De Nederlandse oorlogsfilm De Oost, die eerder al negatief in het nieuws kwam vanwege het afschilderen van KNIL-soldaten als nazi's, heeft geleid tot een rechtszaak. Dat meldt het AD. De Federatie Indische Nederlanders (FIN) sleept de ontwikkelaars van de film voor de rechter voor het niet tonen van een disclaimer, die het fictieve karakter van de film moet benadrukken.
De Federatie Indische Nederlanders, de organisatie die de belangen van het Nederlands-Indisch historisch en cultureel erfgoed behartigt, heeft een rechtszaak aangespannen rondom De Oost van regisseur Jim Taihuttu. Dat weet het AD te vertellen. De organisatie wil daarmee afdwingen dat de makers voorafgaand aan de film een disclaimer tonen, waarin wordt duidelijk gemaakt dat het om fictie gaat, en niet om een waargebeurd verhaal. Eerder deed de FIN al een verzoek aan de ontwikkelaars om deze disclaimer toe te passen, maar daaraan werd destijds geen gehoor gegeven. Om die reden stapt de federatie nu naar de rechter.
Het KNIL in Nederlands-Indië
De Oost speelt zich af in het jaar 1946 en vertelt het verhaal van Johan (Martijn Lakemijer) een Nederlandse soldaat, die samen met honderdduizend anderen wordt uitgezonden om orde op zaken te stellen in Nederlands-Indië. Een tijdje later is Johan helemaal in de ban van Raymond Westerling (Marwan Kenzari), een charismatische legerkapitein. De oorlog begint echter te escaleren en Westerling slaat het verzet van de bevolking met harde hand neer, waarbij hij kampongs laat platbranden en opdracht geeft tot staatsrechtelijke executies. Voor Johan wordt de lijn tussen goed en kwaad steeds dunner en vager.
Vanwege het gevoelige onderwerp lag de film eigenlijk al voorafgaand aan de productie onder vuur door de FIN. Dat vuur werd echter pas echt aangewakkerd door de teaser die 15 november naar buiten werd gebracht. Hierin werden militairen afgebeeld in zwarte uniformen die sterke gelijkenissen vertonen met het pak van de Waffen-SS, werd een gotisch lettertype gebruikt voor de titel en KNIL-kapitein Raymond Westerling voorzien van een 'Hitler-snorretje'. De link met nazi-Duitsland werd daarom al snel gelegd. "Doordat deze film teruggrijpt op historische gebeurtenissen kan de indruk ontstaan dat de film ook de geschiedkundige werkelijkheid weergeeft," zo zei FIN-voorzitter Hans Moll eerder al. "Dat is niet zo. Betrokkenen, maar ook kijkers, hebben het recht om te weten dat de film vooral een eigen interpretatie is van de producent en de regisseur.”
Geen zin in gesprek met criticasters
Regisseur Jim Taihuttu gaf in interview met het ADal eerder zijn reactie op de kritiek die deover zich heen kreeg. In het uitgebreide artikel legde de regisseur uit dat het oorlogsdrama, die meerdere tegenslagen moest doorstaan, wel degelijk ‘exemplarisch’ is voor wat er destijds in Nederlands-Indië gebeurde. "Ik had deze film niet durven schrijven als de basis ervan niet echt gebeurd was," zo werd hij door de krant geciteerd. "Je moet je voorstellen dat jongens van 17 uit de kerk werden getrokken en niet veel later tot hun enkels in het bloed staan. (...) Een soldaat als Johan deed slechte dingen, maar is wel een mens van vlees en bloed van wie je ook gaat houden. Je moet hem begrijpen."
In aanloop naar de release van de film, die vanaf 13 mei op Amazon Prime Video te zien is, heeft Taihuttu maar één boodschap voor de criticasters. "Diverse mensen uit de legertop en veteranen uit die tijd hebben de film gezien en hun goedkeuring uitgesproken. Die paar gekkies zien alleen wat ze willen zien. Mensen met kritiek hebben misschien zelf wel iets op hun kerfstok waarover ze geen verantwoording durven af te leggen."
Reacties (0)