The Last Command (1928)

Emil Jannings won de allereerste Oscar voor beste acteur

Oeuvreprijs,zelfs.Meteen ook zijn laatste Hollywoodfilm,geloof ik.

Ter zake:al in de jaren '20 maakten ze dus kritische films over het studiosysteem in Hollywood,waarbij het begin een kijkje geeft in het castingproces(wat overdeven uiteraard)en het slot in de productie.

Grootste troef is de idd. geniale Jannings die 60 jaar voor rain man een TPSS patient met een enorme tic neerzet,maar dan niet om te lachen,en vervolgens een volkomen geloofwaardige hoge autoriteit.De werde-en untergang van Jannings doet sterk denken aan die van prof. Unrath in DBE.Aardig impactvol in beeld gebracht,ook.

De sequenties in tsaristisch Rusland lopen vooruit op dr. zhivago,zie ook de massascènes en vooral de treinsequenties,extreem dynamisch in beeld gebracht voor die tijd.Behalve Jannings doen ook Brent,die hier eerder op Garbo lijkt,en Powell als bad guy het zeker niet slecht.

Schitterende film met een glansrol voor de briljante Jannings. Prachtige massale scenes die uitstekend in beeld zijn gebracht (erg mooi camerawerk). Opvallend dat zo weinig gebruikers van MM deze film gezien hebben.

Dan zie ik hem toch liever in het filmhuis met live piano begeleiding.

Jammer jongens, dit was eenmalig.

Ben het met de mening van pipo eens, behalve dat Powell nou niet echt de badguy is, maar eerder een tegenstander is.

Eerste keer dat ik een serieuze rol van hem zie trouwens, en de enige reden dat hij onder doet voor Jannings is omdat Jannings hier onnavolgbaar is (zoals in elke andere film die ik van hem zie.)

Sternberg heeft hier een politieke film gemaakt die eigenlijk helemaal niet zo politiek is. Het gaat meer over de tragiek van een individu uit het ouwe systeem. Maar dat een film uit Hollywood de bolsjewieken niet al te sympathiek neerzet is gewoon logisch.

Voor de rest is dit genieten van grote gebaren, effectief sentiment en knap geregisseerde massascenes inderdaad.

Ook ik ontkom er niet aan om hier compleet voor te vallen: Groots, grotesk, meeslepend melodramatisch.

Komt morgen hoog binnen in de tiplijst.

British distributors Eureka Entertainment have announced that they will release on Blu-ray Josef von Sternberg's film The Last Command

Waar ik maar moeilijk mee kon gaan in Jannings' tragiek in Der Letzte Mann is dat in The Last Command veel eenvoudiger. Hij speelt zijn rol met verve, als een van de laatste vertegenwoordigers van de Europese aristocratische klasse, buigend voor de nieuwe tsaren van Hollywood- en ironisch genoeg ook als een van de grote acteurs uit het zwijgende tijdperk: twee jaar hierna zou de geluidsfilm de norm zijn en hoewel Jannings met Der Blaue Engel nog in een grote film zou spelen had hij zijn beste tijd als acteur wel gehad.

Een vroeg hoogtepunt is de distributie van uniformen bij de studio, maar ook de scenes in Rusland zijn sterk. Geinig dat de film tussen tsaristisch Rusland tijdens de revolutie en 10 jaar daarna wanneer een studio diezelfde revolutie ensceneert: de figuranten zijn hoogstwaarschijnlijk dezelfde, toch houdt de illusie makkelijk stand.

Wat een topfilm. En het verhaal van de gevluchte Russische generaal die zijn toevlucht zoekt in Hollywoodfilmrolletjes is zomaar eventjes gebaseerd op ware feiten. Na Der Letzte Man was ik al overtuigd van het acteertalent van Emil Jannings, maar hier doet hij er voor mij nog een schepje bovenop door twee extreme kanten van hetzelfde personage op overtuigende wijze te presenteren. In de actuele tijd van de film - 1927 - is hij een oudere, fragiele man die lijkt te leiden aan alzheimer. In de lange flashback zien we hem anderzijds als autoritair Russisch generaal die zijn manschappen in de hand houdt en zijn wil doordrukt. Dat deel van zijn persoonlijkheid komt weer tot leven zodra hij in de studio voor de schijnwerpers zijn rol moet spelen. Het bezorgde me kippenvel, zo goed vond ik Jannings spelen.
Ook Evelyn Brent als de Russische revolutionaire vond ik charismatisch goed, net als een degelijke William Powell in een kleinere rol als Russisch regisseur/revolutionair.

Toch wel opvallend hoe von Sternberg in The Last Command de spot drijft met de waan van de dag en het cynisme van Hollywood. Bewijst ook dat de censuur in die tijd nog niet zo strak was. De lange flashback in de film speelt zich af in 1917 in de context van de strijd van Rusland op diverse oorlogsfronten en het broeiende arbeidersverzet dat zou uitmonden in de revolutie, ten koste ook van generaal Jannings. Uit de film blijkt dat von Sternberg en zijn team inzetten op de sympathieke kanten van de generaal: hij wordt afgebeeld als een redelijk mens met vaderlandsliefde. Dit tegenover de communistische revolutionairen die weggezet worden als oproerkraaiers, opportunisten en leeglopers. Von Sternberg kan in deze film alvast niet van communistische sympathieën verdacht worden. In één van de scènes zien we trouwens de evenbeelden van Trotski, Lenin en Stalin vergaderen, waar naderhand kritiek op gekomen is omdat dit niet strookte met de historische situatie van 1917. Maar vermoed kan worden dat het een aantal kijkers vandaag misschien niet zal opvallen wie mee aan tafel vergadert omdat er toch geen namen worden genoemd. Ging het toen nog om bekende koppen, vandaag ligt er al een dikke laag stof op.

Von Sternberg heeft me héél aangenaam verrast met dit werk. Voor mij is dit sowieso de beste stomme film die ik van hem nu gezien heb, en hij heeft toch enkele kleppers gemaakt in die tijd. Zal nog eens zijn Dietrichfilms moeten herbekijken om te zien of hij dit niveau nadien nog heeft overstegen. Maar die waren eerder camp als ik met dat goed kan herinneren.

Bobbejaantje

Mag ik je The Scarlet Empress(1934) aanraden? Is wat mij betreft von Sternberg's beste film.

Dankjewel voor je tip Flavio, je maakt me benieuwd. Ik kom er zeker op terug, al kan ik nog niet beloven wanneer