The Good Earth (1937)

Een film met een goed verhaal. Één van de beste films die ik gezien heb.

Ik moet zeggen dat je gelijk hebt.

Briljant.

Jezus, is dit echt zo goed?! Ze spelen hem in het filmmuseum in Antwerpen, ik wil best gaan kijken, maar het lijkt me zo ouwbollig, niet?

Als je van oudere films houdt, zul je The Good Earth geweldig vinden.

Tja, ik ben hem dus niet gaan zien. Maar ik zal uitkijken en als ik hem nog eens ergens tegenkom dan ga ik zeker kijken, goed?

Prachtig verfilmd episch verhaal, dat hier en daar iets sterker en strakker gescript had kunnen worden. Tijdens de eerste tien minuten is het even wennen aan die raar pratende Amerikaanse Chinezen, maar dat duurt niet lang wanneer het verhaal losgaat en de beelden mooi blijven. Een paar fraaie scenes: de dansscene van de tweede vrouw in het cafe, de indrukwekkende sprinkhanenplaag, de executie-scenes na de revolutie, etc.

Het verhaal leunt zwaar op bijna alle klassieke tegenstellingen: natuur-cultuur, man-vrouw, arm-rijk, ratio-geloof, etc. etc.

4 uit 5

Oscar voor Rainer, de 2e achter elkaar na die voor The Great Ziegfeld een jaar eerder

Was vanmorgen op TCM. Prachtige film.

Eens in de zoveel tijd werd er in het Hollywood van vroeger een film uitgebracht waarvan je weet dat het uniek is; zo worden ze nooit meer gemaakt. The Good Earth vind ik daar een goed voorbeeld van, het is een tijdloze klassieker die zelfs voor mensen die enkel de films van tegenwoordig gewend zijn goed te pruimen is. Het is een prachtige en aangrijpende film over armoede, macht, toewijding en moraal. Een film met een aantal subplots, die allemaal geweldig zijn.

The Good Earth is eigenlijk uit elk opzicht perfect. Wat overheerst, is de prachtige Chinese sfeer. Wellicht is het een beetje stereotype, maar ik vond het prachtig en de soundtrack maakte het helemaal af. Om een of andere reden moest ik aan mijn jeugd denken, waarom heb ik eigenlijk geen idee. De hoofdrollen gaan naar twee acteurs die in begin 1937 allebei een Oscar mochten ophalen voor hun acteerwerk in The Story of Louis Pasteur ('35) en The Great Ziegfeld ('36). Hoewel Paul Muni fantastisch speelt - het was een zeer indrukwekkende kennismaking - steelt Luise Rainer eigenlijk wel de rol. Het is zo'n rol van weinig woorden, maar met veel emotie.

Luise Rainer speelt erg krachtig de rol van de Chinese O-Lan, een slavin die zich toewijdt aan de verlangens van haar man en het tegenovergestelde van een egoïst is. Geen moment denkt ze aan zichzelf, behalve haar wens naar de twee parels. Het was een erg moeilijke rol en dan ook vooral voor Rainer, een actrice die juist altijd voor zichzelf opkwam en nog moeilijker mee samen te werken was dan Greta Garbo (tsja, ze heeft niet voor niets in zo weinig films gespeeld). Muni speelt een juist wat kwaadaardigere rol van een dominante man die slechts op zeldzame gelegenheden zijn ware aard laat zien. Geen enkele andere Amerikaanse acteur had een Chinees kunnen geloofwaardig spelen, maar Muni en Rainer doen het alsof het niets voorstelt, lijkt het.

De film is niet alleen erg mooi, maar ook zeer aangrijpend en soms schokkend. Bijvoorbeeld de rel tussen de armoedige dorpbewoners en de politie, waarbij - alsof het Auschwitz is - veel burgers genadeloos op een rij worden gezet en doodgeschoten. Hoe Rainer kijkt op het moment dat zij aan de beurt is, is een van de krachtigste blikken die ik ooit heb gezien. Het is voor mij een van de beste momenten uit de geschiedenis van de film. Dat het in 1937 is gemaakt kon ik me dan ook niet voorstellen af en toe. Een andere prachtige scène is het moment waarop de boeren het land willen verlaten door de droogte en massaal een trein beklimmen. Het zag er erg mooi uit.

Een aantal verhalen die in de film behandeld zijn, zijn me bijgebleven. Bijvoorbeeld het moment dat Wang Lung de eigenaar van het Grote Huis wordt en dus de macht krijgt. Waar hij ooit een arme boer was, heeft hij nu genoeg geld om te doen wat hij wil. Hij zou dan ook de armen kunnen en een eerlijk leventje leiden, maar laat het 'geld naar zijn hoofd stijgen' en verandert door de macht in een verschrikkelijke man. Hij maakt er geen geheim van dat hij een minnares heeft en zijn vrouw heeft het maar te accepteren. O wee als ze er wat van zegt... Een ander indrukwekkend gedeelte vond ik de hongersnood. Het moment dat je de personages ziet uithongeren en letterlijk de aarde ziet eten om te overleven was erg moeilijk om te zien.

Een prachtige film die in elk opzicht perfect is, op een moment aan het einde na. Dat Wang Lung opeens zijn leven betert, vond ik een beetje misplaatst in een film van zulke kwaliteit. Het had een erg hoog Scrooge-gehalte. Maar dit mag niet wegnemen dat het een prachtige film is die niet tekortdoet om zichzelf een klassieker te noemen. Iedereen zou 'm gezien moeten hebben.

In de Jaren 30 kon je 'exotische films' als Shanghai Express (1932) en Lost Horizon (1937) gewoon in Hollywood maken met Westerse acteurs. Deze The Good Earth is er ook een voorbeeld van. Ik lees dat er wel een Chinese expeditie om het landschap en de omgeving vast te leggen aan vooraf ging om alles zo natuurgetrouw weer te geven. Over de buffels en kamelen twijfel ik, maar van de zwarte gieren in de film weet ik zeker: die heb je niet in China.

Voor de acteurs koos men voor de twee toppers van dat moment die het jaar ervoor een Oscar voor best acteur/actrice hadden gewonnen: Paul Muni, een Oekraïner, en Luise Rainer, een Duitse. Ik moet zeggen ze komen er nog best mee weg. Naast Walter Connolly bevat de rest van de film louter (Amerikaans) Chinezen.

Naast twee grote acteurs wordt er ook best een epos verteld, die zowel oog heeft voor het gezinsleven als grote gebeurtenissen (hongersnood, militaire onderdrukking), In zoverre beste geslaagd. Minder geslaagd is dat het geheel heel fragmentarisch en rommelig overkomt. Er waren meerdere regisseurs betrokken (de oorspronkelijk regisseur overleed geloof ik voor de start van de opnames), hetgeen al aangeeft dat er wel iets gespeeld heeft.

Verder begreep ik dat Irving Thalberg, een invloedrijk producer in die tijd, op jonge leeftijd overleed en dat had weer zijn weerslag op oa Luise Rainer. Want ze mag haar tweede Oscar op rij hebben gewonnen (ze noemde het "een vloek" voor haar, opvallend korte, carrière - die na deze film feitelijk meteen ophield te bestaan) echt overtuigen in het dramatische deel van haar rol deed ze niet. Haar ogen zijn redelijk expressief, dat werkt wel, maar ze heeft gemeend zich een merkwaardige motoriek en dictie te moeten aanmeten om blijkbaar Chinees over te moeten komen. Ik denk dat George A Romero haar voor zijn debuut zou hebben kunnen overwegen, want ik vond het maniertjes die nogal uit de toon vielen, beetje Jodie Foster type "Nell". Uit de verhalen maak ik op dat de Oscar mede zou komen omdat men het moedig vond van zo'n glamoureuze ster in wording om zo'n eenvoudig Chinees boerenmeisje te spelen, die merendeels rondloopt in lompen en op het land werkt. Dat stond los van de acteerprestatie. Soit.

Dan is er nog een opvallend aspect: in de film zijn aan het begin een behoorlijke regenstorm en aan het eind een sprinkhanenplaag. De special effects vielen me toch wat tegen. In de jaren van de zwijgende cinema hadden we toch al heel wat staaltjes van decorbouw en effecten mogen aanschouwen, maar hier werkte de combi toch wat té eenvoudig. Neemt niet weg dat dit soort grootse scenes zo'n film ook wel weer een epische tragiek meegeven.