Porcile (1969)

Extreem bizarre,vrijwel onbekende Pasolini waarvan ik niet weet wat de bedoeling ervan is.Shockcinema is het zeker,overigens meer door de thematiek dan door expliciete beelden,die zijn vrijwel afwezig .
Voor alle duidelijkheid:de 2 verhalen lopen door elkaar heen en worden gescheiden door bizar cutwerk,al hebben ze als verbindend element Davoli,die in beide delen even opduikt.
Het kannibaalgedeelte heeft veel weg van een Jodorowsky of Arrabal,met allerhande hermetische symboliek.Gesproken wordt er in dit deel overigens niet,muv het beruchte credo over de geneugten van kannibalisme en misdaad,3x uitgesproken.Overigens lijken de executeurs gemodelleerd te zijn naar de inquisitie.
Het gedeelte in Duitsland is zo mogelijk nog vreemder en heeft iets weg van een soort zwart-komische voorloper van Salo.In dit stuk ontmoeten we warempel Wazemsky en Leaud ,in wier gesprekken P. de geest van '68 en het werk van Godard(la chinoise)lijkt te persifleren.De 2 industrielen zijn duidelijk reeds de voorlopers van de libertijnen uit Salo,ouwe nazi's waarvan 1 uitgedost met een heuse Führer snor.Geen wonder dat Leaud,diens zoon,zijn toevlucht neemt tot de zwijnen die wel raad weten met dit hapje.

Als ik dit zo zie dan bekruipt mij het gevoel dat ik Medea en vooral Edipo Re eens zou moeten herzien. Pasolini's woestijnfilms. Iets dat ik met uitzicht 'op het einde van de canon' ook wel in afzienbare tijd mee ga beginnen (begin met Fellini deze zomer).

Met Yoshida's Arashi ga Oka nog op het netvlies van enkele weken terug nu deze vulkaan film. Pasolini was ook uitermate geschikt geweest voor een interpretatie van Wuthering Heights en van de gehele Russische literatuur, en..... Leek wel een openbaring gisteren, ademloos gekeken. En dat terwijl dit niet mijn eerste Pasolini is, sterker nog het was de enige die ik nog niet had gezien.

Het kannibalendeel is vlekkeloos. Even had ik het idee dat een film die alleen over dat deel zou gaan een meesterwerk zou hebben opgeleverd en de rest er 'intellectueel' doorheen is geweven, maar gaandeweg, vanaf de komst van Tognazzi denk ik, fascineert die moderne mens van rede en redelijkheid ook. En werkt de combinatie. Pasolini op zijn best.

Enige smet is het bekende probleem uit die tijd van de gedubde (Franse) acteurs. Normaal kun je je daar wel overheen zetten, maar als Jean-Pierre Léaud rechtstreeks in de camera teksten declameert wringt het toch (een beetje).

Wat is dit?

Deze film van Pasolini - de enigste film die ik van hem nog niet gezien had m.u.v. de kortfilms - tot mijn grote verbazing van het internet kunnen plukken. Mijn mening over dit minst bekende werk van Pasolini is nogal verdeeld;
het gedeelte wat zich op de vulkaan de Etna afspeelt is groots. Prachtige beelden van het desolate vulkaanlandschap dat oogt als de hel op aarde. Tevens liet Pasolini net zoals in "I Racconti di Canterbury" zien hoe afschuwelijke het lot was voor diegenen die door de inquisitie veroordeeld werden.
Het gedeelte wat zich in het kasteel afspeelt vind ik duidelijk minder. Veel oeverloos geleuter waar ik toch echt de betekenis niet van in zie. Toch moest ik bij het zien van de beelden onmiddellijk denken aan Saló, waar deze film qua stijl toch het meest op lijkt.
Opvallend verder het melodietje wat op de vulkaan door de jonge soldaat - die helaas een vreselijk lot te wachten stond - gefloten werd. Deze melodie herken ik van Morena me llaman, voor mij misschien wel de mooiste song uit de Middeleeuwen. Het is ook de eerste keer dat ik een melodie daarvan in een film hoor.

Waardering;
4,5* Het gedeelte op de Etna
2,5* Het gedeelte in het kasteel.

Zoals reeds aangegeven houdt Porcile qua sfeer ook voor mij zowat het midden tussen Edipe Re (het woestijnverhaal) en Saló (het kasteelverhaal). Het verband tussen de twee is mij evenwel niet altijd even duidelijk. Vrije suggestie, zou ik zeggen... Mooi en confronterend is het alleszins.

Pasolini en de kannibaal

Ik ben nog niet helemaal overdonderd van Pier Paolo Pasolini's "Mythical Cycle". Edipo Re was een goede film, maar Teorema is één van de slechtste films tout court die ik ben tegengekomen. Een link tussen beide films was me al ontgaan en ik verwachtte met Porcile, de 3e in een reeks van 4, niet tot veel meer duidelijkheid te komen. Gisteren dus een beetje twijfelend in de zaal gaan zitten.

Al deed het me wel deugd dat dit toch een interessantere zit is dan Teorema en toch weet de Italiaan me hier toch weer niet voor de volle 100 procent te overtuigen. Weeral beelden van een vulkaan (naar het schijnt de Etna, ik zou het niet weten aangezien ik er nog nooit ben geweest) en deze keer twee aparte verhalen die enkel en alleen aan elkander worden gelinkt door de aanwezigheid van Ninetto Davoli. Het ene verhaal speelt zich dus af op de Etna en gaat over een kannibaal die wat aan zijn vader heeft gepeuzeld en met een aantal vriendjes blijkbaar nog honger heeft terwijl het andere verhaal zich in één of ander gigantisch landhuis afspeelt waarbij een jongeman (wiens vader een Hitler lookalike is) zich amuseert met varkens. Klinkt allemaal nogal raar en dat is het bij vlagen ook. Het kannibalen gedeelte kon me in ieder geval het minst boeien. Het zijn vooral de leuke dialogen tussen Julian en Ida die de film in het begin interessant houden. Nadien komt de focus meer op de vader van Julian te liggen (de Hitler lookalike dus) en wordt je getrakteerd op een aantal conversaties tussen hem en een zekere Herdhitze. Lijkt me vooral de bedoeling te zijn geweest om commentaar te geven op de nasleep van de Tweede Wereldoorlog en het werkt.

Jean-Pierre Léaud is mij vooral bekend van een aantal François Truffaut films dus ik vond het wat vreemd om hem opeens in een Italiaanse film te zien opdraven. Al snel blijkt het dat hij gedubt is en toch valt er weinig op Léaud aan te merken. De conversaties met Ida (een goede Anne Wiazemsky die me nu veel meer kon bekoren dan in Teorema) zijn vlot en boeiend. Nadien verandert de toon wat naar mijn gevoel. De gesprekken tussen Alberto Lionello (Julian's vader en Ugo Tognazzi (Herdhitze) zijn even interessant als die van Julian en Ida, maar het voelt erg broeierig en beklemmend aan. Moeilijk aan te duiden waarom juist, maar ik neig ernaar om het aan de kunde van Lionello en Tognazzi te wijten. Kleine bijrol nog voor Ninetto Davoli, solide zoals altijd, en ook Franco Citti verschijnt nog even als mede-kannibaal.

Weinig reacties en stemmen hier. Geen idee waarom deze juist zo onderbelicht is gebleven, want dit is gewoon Pasolini ten voeten uit. Thematisch gezien klinkt dit allemaal nogal walgelijk (Julian wordt tenslotte ook opgegeten door varkens), maar Pasolini kiest ervoor om niet te schofferen en laat alles buiten beeld of van veraf zien.

3*

De aanwezigheid van Leaud (sowieso vaak van buitenlandse acteurs) vindt meestal een achtergrond in de co-productie. Dit geval een Franse co-producent die vaak wel zal eisen dat een deel van de crew (zowel techniek als acteurs) uit het betreffende land komt. De Italianen en Fransen liepen continu bij elkaar over de vloer in de Jaren 60 (50 en 70 ook wel, maar minder). Mastroianni in Franse films, Piccoli in Italiaanse etc. En die dub dat is een van de kenmerken van de Italiaanse cinema - vaak nogal wennen inderdaad, soms storend.