Zoku Sugata Sanshirô (1945)

In dit vervolg neemt Sugata Sanshiro het op tegen de Amerikaanse bokskampioen. En hij wordt ook uitgedaagd door twee karateka's die de jongere broers blijken te zijn van de bad guy uit het eerste deel.

Hoofdrolspeler Susumu Fujita doet het prima en zijn personage is de goedheid zelve. De setting van het eindgevecht is weer erg mooi met die hevige sneeuwval. Toch is dit allemaal wat minder dan de eerste film en het is dan ook best wel een overbodig vervolg.

Kuroswa beschouwde vervolgen als opgewarmde prak van de dag ervoor en heeft zich blijkbaar tot de slotscène in de sneeuw nauwelijk kunnen motiveren om er wat van te maken. Waar het eerste deel aangenaam verrassend was: droogkomisch, lichtvoetig en in zekere zin wel wat moralistisch, maar zelfs dat was prima te doen omdat het meer informatief dan uitleggerig werd.

Maar van al die kwaliteiten is hier nauwelijks iets terug te zien. Het gaat van de hak op de tak en écht focus en sympathie voor onze held is er nauwelijk op te brengen - tot dat slotgevecht dus. Want Kurosawa tovert daar wat miniaturen in beweging, schaduw en actie. Helaas te laat om de film écht nog wat vlees op de botten te geven, dus de epiloog komt wat als mosterd na de maatlijd.

Ik las dat de film ondanks de insteek nauwelijks een succes werd in eigen land omdat niemand zat te wachten op bioscoopvertier in 1945 en er ook nauwelijks biocsopen overeind stonden om de film te vertonen.

Akira Kurosawa's sequel

Volgens mij heeft hij het in heel zijn carrière maar 1x gedaan maar met Judo Saga II heeft Kurosawa een sequel gemaakt. Hij stond zelf niet te springen voor het idee, hij vond dat alles al was gezegd in de voorganger en deed dit tweede deel enkel en alleen omdat het moest van de productiemaatschappij, maar ik dacht dat een regisseur van zijn kaliber zelfs van een film waar hij niet veel van moest hebben nog wel het beste van ging maken. Een kleine inschattingsfout langs mijn kant in ieder geval..

Want deze sequel is over de gehele lijn minder dan de voorganger. Weinig echt mooie scènes (hoewel de climax wel weer om van te smullen is, jammer dat de kwaliteit van de print niet zo goed overeind is gebleven) maar ook op narratief vlak is dit effectief redelijk veel van hetzelfde. De regisseur beseft echter goed genoeg dat hij dit niet te lang moet laten duren en de film krijgt sowieso wat een extra vaart wanneer de broertjes Higaki op de proppen komen. Judo Saga II werd dan ook nog eens in volle oorlogsperiode gemaakt en dat zul je geweten hebben, want de moraliserende vinger en het "Japan boven al de rest!" gevoel komt regelmatig bovendrijven. Is dat erg? Neen, het is en blijft nu eenmaal een product van zijn tijd en het levert eigenlijk hier en daar nog wel een interessante scène op.

Nog een goed punt is dat nagenoeg de volledige cast terugkeert. Susumu Fujita blijft de moeite als de Sanshiro Sugata die eigenlijk met zichzelf geen blijf weet. Hij weet met het weinige script toch ietwat diepgang in zijn rol te leggen en het is dan ook jammer dat de chemie met Yukiko Todoroki (Sayo) een beetje verdwenen lijkt te zijn. Let vooral ook nog op de dubbelrol van Ryûnosuke Tsukigata als Gennosuke Higaki (de slechterik uit het eerste deel die niet al te goed uit het gevecht met Sanshiro is gekomen) maar ook als Teshin Higaki, één van de twee broers van Gennosuke. Ook Akitake Kôno is als de andere broer (Genzaburo) een interessant personage maar ook hij wordt een beetje onderbelicht, al heeft die allerlaatste scène met het mes toch ook wel zijn kracht.

En net daardoor kom ik nog nipt aan 3*. Er is veel niet goed aan deze Judo Saga II en het origineel is effectief beter, maar hoewel het een film is met een regisseur aan het roer die er geen zin in had, zitten er toch een aantal zaken in die ik echt wel kon waarderen. Noem het kijken door een roze bril omdat de man nog altijd tot één van mijn regisseurs behoort maar een 2.5* kreeg ik toch net niet over mijn hart.

3*

Opmerkelijk dat hier een Japanse judoka eerst een handtastelijke Amerikaanse matroos in het water mag gooien en daarna een gevierde Amerikaanse bokser knock-out mag werpen – kennelijk had de Amerikaanse bezetter daar niet zo'n moeite mee. De rest van de film is inderdaad min of meer een lauwe voortzetting van het eerste deel, maar met de gebroeders Higaki heb je toch twee waardige tegenstanders in huis, de één de vleesgeworden rancune, de ander opgemaakt als spook incusief lange haren en gestifte mond. Het climactische gevecht in de sneeuw is inderdaad fraai (hoewel ook wel wat te theatraal, inclusief een boompje dat na een karateslag doodmidden breekt maar duidelijk al van tevoren was doorgezaagd), en het einde (wanneer je niet weet wat de epilepticus met dat mes gaat doen) is nog steeds creepy. Overigens is ook het bezoek van de stervende Gennosuke prachtig: hij is inmiddels zó afgetakeld dat hij bijna doorzichtig is. Toch wel veel moois in een film waar Kurosawa een lagere dunk van heeft dan ik.

Vandaag de Judo Saga gezien, wat toch wel vooral bewijst dat het geen wonder is dat judo op film een curiositeit is. Het eerste en betere deel van de saga is traditioneel van opzet, en gaat vooral om de innerlijke strijd van Sugata, deel twee lijkt vooral bedoeld om de Japanse cultuur te promoten ten opzichte van de invasieve buitenlandse (Amerikaanse) invloeden. Sugata is een samenvatting van alle Japanse deugden en daardoor als personage saaier dan in deel één. De gevechten tussen de verschillende disciplines klinken op papier interessant maar zijn erg matig uitgevoerd. De setting in de sneeuw bij het eindgevecht was wel mooi, maar het gevecht met de karateka zag er niet uit, mede omdat de karateka niet echt karate leek te beheersen, of dat in elk geval knap camoufleerde.