Nihon no Yoru to Kiri (1960)

De kunstmatige stijl van de groep op de bruiloft en flashbacks is geforceerd en staat elk ritme en vloeiende verhaallijn (en daarmee inleving etc) in de weg. Jammer. Oshima's andere (links-geëngageerde politieke) werk uit de Jaren 60 is mne beter bevallen. Wellicht was dit een té persoonlijke periode en had hij wat weinig afstand.

Wat Mochizuki aanhaalt is inderdaad duidelijk de zwakke plek van de film, maar ik reken het Night And Fog In Japan wat minder zwaar aan. Mede door mooi camarawerk, een bij vlagen interessante en vaak subtiele psychologie en vooral de sterke aan Animal Farm herinnerende eindscene.

Maar als geheel duidelijk taaier en veel minder universeel dan de twee andere films die Oshima in 1960 maakte (wie doet dat trouwens nog, buiten Miike, met drie films in één jaar komen?).

3.0*

Inderdaad een taaie film om door te komen. Helemaal een afrader voor mensen die niet veel van deze geschiedenis af weten of daar geen binding mee hebben.

Voor degene die dat wél hebben, is dit een intrigerend stukje geschiedenis en een film die al heel vroeg dezelfde punten (op dezelfde manier) aansnijdt als deze Wakamatsu film uit 2007 Jitsuroku Rengô Sekigun: Asama Sansô e no Michi (2007)

Ook op cinematisch niveau is Oshima één van de vroegste vernieuwers uit de post-WO2 generatie. Gezien de titel en het links-politieke onderwerp van deze film is er een duidelijke invloed van (de op dat moment nog maar nauwelijks begonnen) Resnais en Godard die ook later terug te vinden is bij Wakamatsu, Kiju, Terayama, Kuroki en vele andere Japanse experimentele / new wave cineasten, maar aangezien hij in 1960 al met verslagenheid terug kan kijken op de beweging, loopt hij op een bepaalde manier ook voor op zijn Franse collega's (en andere verwante geesten zoals Fassbinder) die nog een jaar of 8 nodig hebben voor de boel in Europa ontploft. Een belangrijk persoonlijk document dus, zowel binnen de Japanse cinema als de gehele.

Op dezelfde manier? I beg to differ. De Wakamatsu is lineair en de kern van die film speelt zich veel later af. Hij vliegt met getallen door het begin van de jaren '60 heen zonder veel diepte, terwijl Oshima twee groepen links (de jongeren begin '60 en de ouderen uit de jaren '50) met elkaar confronteert en daarmee een pessimistische analyse van begin '60 geeft. Daarom snap ik ook niet waarom hierboven over "te persoonlijke" film gesproken wordt.

Oshima speelt met allerlei parameters van film op een manier waar Wakamatsu niet bij in de buurt komt. Niet voor niets dat Desser (die niet bij iedere wiebeling van de camera "new-age" roept) Nihon no Yoru to Kiri als "echte" startpunt van de Japanse N-W ziet.

Verder wel eens dat de film eigenlijk veel en wel behoorlijk specifieke voorkennis vereist om helemaal te kunnen volgen.

persoonlijk in de zin dat het duidelijk is dat Oshima zeer persoonlijk bij dit onderwerp betrokken was; en daarom misschien ook minder consessies doet aan een vloeiende dramatiek omdat hij het belangrijk vind wat zijn karakters te zeggen hebben. Dat wou ik ook min of meer aangeven met "op dezelfde manier". Ook Wakamatsu vertelde een verhaal dat hij zeer graag wou vertellen door persoonlijke betrokkenheid en ook hij laat zijn karakters stevige discussies houden, ook al staat dit een conventioneel drama in de weg...

het zijn verder zeker twee verschillende films, vandaar ook mijn sterk verschillende waardering, maar in elkaars verlengde versterken ze elkaar ook

Ik zie die persoonlijke betrokkenheid met de gebeurtenissen als oorzaak voor een probleem met de film gewoon niet. De Wakamatsu voelt een beetje als een verontschuldiging, decennia later, terwijl de linkse Oshima al in 1960, in ieder geval deels, links van buiten bekijken kan met een scherpere analytische blik dan Wakamatsu, die in dat opzicht tamelijk vlak blijft.

Ik doel verder ook niet op het verhaaltje, maar op de vorm waarin Oshima allerlei filmconventies radicaal op de schop neemt en daarmee bewust distantie schept. "Vloeiende dramatiek" is niet mislukt, maar wordt niet eens gezocht. Wakamatsu is veel conventioneler, al deed diens film me, als kijker nú, meer dan die van de intellectueel Oshima.