Tulitikkutehtaan Tyttö (1990)

Dit schijnt ook een van de beste Kaurismäki's te zijn.

Iemand opgevallen hoe vaak Kati Outinen in Aki's films terugkomt?

Net als een heleboel Hollywood-regisseurs heeft ook hij zijn voorkeuren.

Een uiterst visuele film. Er wordt heel weinig gebruik gemaakt van dialogen, vooral in het begin van de film. Ondanks dat ze op een harde, maar subtiele wijze wraak neemt heb je erg veel symphatie voor haar. Bijvoorbeeld dat ze niet te dans wordt gevraagd aan het begin, leef je met haar mee door de rest van de film.

Net als de andere Aki Kaurismäki films die ik gezien heb (Drifting Clouds, Man without a past), is er weer bandje present dat finse melangolische muziek brengt. Een erg leuk element uit zijn films.

Gelukkig breng ik met mijn 4* de film tot een gemiddelde van 3,5*.

Prachtig bij herziening. Erg visueel. Haast zonder woorden. Wat e-kees al zegt. En prachtige shots in een tempo dat ik erg kan waarderen. Ik verhoog naar 4*

Geen woord teveel en daardoor erg bijzonder, deze film. Het verhaal doet me denken aan een moderne Assepoester, maar dan met een geheel andere afloop.

Het enige minpuntje vond ik de muziek, als die er al was. De teksten van deze Finse smartlappen sloegen dan wel weer mooi op de situatie van de hoofdpersoon.

4*, met kans op verhoging.

Eenvoudig en gortdroog verteld verhaal. Typisch Aki Kaurismäki, vind ik. De film kijkt erg lekker weg, mede door de korte speelduur.

Ik was nooit zo weg van Kati Outinen, maar hier speelt ze erg goed en met zeer subtiele gezichtsmimiek.

Mijn god, wat een treurigheid. Heeft mijn beeld van Finland bepaald. Als ik levensmoe ben, ga ik daarheen. Van Warmerdam heeft hier goed naar gekeken, maar is iets minder zwart.

Ook deze is weer op en top Aki. 1 van zijn beste films dit. Fantastisch van de eerste tot de laatste minuut. Zo'n beetje alle typische Aki elementen zitten er weer in:

- Hoofdrolspeler is een kansloos figuur waarmee het in de film alleen nog maar bergafwaarts gaat
- Niemand heeft iets te zeggen
- Rock & Roll/Jukebox/oude amerikaanse auto's (laatste ontbrak deze keer)
- Dezelfde acteurs als in andere Aki films
- Troosteloze indruk van Finland in z'n algemeen
- Relaties worden met 1 blik gelegd (al gaat dat in deze film maar half op)
- Lange shots van fabrieksmachines
- Shots met stilstaande camera

Alweer levert Aki Kaurismäki, deze keer met The Match Factory Girl, een uitstekende film af waarin op ieder vlak zijn hand te zien is.

Het begint al gelijk met de welbekende sfeervolle rock 'n roll/blues muziek (in andere films van zijn hand vaak ook met andere elementen uit die tijd zoals kledij, auto's…) welke zich doorzet gedurende de gehele film.

Het script en de cinematografie zijn gestript van iedere vorm van uiterlijke opsmuk (uitdragende emoties, slow motion, bewegende camera's, humor, dialogen, …) en deze kaalheid zorgt voor een aangename sfeer van droogheid en troosteloosheid, zonder daadwerkelijk ook die kant door te slaan en werkelijk deprimerend te worden.

Ook nu is de hoofdpersoon, maar weer eens sterk gespeeld door Kati Outinen, iemand die vastgeroest zit is in een uitzichtloze situatie en waarvoor je vrijwel direct sympathie voor voelt. Naarmate de film vordert, lijkt zij langzaam maar zeker haar weg omhoog te vinden. Doch dat is maar tijdelijk want even later gaat ze keihard neer. Dit alles wordt ondergaan met een gevoel van gelatenheid en acceptatie; ook in het eindlot.

The Match Factory Girl is een film welke door zijn duur en vlotte tempo nooit inzakt. Gecombineerd met de eerder genoemde elementen zorgt Aki voor alweer een heerlijk sfeervolle, en in mijn ogen ook feelgood, filmpje.

The Match Factory Girl is ondanks de korte speelduur en een interessant concept een tegenvaller geworden. Het idee is leuk maar de uitwerking blijft te afstandelijk. De film duurt ondanks een speelduur van een ruim uur voor mijn gevoel te lang. Het begin is nog wel boeiend omdat er de hoop en verwachting is dat de film zich positief ontwikkelt. Helaas gebeurt dat niet en is dit voor mij een matige film die ik met maximaal 2* kan beoordelen.

Een leuke film van Aki Kaurismäki, die ik ondanks het behoorlijk depressieve verhaal toch onder de zwarte komedies durf te scharen.

Kati Outinen speelt een prima hoofdrol als loser, die helemaal nergens bij hoort. Niemand vind haar aardig, haar familie niet, en haar collega’s ook niet. Vrienden heeft ze niet en een vriend vinden lukt al helemaal niet. Tel daarbij de troosteloze sfeer van Finland op, en je hebt een film te pakken die je zwaar depressief zou kunnen maken.

Maar dat valt wel mee. Kaurismäki gebruikt hier een soort zelfde minimalistische stijl als Bresson ook weleens doet, maar voegt daar zwarte humor aan toe. Het vrolijke deuntje dat vaak op de achtergrond terugkeert, staat in schril contrast met de vaak fletse voorgrond. Ook bij de mensen die ze vergiftigt, komt dat iedere keer weer terug. Het mooiste moment van de film was toch wel toen Iris in het café ook gelijk maar de man vergiftigt, die haar op dat moment wil versieren. Hoeveel pech kun je als man hebben? Geweldig moment was dat, erg droogkomisch.

Kortom dit is een fijne wegkijker, zeker gezien de korte speelduur. Het is allemaal niet enorm hoogstaand, maar toch regelmatig erg vermakelijk.

3,5*

Dit was waarschijnlijk een van mijn eerste kennismakingen met de films van Aki Kaurismaki, en ik heb deze film dan ook al diverse keren gezien. Het blijft een erg mooie film, met een op zich erg droevig verhaal. Hoewel er ook erg grappige momenten in voorkomen. Typisch Aki Kaurismaki.

Ik heb nu drie films van Kaurismäki gezien en in alle drie speelt Kati Outinen een belangrijke rol. Dat zij een getalenteerd actrice is, laat ze hier weer zien met haar uitzonderlijke mimiek. Maar de film had wel wat meer vlees om de botten mogen hebben. Nu is het grote stappen, gauw klaar: muurbloempje wordt onheus bejegend en neemt keihard wraak. That’s it. Net als in de film zelf, niet te veel woorden aan vuil maken.

Ik weet het nog niet, het is voor mijn persoonlijke smaak misschien toch wat kaal. Of ik moet aan Kaurismaki's stijl wennen, dat kan ook. Hoe dan ook, ik hoop dat Le Havre iets grijpender is.

Mijn eerste kennismaking met Kaurismaki, en ook al ben ik nog niet overtuigd, toch was dit best aardig. Het is een leuk uitgewerkt wraakverhaaltje met inktzwarte humor in een wel heel deprimerend uitgebeeld Finland - niet het mooie land dat ik ken, maar een grauwe, afgeragde bende bevolkt door stugge hufters. Ik zeg trouwens wel dat het leuk uitgewerkt is, maar het wordt wel heel erg op z'n Fins verteld: weinig spraakzaam (ik geloof dat Iiris, ondanks dat ze bijna continu in beeld is, pas na een kwartier wat zegt), gortdroog en zeer understated. Daar hoort ook bij dat veel geimpliceerd wordt of buiten beeld gebeurt, in plaats van dat er heel veel getoond wordt. Ik snap het commentaar over kaalheid dan ook wel.

Ik ga ook zeker binnenkort nog wel een Kaurismaki uit de kast pakken, ik ben wel benieuwd naar zijn werk en toch ook wel hoe hij bijvoorbeeld een compleet ander soort film als Leningrad Cowboys Go America aanpakt.

Iris lijkt aan een vorm van anhedonie te lijden, het onvermogen om te genieten. Ze leeft in een ontzielde, mechanistische wereld. Haar privéleven is even opwindend en gevarieerd als de lopende band in de luciferfabriek. Op tv zien ze de historische gebeurtenissen op het Tienanmenplein, maar het lijkt hen niet te raken. Het statische gebruik van de camera versterkt dit gevoel van lethargie.

Haar omgeving is vrouwonvriendelijk. Mannen buiten haar uit als huishoudster of als vluchtig avontuurtje. Ze heeft nooit voor zichzelf op leren komen. Wanneer ze dat uiteindelijk toch doet, is het op een foute manier. Ook haar moordmethode, rattengif, is passief. Zij zou het onmogelijk met een mes of een vuurwapen kunnen doen.

Met haar uitgestreken gezicht weet Kati Outinen een personage neer te zetten dat in al haar saaiheid toch boeiend is.

De originele Finse titel is een tongue-twister.

Een eerste kennismaking met de beruchte Aki Kaurismaki

Na een wat moeizame start met de lange fabriekshots (die ik te lang vond), en de weinige interactie (dialoog hoeft niet, maar ik heb op zijn minst toch graag non-verbale interactie tussen personen), werd het na 1/3e toch een pak beter toen er iets meer vaart in kwam, met onder andere de enorm droge zwarte humor (heb wel een keer of vijf raar gekeken: bvb. "I'm pregnant", zegt Iris. Haar collega antwoordt ongeinteresseerd met: "Really...", en loopt dan droogjes weg. Geniaal ) En zo waren er nog wel wat scènes. Veel gebeurt er verder niet echt, maar het is wel boeiend genoeg vanaf dat moment.

Wat elementen die me opvielen: het minimalisme, een verhaal over mensen die aan de rand van de samenleving staan en een heel zwart en sober beeld dat geschept wordt over het toenmalige Finland. Meeste dingen zijn hierboven verder ook al opgenoemd. De muziek op de achtergrond vond ik verder ook van toegevoegde waarde, hoewel het nog kaler zou zijn met minder drukke muziek dan die Finse schlagers of smartlappen.

Al bij al samengevat is het niet echt helemaal mijn cup of tea, maar door de zwarte humor en de korte speelduur is het allemaal best wel ok.

Puike film van Kaurismäki, wel de beste die ik tot nu toe gezien heb. Wederom schotelt hij de kijker een zwaarmoedig Finland voor, met lullige dansavondjes en mensen met moeilijk haar. Je krijgt al snel sympathie voor het muurbloempje Iris, die een troosteloos leven leidt, maar zich na tegenslagen ontpopt als een "empowered" wraakengel.

De film duurt maar iets meer dan een uur, maar nergens voelt de film gehaast- de regisseur houdt een strak tempo aan, waarbij de beelden meer zeggen dan de spaarzame dialogen (die sowieso niet veel meer om het lijf hebben dan korte uitroepen: "een biertje"; "hoer!" e.d.). Visueel is The Match Factory Girl zeer verzorgd, acteren is prima, en valt extra op omdat de acteurs nauwelijks tekst hebben om op terug te vallen, De passende soundtrack bestaat uit foute schlagers en Leningrad Cowboy-surf rock.

De zwarte humor vond ik zeer geslaagd, een paar voorbeelden zijn al genoemd, ik vond de pijnlijk ongelijke relatie met de one night stand ondanks alle treurigheid stiekem ook wel komisch. Zelden een botter personage tegengekomen.

Een fraaie en aangrijpende Finse smartlap. Zelden is eenzaamheid en troosteloosheid beter uitgebeeld.

Verdrietige film. Zonder ondertiteling gezien, maar doordat er weinig gesproken wordt kon ik het redelijk goed begrijpen, en de dingen die ik niet goed begreep, heeft het verhaal op Wikipedia mij achteraf duidelijk gemaakt. Het is een filmhuis film waarin de sobere, sombere sfeer goed overkomt. Het acteerwerk vind ik ook goed en het verhaal vind ik redelijk boeiend. De minimalistische, vrij simplistische, manier waarop het gebracht is vind ik enerzijds een beetje saai, maar anderzijds vind ik het juist heel krachtig en passend bij het verhaal. Wat mij betreft is de (korte) speelduur precies goed voor deze film. Een voldoende. 3,5*

Eenvoudig maar effectief. Het gebrek aan empathie en communicatie tussen de personages wordt wel erg ver doorgedreven, waardoor het geheel wat kluchtigs krijgt. Mooi gebruik van muziek, het beeld aan het einde van Iris rokend in de stoel mocht er ook zijn. Sowieso leuk om Kati Outinen in deze jonge rol te zien. Prima film dus, lekker kort, maar erg simpel en wat mij betreft zeker niet tot het beste behorend van Kaurismaki.

Een heel trage film. Vond ik dit erg? Nee, zeer zeker niet. Daardoor had ik alle tijd om te kijken naar de trieste omgeving waarin de al even trieste actrice Kati Outinen zich voortbewoog. Ik vond dat ze met haar rol een super zielig meisje neerzette waarvoor ik, ondanks de schijnbare afstandelijkheid, toch heel veel empathie op kon brengen. Aki Kaurismäki heeft weer eens bijzonder knap werk afgeleverd.

Droog en traag. Shots van een minuut met stilstaande camera op een gebeurtenis zoals lezen en een slok nemen zijn geen uitzodering. Aandachtig probeer ik dan op kleine details te letten, maar in de meeste gevallen maakte dat weinig uit. Het verhaal houdt het simpel, geen diepere lagen, gewoon van A naar B. Tekst is vrijwel afwezig (wat kun je veel visueel doen), het doet soms aan als een mime-spel. Best wat ingrediënten dus om het saai te maken.
De kracht zit hem in het droogkomische wat daarmee teweeg brengt. In het begin twijfel je nog even of je naar een persiflage zit te kijken, maar het is natuurlijk ook een film uit een ander tijdperk. En dit nou echt hét beeld van Finland en zijn ijskonijnen, of tóch de hand van de regisseur. Het debiele van bijvoorbeeld als muurbloempje bij je eerste seks meteen zwanger worden kan wat vervelend rechtlijnig aandoen, maar als je het in het perspectief van absurdisme zet, past het beter. Een handvol scenes geven een fijne dosis subtiele zwarte humor, maar meer dan een glimlach wordt het niet. De scene waar ze de versierder met een lieve lach een scheutje gif geeft is het hoogtepunt, daar hadden we meer van mogen zijn.
En toch wel een plotgaatje voor de toch niet onbelangrijke rattengif; volgens mij is dat spul zeker niet smakeloos en zou opgemerkt worden, en werkt het niet zo a la minute.
Wel aardig, met potentie, maar toch wat te afstandelijk en traag om echt interessant te zijn.

Ik zit intussen aan een reeksje Kaurismäki nu zijn oeuvre is verschenen op Mubi. Na zijn Fallen leaves, die momenteel in de bioscoop draait, toch voor mij zijn beste die ik afgelopen week/weken zag. Een soort wraakfilm zowaar van een schuchter meisje wiens emmer van vernederingen is volgelopen.

Een Kati Outinen die opnieuw weet te imponeren. Een meisje om medelijden mee te krijgen. Niet onknap, maar wellicht te weinig drive om niet als laatste op het bankje verzeild te raken wanneer mannen hun danspartner uitkiezen.
Wanhopig op zoek naar de liefde. Terecht gekomen bij een gegoede, maar egoïstische opportunist. Tegen beten weten in zich vastklampend aan hem ondanks zijn botte gedrag.

En thuis is het niet veel beter. Het loon dient afgestaan te worden en van enige emotionele binding is geen sprake. En als ze zwanger blijkt, heeft ze helemaal afgedaan. Wel een komitragische situatie met die sinaasappel...

Haar wraakidee is nogal simplistisch. Geen wonder dat ze tegen de lamp zou lopen, maar het kan haar niet schelen, denk ik. Daar was het haar niet om te doen... Sterk!