De Tiende van Tijl (2010-2013)

De Tiende van Tijl seizoen 2 De Tiende van Tijl is te vergelijken met Podium Witteman. Het moge duidelijk zijn dat ik Witteman hoger aansla als het gaat op klassieke muziek dan een Tijl Beckand, maar beiden doen heel veel fout, in samenwerking met een redactie en de overkoepelende NPO. Het probleem ligt bij die absurde drang van de Publieke Omroep, uitzonderingen daargelaten, om veel toegankelijk te willen maken. Het gevolg is dat bij beiden programma´s gasten voorbij komen die ik nooit van mijn leven wil associëren met klassieke muziek, of mensen met kennis van zaken die weinig opzienbarends hebben te melden, zijsprongen worden gemaakt om aan te sluiten bij andere genres, ongein en zo kan ik nog wel even doorgaan. Uiteraard zijn bijvoorbeeld (modern) klassieke componisten beïnvloed door een genre als jazz, maar de focus lijkt meer te liggen op het vinden van zulke verbintenis dan vol overgaven klassieke muziek een podium te geven. Bovenstaande synopsis is een treffend voorbeeld: 'In de 'De Tiende van Tijl' laat Tijl Beckand zien dat klassieke muziek wel degelijk rock & roll is.´' Alleen die zin al maakt het programma op voorhand al ridicuul. Niet ingewijden zullen hier totaal geen aanstoot aan nemen, hopelijk iets zullen opsteken, maar ik vind het niet kunnen om zo mensen te willen lokken naar een programma. Ik mis in dit programma iemand met autoriteit, iemand die ik zonder twijfel volledig serieus kan nemen op het gebied van klassieke muziek en dit ook wil uitdragen in het programma. Het lijkt mij logisch dat Beckand wel degelijk passie heeft voor klassieke muziek als hij dit presenteert, maar hij lijkt te vaak een standaard voorbereid verhaal op te lepelen met een ´gemaakt´ enthousiasme. Kan zelfs de meest saaie, clichématige uitspraken meer waarderen van iemand die iets prachtig weet te vertellen, dan dit soort gevallen. Laat ik 1 voorbeeld geven uit een later seizoen, representatief voor de kwaliteit. In een later seizoen zit zo een verhaal over Exodus, van Wojciech Kilar, een van mijn absolute helden. Ik verwacht dan niet meteen, gezien hoe het programma in elkaar steekt, zeer diepgaande analyses. Wat hij echter verteld is volledig standaard. Kilar zat bijvoorbeeld niet echt te wachten op ´verlossing´ of revolutie. Het speelde mee, maar op de achtergrond en was niet het hoofddoel waarom hij deze compositie schreef. De klemtoon ligt op die bevrijding en de paus. Ik mis de persoonlijke benadering, de werkelijk passie en wil vooral geen encyclopedie uitdraai. Puur bij dat stuk mis ik wat echt essentiële achtergrondinformatie en wat muzikale details, ondanks dat er wel enigzins een poging wordt gedaan. Voor mij is dat echter verre van genoeg. Ik heb de proef op de som genomen door te pretenderen niks te weten en te zoeken naar relevante achtergrondinformatie. Binnen enkele minuten had ik zoveel relevante informatie gevonden, interviews met de componist en dergelijken.... Slechts een deel van die essentiële informatie is terug te vinden in vertegenwoordiging in dit programma. Laat staan als ik al echte kenner zou gaan bepalen wat erover verteld wordt in het programma. Ook al die verkorte uitvoering, terwijl de presentator vrolijk praat terwijl deze speelt.... Dan mis je werkelijke integriteit. Is het een 2 uur lang stuk, of een symfonie, begrijp ik de keuze om slechts een deel te spelen, maar bij een symfonie verwacht ik wel een volledige uitvoering van 1 van de 4 delen. Of, in het uiterste geval, zeg iets, laat daarna een selectie horen, biedt daarna context terwijl je deze zelfde selectie op de achtergrond hoort.... Dat soort dingen. Maar dat is blijkbaar al uitgesloten. Blijkbaar, vanuit de ruime doelgroep gezien prima, maar hoe onacceptabel is het als iemand niet de essentie van een stuk en de componist begrijpt, en juist weet te verwoorden.... Ik heb alleen dit seizoen helemaal gezien, welgesteld met heel veel pijn en moeite. Alle anderen heb ik met teruggekeken, en vaak, heel vaak, doorgespoeld. Het is een van de weinige genres die ik lief heb, maar hoewel dit programma veel meer inhoud heeft, is het gevoelsmatig niet meer of minder als een of ander irrelevant zangersprogramma. Ik pleit vooral voor veel meer 'droge' informatieve programma's, zonder allerlei tierelantijntjes, en iemand die werkelijk mooi kan vertellen, en iedereen die meewerkt aan het programma ook echt serieus weet waar hij/zij over praat en niet het gemaakte podiumverhaal opdreunt. Kortom, een mooi mix tussen achtergrond, muzikale details, werkelijke passie, een integer verhaal, een volledige uitvoering van een stuk (op zijn minst volledig deel van bv. een symfonie)....