A Few Good Men (1992)

De scène in de rechtbank met Jack Nicholson doet mij altijd denken aan de scène van Al Pacino in de schoolrechtbank in scènt of a woman. De strekking is anders, maar de acteerprestaties niet. Die is van beide van heel hoog niveau.

Nogmaals bekeken. Eigenlijk alleen voor de scene met Jack Nicholson:

You want answers?

- I want the truth!

You can't handle the truth!

Legendarisch! Verder een rechtbankdrama waar er betere van zijn, maar het acteerwerk maakt het de moeite om weer eens gezien te hebben.

'A Few Good Men' at 30: Rob Reiner reveals the origins of Jack Nicholson's iconic speech - yahoo.com.

Veel twijfel tussen 3,5 en 4*. Het is een erg solide script maar van het trio juristen vind ik Tom Cruise niet echt op zijn plaats in die rol. Zijn jeugdige impulsieve karakter maakt hem ongeloofwaardig. Van een verdediger in een rechtszaak verwacht je meer sereniteit. Nu komt hij over als een student die voortdurend bang is om te zakken voor zijn examen. Ook zijn assistent Weinberg (Kevin Pollak) was maar een kleurloze suffo. Enkel Demi Moore wist me hier nog te bekoren. En natuurlijk Jack Nicholson die erg imposant is als hoge militaire pief en op een kwartiertje speelruimte veel meer indruk maakt dan Cruise over de hele lengte van de film. Het verschil in niveau was pijnlijk duidelijk.

Het verhaal rond de schuld of onschuld van twee marines rond de dood van een groentje die een "Code Red" aan zijn broek kreeg, werpt een aantal kwesties en dilemma's op. Ben je wel schuldig als je orders opvolgt? Mag je orders in twijfel trekken of gaan de juiste morele keuzes boven militaire codes? Dat levert allemaal goed materiaal op die aanleiding geven tot een Hollywoodfilm die net op een hoger niveau ligt dan wat we gewend zijn.

Ik denk dat als je het woord degelijkheid opzoekt in het woordenboek je bij deze film uitkomt. Kijkt lekker weg, wordt nooit echt bijzonder en is zo voorspelbaar als wat. Desondanks prima mee vermaakt hoor.

You can't handle the truth!

Hoe fraai de rollen van Moore en Cruise ook zijn, en zo fraai als ze zijn, het is Nicholson die de show steelt met zijn uitbarsting. Wellicht is het mooiste nog zijn scene precies daarna, het ongeloof, de indignation - bij gebrek aan een passend Nederlands woord daarvoor.

Tot die tijd is het zwelgen in de wat ongeloofwaardige karakters - met Moore en Cruise als blikvangers vanzelf. Maar wat daar wat in onbelicht blijft is dat het verhaal net iets meer dan 'based on true events' over echte mensen gaat - want, gebaseerd op een Broadway play, en dat was weer gebaseerd op een zaakje wat de zus van de schrijver als advocaat bij de US Navy had meegemaakt. Ja, het gaat dus ietwat verdekt gewoon over échte mensen. In Amerika kan dat allemaal zomaar, Guantanamo Bay is daadwerkelijk een plaats waar mensen wonen, werken en gevangen zitten. En af en toe voor de vorm eens op een Cubaan schieten.

Wellicht dat de US Navy het een goed idee vond om na de schandalen over USS Iowa en Tailgate eens iets in de media te brengen dat in de verte kon lijken op een normale rechtsgang. Achteraf lijkt ook dat nogal een mislukking, want de afloop voelt even barbaars aan als het begin.

Als film is het verder wel behoorlijk ok eigenlijk - de rechtbankscenes zijn voldoende boeiend, de karakters zijn in de verte wel geloofwaardig. Al moet me wel van het hart dat de nachtelijke sessies van het defense legal team, ik bedoel, waar hebben ze dan precies al die tijd voor nodig. Een normaal mens vogelt dat in tien, twintig minuten uit. Maar allez, het speelt in Amerika, dat verklaart wellicht al genoeg.

Vreemd genoeg weinig commentaren in de afgelopen jaren. Had verwacht dit een all time favourite zou zijn wegens het hoge entertainment gehalte. Script voorop door Aaron Sorkin. Zou moeten gelden als standaard model voor alle scenario schrijvers. Elke scene heeft een conflict, alle personages hebben hun moment en elke tegenstelling in personages wordt benut. Cruise als nonchalante, ongeïnteresseerde advokaat vs Moore als serieuze, hoog morele onderzoekster (die appel scene in het begin is hilarisch - in de beste screwball traditie), Cruise als de opportunistische, anti autoritaire advokaat vs de bevelen opvolgende loyale eervolle soldaten Downey en Dawson. En niet te vergeten die prachtige scene tussen Nicholson en Cruise in Cuba bij de eerste ontmoeting. Regisseur Reiner neemt met zijn light touch de donkere kanten weg, het eerste half uur is bijna comedy (en wordt ook zo door Cruise en sidekick Polak geacteerd). A few good men is gemaakt door de beste vaklui. De dolly shots die een climax/bewustwording moeten accentueren zitten juist (in Cuba bij Nicholson als hij moet antwoorden op een kopie van het overplaatsingsrapport), de score die een trigger moeten accentueren zitten juist (bv het mysterieuze riedeltje wanneer Cruise zegt dat Bacon over McKendrick begon zonder ooit over hem gehoord te hebben). Op en top kwaliteitsvolle Hollywood cinema.