Youth without Youth (2007)

Alexandra Maria Lara en Bruno Ganz spelen weer eens samen - jammer dat er niet meer uitkomt, deze keer. Jammer vooral van het te ingewikkelde en te vage verhaal. En daar wordt dan ook nog eens vanalles bij gesleept waardoor het helemaal niet meer te volgen is. Jammer - zonder die onzin was het misschien nog wat geworden. Sommige shots zijn best mooi, maar blijven in het luchtledige - je kan duidelijk zien dat er zeker voldoende talent bezig is, en daarom eigenlijk des te triester dat dit het resultaat is.

Supersaaie film. Ben er niet in geslaagd om hem uit te kijken. Echt slaapverwekkend.

De film snijdt wel interessante thema's aan, maar werkt ze niet allemaal even goed uit. Sterker nog, na een uur lijkt er wel een compleet andere film te beginnen en lijkt dan een tijdje volledig de richting kwijt.

Ik vind het met Coppola vanaf de Jaren 80 moeilijk echt een signatuur, thematiek of zo te herkennen in zijn films: Gardens of Stone, Dracula, Jack. Geen idee hoe dat precies allemaal bij hem vandaan komt. Het rijtje Youth Without Youth - Tetro - Twixt zal toch niet bij iedere filmliefhebber direct bekend voorkomen en toch zijn het de laatste 3 films van één van de bekendste regisseurs (qua naam). Ik moest ook ene beetje denken. Stanley Kubrick eindigde zijn carrière met een sjieke film die helemaal raak was en helemaal klopte, het lijkt een beetje dat Coppola hier ook zoiets probeerde (qua vormgeving, thematiek en bron), maar Coppola heeft dan blijkbaar toch niet het brille van Kubrick.

Mooi in beeld gebracht, maar vrij trage en lange film. Het plot interpreteer ik als volgt: Tijdens de 2de wereldoorlog onstaat een "nieuwe mens" met ongekende intellectuele vaardigheden, waarbij de vraag is of hij deze voor goed of voor kwaad zal inzetten. Zijn liefde voor talen en de zoektocht naar de oertaal wordt gepersonificeerd door een vrouw, zijn geliefde. Als blijkt dat door het vinden van de oertaal zijn geliefde zal sterven, kiest hij voor het goede en daarmee het falen van zijn levenswerk.

Een draak van een film. Maar ik ben gelukkig niet de enige die dat vindt.

Ik kon er geen touw aan vast knopen. Terwijl ik toch best behoorlijk bekend ben met de situatie in het vooroorlogse Roemenië en het literair-filosofische klimaat daar. Want daar rept hier niemand over, vreemd genoeg. Het 'verhaal' komt niet uit de koker van Coppola, maar van de Roemeense filosoof Mircia Eliade.

Coppola wilde geen films meer maken waarin hij concessies moest doen aan de filmstudio's. Hoera! Hij vergat alleen dat je geen films maakt voor je eigen lol, maar ook voor een publiek. Coppola wilde kennelijk deze novelle van Eliade verfilmen, en niemand hield hem tegen. Met die Eliade is wat vreemds aan de hand. Heel erg kort door de bocht gesteld: een fascist van het zuiverste water. O zeker, de filosofische denkwereld van Eliade gaat echt wel wat verder dan dat, maar er is niemand die de essentie daarvan kan samenvatten. Maar Amerikanen hebben geen verstand van fascisme, herkennen het ook niet. Daarom werd Eliade na de oorlog mateloos populair in Amerika. Maar niet in Europa.

Dat zit zo. Het intellectuele leven in het vooroorlogse Roemenië werd beïnvloed door het opkomend fascisme en het traditioneel heftige antisemitisme. Velen werden dan ook medestander van wat later bleek een van de meest moordzuchtige fascistische en antisemitische bewegingen te zijn geweest, de Ijzeren Garde. Dan hebben we het over Nae Ionescu, Emil Cioran en reeksen andere romanschrijvers, toneelschrijvers, wetenschappers, journalisten en filosofen, onder wie ook Eliade. Maar Eliade was een handige duivel, en wist zich aan het begin van de oorlog met een beurs van de regering uit de voeten te maken naar Londen. Daar bleef hij lekker buiten schot, en verdween na de oorlog naar Amerika, waar ze niet zo op de hoogte waren met z'n denkbeelden.

Geinig hè. Die 'nieuwe mens', waarnaar hij op zoek was (hierboven aardig samengevat door yesplease), we weten dus nu zo'n beetje waar dat op gebaseerd was. Maar het waren geen domme en verblinde jongeren vol idealen hoor. Door hun nauwe banden met de intellectuele wereld in Frankrijk is hun invloed lang zichtbaar gebleven. Je zou zelfs kunnen beweren dat hun invloed mede bepalend is geweest voor het naoorlogse existentialisme. Interessant daarvoor is ook de documentaire Apocalipsa dupa Cioran' (1995) (Apocalypse according to Cioran) van Gabriel Liiceanu.

Coppola vat zo’n beetje het hele oeuvre van Nolan samen in een film: tijdslijnen, dubbelgangers, veroudering, slapeloosheid en geheugenverlies... Gooi daarbij ee flinke scheut religieus fylosofische levenselixer en je krijgt youth without youth.

Maar Coppola legt niks uit, hij laat je het aanschouwen en meebeleven. Op zich hou ik daar wel van, maar het was wel even doorbijten en goed opletten geblazen. Vanaf de tweede helft, wanneer er zich een relatie ontspint, kon ik het steeds meer waarderen.

Ben erg benieuwd naar de audio commentaar track van Coppola, hopelijk geeft die wat broodnodige toelichting.

Intrigerend werk.

3,5

Coppola doet Wim Wenders, zo kun je deze vage bedoening wel omschrijven. De onduidelijke plot wordt bevolkt door vreemde personages en er is geen moment dat de film weet te boeien. Het akteerwerk is ook van zeer bedenkelijk niveau. Coppola is klaarblijkelijk één van de belangrijkste lessen van het filmmaken vergeten: er moet wel een publiek voor je film zijn.

Ik vraag me af of ik niet liever Coppola heb die zijn ziel aan de commercie verkoopt als dit is wat hij echt wil maken. Want waar er her en der thematisch boeiende aanzetjes zijn en de film aan een hele batterij beter en zelfs erg goed werk doet denken is dit een taaie bedoening die nergens gaat bloeien en nooit tot leven komt. Ik vond het nogal doods. Ik lees in Fransmans post dat de roots van de novelle wat bedenkelijk zijn en dat bevestigd wel een kwade gedachte die even door me heen schoot. Het mixje aan fascinaties zat me al niet helemaal lekker. Coppola is een betekenisloze regisseur geworden een man die piekte tussen begin jaren '70 en begin jaren '80, maar hoeveel relevante films maakte hij nog sinds Rumble Fish uit 1983 (oke misschien de derde Godfather met wat goede wil, maar verder)? Of heb ik een meesterwerkje (al dan niet over het hoofd gezien door de wereld) gemist. Ik hou me aanbevolen.