In de jaren '40 maakte de Oekraïnse Maya Deren enkele surrealistische kortfilms. Velen hiervan zijn op bijvoorbeeld YouTube te bewonderen. Post hier uw stemlijst.
Een van de beste (zoniet DE beste) experimental filmmaker. Stuk voor stuk zijn goede films. Meshes of the Afternoon spant de kroon. David Lynch moet deze gezien hebben: hij gebuikt net als Deren mysterie op spanning op te roepen.
Ben bezig met een Maya Deren-tweedaagse en als afsluiting van de avond zag ik The Private Life of a Cat (1944):
--. Meshes of the Afternoon (1943)
--. At Land (1944)
--. A Study in Choreography for Camera (1945)
--. Ritual in Transfigured Time (1946)
--. Meditation on Violence (1948)
--. The Very Eye of Night (1958)
--. Private Life of a Cat (1944)
Zoals ook de experimentele filmmakers Stan Brakhage en Jonas Mekas in de documentaire In the Mirror of Maya Deren met zoveel woorden zeggen, was Deren een pionier in het gebruik van de camera als een levend, ademend instrument. Als een middel om haar allerindividueelste fascinaties zichtbaar te maken. Voor de YouTube-generatie is de camera nooit iets anders geweest dan een middel om allerindividueelste fascinaties zichtbaar te maken, maar in 1943 lag dat anders. Toen was de camera er alleen om verhalen met een begin, midden en eind vast te leggen. Ook al hadden René Clair en Marcel Duchamp halverwege de jaren twintig laten zien dat het ook anders kon. Maar niemand deed het zo persoonlijk als Maya Deren. Meshes of the Afternoon heeft wel de dromen en de spiegels en de beelden van dubbelgangers die de surrealisten vóór haar ook hadden — en ook ná haar: Lost Highway citeert Derens film veelvuldig — maar Deren was geen surrealist. Ze zei met de camera te willen vangen wat op geen enkele andere manier was vast te leggen. Het verschil met de surrealistische films uit die tijd was dat Derens lens ook onderzoeker en deelnemer was en niet alleen maar registreerde. Ook al had ze een hekel aan onvoorbereid opnames maken zoals Mekas wel eens op feestjes wilde doen — en die dat dan maar liet zitten, zo opvliegend kon ze zijn — toch hield Derens camera een nieuwsgierigheid en waarachtigheid die in commerciële films om begrijpelijke redenen niet te vinden was.
Ik was echt extreem onder de indruk van A Study in Choreography for Camera. Blijft een van mijn all-time favoriete films/kortfilms. Meshes of the Afternoon is natuurlijk ook zeer goed, zoals wel meer van haar korte werk. Eerstvolgende op de lijst die ik wil zien is in ieder geval Divine Horsemen.