Niet Schieten (2018)

Sterke prestatie van Jan Decleir, maar internationaal zou deze film niks voorstellen, alleen Belgen hebben hier een connectie bij. Ook niks nieuws onder de zon...

Mee eens.

De hoeveelheid aan goedkope pruiken in deze film stoorde mij enorm. Zo slecht gedaan.

Een indrukwekkend verhaal. Jan Decleir een geweldig acteur.

Wat een verhaal en de opa krijgt van mij 5 sterren

Een tweede keer gezien en toch weer een krop in de keel moeten verwerken. De typische mannenkrop die ontstaat uit woede en onmacht enerzijds en empathie anderzijds. Plus de aversie voor het politiek en ineffeciënt België zoals we het allemaal kennen, postjespakkers in een malafide bureaucratie. Wetende dat de antwoorden er zijn en ze ons wederom in ons gezicht uitlachen.

Bepaalde zaken in de film konden misschien iets anders aangepakt worden. Jonas Van Geel had ik zo gelaten, en al zeker niet in de volledige look van Regi Penxten. Leek alsof hij ieder moment 'Waar zijn die handjes?' ging roepen. Ann Tuts (Doortje) als non, vond ik ook grenzen aftasten bij een dergelijk thema, en dat heeft niks met haar acteerprestaties te maken.

Topprestaties van de grootouders natuurlijk, 2 toppers, en de broers Bakker ook weer sterk.

Zeer degelijke film met Decleir die nimmer teleurstelt, over de beruchte Bende van Nijvel, die zoals in deze film wordt gesuggereerd vanuit de rijksrecherche was opgezet om naar Russisch model false flag operaties uit te voeren om hun budget te vergroten- zo interpreteerde ik de woorden van Lepoudre tenminste (wie heeft ervan geprofiteerd?). Het wordt -gelukkig- in het midden gelaten of die lezing de juiste is, zodat het raadsel kan voortbestaan.

De film focust op een familie die zeer getekend is door de bende, waardoor de nadruk vooral op het drama komt te liggen. Soms zakt het wel wat in en de overgangen naar een nieuwe periode verlopen niet altijd even vlekkeloos- met name Jonas van Geel als volwassen David was een verkeerde castingkeuze. Al met al toch boeiend, en schokkend dat het onderzoek zo werd gesaboteerd-ervan uitgaande dat die details zoals het overhevelen van het onderzoek naar Wallonië kloppen.

Inmiddels heel wat informatie verder en rijker met verschillende boeken over het onderwerp De Bende van Nijvel en afgelopen zomer nog de documentaire over De Bende van Patrick Haemers gezien maar echt opheldering gaat er nooit komen vrees ik hoewel ik toch iedere maand wel even een zoekopdracht via Google doe om te kijken of er nog nieuws is.

Als drama, over deze nationale tragedie, staat Niet Schieten nog altijd als een huis en boet de film niet in qua kracht ondanks dat ik de film vermoedelijk inmiddels 5 a 6 keer gezien heb. Desondanks blijft de film een hoog emotionele vibe hebben, fascineert en schokt rond deze verschrikkelijke nationale schandvlek met louter leed en verdriet. En voor wie zich er in verdiept of interesse heeft gaat het nog veel dieper dan deze film met een België begin jaren '80 die meer weg had van wild west met extreem links en rechtse groeperingen en verschillende bendes die overvallen pleegden, roofden en moorden. Niet Schieten...is slechts een druppel op een gloeiende plaat van de immense complottheorieën die er zijn tot in het de hoogste regionen met staatsveiligheid, de politiek en het Koningshuis. Een raadsel die gemakkelijk mee kan met de grotere raadsels als JFK, Marilyn Monroe, Luther King, Pearl Harbor, 9/11 en waarschijnlijk zullen we de waarheid nooit weten. Niet Schieten vormt met al deze wetenschap een ontzettend fraai en emotioneel beeld van de gemiddelde Belg getroffen door de aanslagen wat leidt tot een prachtige film.

De 9-jarige David van de Steen [Mo Bakker] overleeft in 1985 ternauwernood een overval dat door De Bende van Nijvel wordt aangericht in de Delhaize in Aalst. Zijn vader [Louis Talpe], moeder [Elke van Mello] en zus [Zita Wauters] overleven het bloedbad niet. Grootouders Metje [Viviane de Muynck] en Albert [Jan Decleir], die ooggetuige was van de schietpartij, nemen de zorg voor David voor hun rekening. Albert belooft zijn kleinzoon dat de daders hun straf niet zullen ontlopen, maar ontdekt al snel dat politie, justitie en politici grote steken laten vallen bij het onderzoek naar De Bende van Nijvel. Ten einde raad zoekt hij hulp bij onderzoeksjournalist Hilde de Moor [Inge Paulussen]. Deze boeiende reconstructie van een zwarte bladzijde uit de recente Belgische geschiedenis is gebaseerd op de memoires van de echte David van de Steen en toont op indringende wijze wat de impact hiervan is geweest op slachtoffers en nabestaanden. De titel verwijst naar de laatste woorden die Davids zus uitsprak voor ze in koelen bloed werd doodgeschoten.

Gisteren verscheen in de Vlaamse pers dat het onderzoek naar de Bende van Nijvel na 38 jaar zal worden afgerond. Helaas is men sinds het laatste feit (de overval op Delhaize in Aalst in november ’85) nog niks opgeschoten met het vinden van de daders. Terwijl de publieke opinie (ikzelf incluis) overtuigd is dat een extreem rechtse cel van de toentertijd de rijkswacht verantwoordelijk is met als doel de destabilisatie van België te willen bekomen en door hogere machten van de overheid (justitie, politiek) werd toegedekt. Toch zeggen onderzoekers nu nog koudweg dat er geen spraken is van complot. Maar verder geven ze geen commentaar.

Slachtoffers en nabestaanden werden die 38 jaar steeds aan de zijkant gehouden en zullen dus nu op 28 juni waarschijnlijk te horen krijgen dat het onderzoek wordt stopgezet. David Van Den Steen is een van de overlevenden in de raid van Aast (zijn vader, moeder en zusje kwamen om, hij werd zwaar gewond) en werd een voorvechter om de waarheid boven te halen. Hij schreef er een boek over en dit werd samen met David's inbreng door Stijn Coninx in film gegoten nl Niet schieten. Het is tot mijn verbazing (want Coninx was de laatste jaren met zijn TV werk op routine overgeschakeld) een zeer goede film geworden. Niet schieten is op zijn best als een aangrijpend en ontroerend verhaal van een bejaard echtpaar die de zorgen van hun kleinkind op zich moeten nemen. Het duo Stijn Coninx / Jan Decleir werden na Daens opnieuw succesvol verenigd en de prestatie van Decleir is fenomenaal. Zijn queeste naar DE waarheid is treffend uitgebeeld als iemand die eens met hoop dan weer moedeloos doorheen de dagelijkse gang van het leven gaat. Zijn relatie met zijn kleinkind is mooi getekend met spanningen en generatieconflicten. Er wordt ook stil gestaan bij het onderzoek en de vreemde praktijken tijdens de aanslag (er stonden blijkbaar agenten in de buurt die niet optraden) en erna (politiemensen die verder graven worden weggepromoveerd, dreigbrieven, bureaucratie en onverschilligheid bij de politie cellen) maar er wordt niet tot op het bot gegaan. Begrijpelijk misschien omdat het speculaties blijven maar dit deel van het verhaal blijft jammer genoeg aan de oppervlakte drijven. Maar Niet schieten blijft knap gemaakt (fotografie en score dik in orde) en wist mij zeker mee te nemen met het verhaal van David en zijn grootvader Petje en grootmoeder Metje. Ik werd er stil van van zoveel verdriet en onmacht net als ik gisteren op nieuw stil werd van zoveel onrecht aangedaan door justitie zelf.