Pociag (1959)

Een Poolse prent waarin de kineast Jerzy Kawalerowicz onder het mom van een misdaadverhaal zorgt voor een gevatte psychologische ontleding en een boeiende sfeerschepping. Hij laat in een naamloos station diverse personages in de trein stappen om ze bij het ochtendgloren te doen arriveren aan de kust van de Baltische Zee. De aanwezigheid van een moordenaar in de nachttrein zorgt voor het thriller-element. Maar eigenlijk domineert de sociale schets van de treinreizigers en de karaktertypering van bepaalde personen onder hen: een geheimzinnige en gekwelde chirurg, een blondine die haar relatie verbroken heeft, een uitdagende echtgenote van een advocaat, een priester die filosofeert over berouw bij een doodzonde en het Laatste Oordeel, enz...

De vertolkingen zijn beheerst. De enge decors van gangen en compartimenten worden knap verwerkt in gevarieerde en markante beeldcomposities. De jazzy soundtrack is bevreemdend. Bijzondere aandacht gaat naar de psychologie van een man en een vrouw die achtervolgd worden door pijnlijke problemen en daarnaast ook naar de houding van de maatschappij in wie een gruwelijk instinct naar boven komt dat de hele groep drijft tot wraakpleging op een ontsnapte misdadiger.

Een niet onaardige forumfilm uit de oude doos. Nederlandse titel in 1959: "Nachttrein"

Uitgebracht door Second Run DVD in Groot-Brittannië. Poolse versie met Engelse ondertiteling. Print is gerestaureerd maar fullscreen. Maakt deel uit van een 4-delige boxset Polish Cinema Classics.

Polish Cinema Classics [DVD] [1958]: Amazon.co.uk

had tot nu toe maar weinig gezien van de Poolse school, maar na deze en vooral ook Zimowy Zmierzch (1957, nog in toevoeging) kom ik er in een sneltreinvaart achter dat ze inderdaad de voorlopers zijn van de Tsjechische new wave. Misschien is dat zelfs een beetje te weinig eer, want ze doen op geen enkel vlak onder voor de films uit die stroming. De vorige van deze regisseur, Prawdziwy Koniec Wielkiej Wojny (1957) , kende vooral opvallend camerawerk, maar zat soms een beetje knullig in elkaar voor mijn gevoel. Hier is alles dynamischer, complexer en subtieler. Het Hitchcock achtige plot houdt alles op de rails, maar wat het daar bovenuit doet stijgen zijn de karakters, het tempo, veel sfeermomenten zoals een plotseling en net even langer vast gehouden blik op de zee dat letterlijk voor wat lucht zorgt aan het einde en natuurlijk de relaxte soundtrack. Volgens de extra's bij de DVD viel de film destijds ook wereldwijd op door innovatief camera/effect werk (inderdaad zeer goed gedaan allemaal), helaas is de films sindsdien wat vergeten, maar Second Run heeft een uitstekend team van cinematische-parelvissers!

Nobody wants to love, everybody wants to be loved

Kan het alleen maar heel erg eens zijn met bovenstaande reviews.

Het treindecor had ik zelfs nog nooit zo bijzonder in beeld gebracht gezien. Er hangt door de hele film een sterke claustrofobische en melancholische sfeer. De muziek doet denken aan het dromerige gezang wat je soms in Giallo's hoort en de openingscene waarin de camera loodrecht vanaf hoog de mensen door elkaar ziet krioelen trekt meteen de aandacht en laat je vanaf dat moment ook niet meer los.

Een zeer gelaagde sociologische thriller die bij de absolute top hoort.

Zo stiekem blijken de Polen toch wel de beste filmmakers van heel Europa te zijn en deze film behoort tot de top van de Poolse film.

De hele film speelt in en rond een slaaptrein op weg naar de Poolse kust met vakantiegangers, bedevaarders en Jerzy die denkt een compartiment voor zichzelf te hebben, maar daar ook een jongedame treft met onduidelijke reismotieven en dan staat de krant vol met verhalen over een ontsnapte moordenaar.

Prachtige soundtrack die gaat van het schone Morricone-achtige gezang naar jazz en weer terug, onderwijl horen we het geluid van de doordenderende trein en zien we het landschap voorbijtrekken en leren de hoofdpersonen en hun mede-reizigers kennen en dat in de tijd dat je de conducteur nog netjes een hand gaf aan het eind van de reis.

Meesterwerk!

Wow, schitterende film. Soundtrack, fenomenaal camerawerk, mooie personages, alles klopt. Meesterwerkje inderdaad.

Van zelfs Artie Show zoals de optiteling aangeeft. Haha.

Aardige film.

Ik had nog nooit van het schiereiland Hel in Polen gehoord. Effe opgezocht. Ziet er gaaf uit.

Prachtige film. Een sfeerfilm met als excuus een soort thrillerplot heeft maar vooral om andere dingen goed is. Het zijn vooral flardjes va het leven van diverse mensen die op dezelfde nachttrein belanden, maar zonder dat het soapy wordt. Met wat nadruk voor de twee hoofdkarakters maar de film zit vol met die fijne schetsjes. Daarbij is de film fabelachtig mooi geschoten met heel zorgvuldige kaders. En een prachtige timing. En daarbij ook nog een superstijlvolle soundtrack die Italiaans aandoet. Van de regisseur zag ik eerder Mother Joan of Angels van twee jaar later. Totaal andere film maar ook veel sfeer en stijl. Ik wil graag meer zien.