Csend és Kiáltás (1967)

Mijn eerste film van de grote Hongaarse regisseur Jancsó. Hij heeft een bijzondere filmstijl, waar ik wel aan moet wennen. Zijn lange takes en bijzondere compositie maken dat de film heel dicht op de huid komt. Het verhaal droeg hier ook aan bij, maar ondanks de interessante thematiek en de op zich goede uitwerking, kwam het me niet allemaal even helder over. Dit lag naar mijn idee overigens vooral aan de beschamend slechte ondertiteling. Mijn Hongaars is niet wat het geweest is. Sterk aan de film vond ik vooral dat je wel meeleeft met István, die daar alleen op die boerderij aankomt en de praktijken van de twee vrouwen aanziet, en niet weet wat hij moet doen. Voorlopig 3,5 *, en ik zal binnenkort The red and the white + Electra, my love bekijken.

Binnenkort op DVD + BR bij Second Run!

Dat binnenkort bleef maar duren en duren, maar t zou dan toch echt 'binnenkort' moeten gaan gebeuren: 18 februari 2018.

Inmiddels de vierde van Jancsó die ik zag, en ook de minste.
Nu zijn zijn andere films ook niet erg duidelijk, en is er vaak nauwelijks iets van een plot te ontwaren, in Silence and Cry wordt het narratief wel heel erg losgelaten, te veel naar mijn smaak. Je moet sowieso van tevoren even lezen dat het 1919 is, en dat na een kortstondige communistische heerschappij de macht is overgenomen door de nationalisten. De film zelf laat dergelijke details volledig achterwege, waardoor je zomaar zou kunnen denken dat je ergens in WO2 beland bent.

Vervolgens zie je eigenlijk voortdurend een klein groepje mensen -boeren en soldaten- binnen en buiten beeld lopen. Vaak een beetje sloffend. Men komt elkaar steeds tegen, ook al zijn ze net vertrokken, alsof ze continu kleine rondjes aan het lopen zijn rond de boerderij. De immer draaiende camera lijkt volstrekt toevallig staccato gesprekjes op te vangen, vooral bevelen, en pas helemaal tegen het einde komt er iets van duiding. Ik houd best van cinema waarin weinig gebeurt en/of weinig wordt uitgelegd, maar hier was het frustrerend omdat er kennlijk van alles aan de hand was onder het oppervlak wat maar niet naar boven wilde komen. Na afloop bleef ik vooral met vragen achter- wat wil Jancsó nu zeggen? Dat mensen elkaar de vernieling in helpen? Of wil hij iets kwijt over de wrede macht van het uniform? Of vertelt hij iets over zijn eigen tijd- dat de politieke gezindte uiteindelijk niet uitmaakt, onderdrukt wordt je toch? Of doet de context er niet toe en wilde hij een poëtisch beeldverhaal vertellen over lijden, apathie en de dood?

Er zitten zeker een paar sterke scenes in, de bruuske executie op de zandheuvel bv, en visueel is het best mooi met János Kendes zoekende, of beter, spiedende camera die Jancsó's films zo kenmerkt, maar ik kon hier verder weinig mee.

Jancso lijkt weer in een overgangsfase te zitten. De stijl uit zijjn eerdere films wordt nog minder plotgereicht en soms bijna abstract en ongrijpbaar. De uitwerking van het plot laat het ook bijna los. We volgen bijna in realtime zoals vaker bij deze regisseur de interacties tussen mensen in een gespannen sfeer van oorlog. De manier waarop ze elkaar steeds tegenkomen op de boerderij. Niet makkelijk, wel mooi. Vooral geholpen door zijn in de loop van deze jaren geperfectioneerde stijl die echt heel fraai is.