Confessions of a Nazi Spy (1939)

Eén van de weinige films die duidelijk maakt hoe sterk Nazi-Duitsland ook in de US opereerde. (Gebaseerd op FBI files, dacht ik)

De rol van Edward G Robinson is wat kleiner dan de poster doet vermoeden. George Sanders vond ik sterker.

Zou hem eigenlijk moeten herzien.

3.5*

Sterk staaltje anti-nazi propaganda. De hele trivia pagina op imdb spreekt boekdelen.

Aan de hand van de titel kan je al vermoeden dat het gaat om een spionagefilm, waarbij deze productie meteen ook de eerste openlijke anti-Nazi film in Hollywood was. Het scenario is min of meer gebaseerd op waar gebeurde feiten die zich afspeelden in 1938, de zgn. Rumrich Nazi Spy Case. Distributie van Confessions Of A Nazi Spy werd uiteraard door Hitler en co. verboden in bezet Europa, evenals alle andere producties van het gewraakte productiehuis Warner Bros.

Confessions Of A Nazi Spy heeft een sterke documentaire feel over zich. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van newsfootage die een overzicht geeft van de politieke ontwikkelingen in Europa, versterkt door de aanwezigheid van voice-over commentaar. In tegenstelling tot wat de titel laat uitschijnen draait het in de film niet rond één spion maar om een aantal Amerikaanse burgers van Duitse afkomst die zich in de USA schuldig maken aan spionage. In de eerste helft van de film ligt de nadruk op de verwikkelingen rond Francis Lederer, een eerder kleine garnaal, waarna de focus in de tweede helft komt te liggen op Paul Lukas, als voorzitter van de German American Bund. Al even interessant als deze cases is de geschetste achtergrond van de Nazi zelforganisaties (zoals de genoemde Bund) in de USA, de zgn. “vijfde colonne”, die Duitse immigranten met nazi-sympathieën verenigden in de USA. Een realiteit waar nog niet veel films over gemaakt zijn, dacht ik. Het concept van de vijfde colonne wordt ook uitgesmeerd in het overzicht van de invasie van HItler in de Europese landen. Wees trouwens niet verrast wanneer je in het nieuwsoverzicht over Europa onder meer de invasie van België en Nederland ziet opduiken. Dit klopt inderdaad niet met de chronologie van de film (gemaakt in 1939) maar men heeft naderhand - in 1940 - nog beelden toegevoegd aan de film.

De grote ster van de film - naast de actualiteitenshow - is voor mij Edward G. Robinson als topondervrager van de FBI, al komt hij pas op de proppen na drie kwartier. Hij speelt sterk en is een plezier om aan het werk te zien.

Regie van Anatole Litvak en cinematografie van Ernest Haller en Sol Polito zijn dik in orde, zoals je van deze mannen mag verwachten. Bijzonder aan de film is natuurlijk ook dat hij gemaakt is door mensen die zelf geëmigreerd zijn uit Duitsland. Dat geldt niet alleen voor Anatole Litvak (die heeft ongeveer elke revolutie in de eerste helft van de 20e eeuw aan den lijve meegemaakt) maar ook voor een groot deel van de cast die uit gevluchte Duitse acteurs bestaat. Dat draagt - binnen de wetmatigheden van de studio - toch wel bij aan persoonlijke betrokkenheid en een authenticiteit van dit werk.