar werk.

Het is science fiction natuurlijk maar zo voelt het niet overwegend aan. Het is een charmante, wat gekke, romantische komedie die lekker wegkijkt en nog boeit op de koop toe.

Grappig om zien hoe het "fine tuning" tussen robot en menselijk individu "totaal" moet zijn.

Mooie beeldvorming en fotografie, gevatte dialogen en de Duitse regisseuse Maria Schrader die meer en meer de aandacht opeist.