Nocturne (2019)

Al bekend wanneer dit uit komt?

Hey, er staat een datum! Fijn dat dit in de bios komt.

Van der Valks afstudeerfilm Onno de Onwetende nu (tijdelijk) op NPO.

Een heerlijk visueel feestje, deze film. Zoveel bravoure, flair, energie en passie voor film en filmhistorie. Met zo veel vaart dat ik niet alles heb kunnen volgen, maar ik heb genoten van elke minuut. Al vanaf de geweldige optiteling.

En boordevol gelijkenissen met / verwijzingen naar Leos Carax' Mauvais Sang.

Gezien in de sneak. Anders dan de vele weglopers (ik schat dat zeker een derde het einde niet haalde) ben ik re-de-lijk positief gestemd. Vooral het lef anders te durven zijn waardeer ik zeer. Al zegt dat niet veel over deze film. Het benadrukt vooral hoe ontzettend veel eenheidsworst er in onze filmhuizen draait.

Van de film zelf heb ik eigenlijk niet echt genoten. Volgens mij is dat postmoderne spel van films over het maken van films wel een beetje uitgespeeld. Ergens op een derde van de film krijgt Alex, die een regisseur speelt, te horen dat de film die hij aan het maken is (in mijn eigen woorden) meer vorm dan inhoud is, dat het onduidelijk is wat hij nou eigenlijk wil vertellen. Natuurlijk slaat dat ook op Nocturne. Ook die film voelt stuurloos. Dat kun je dat wel benoemen, maar dat rechtvaardigt het m.i. niet.

Het was mij allemaal te rommelig en onduidelijk. Iedereen in de film sprak op een soort fluistertoon, vaak heel gehaast, en de teksten werden niet zelden overstemd door de muziek, waardoor je als Nederlander soms afhankelijk was van de Engelse ondertiteling (waarvan ik niet zeker weet of die 'officieel' onderdeel van de film uitmaakt). Allemaal bewuste keuzes natuurlijk, om de chaos te vergroten, maar voor mij werkte het niet echt. Het script was sowieso best vervelend. Het zat vol quasi-filosofische levenswijsheden die de pretentie die eruit opsteeg inhoudelijk niet waar konden maken. Maar goed, ik heb liever dat de subsidie van het Filmfonds naar dit soort films gaat dan naar de zoveelste matige romcom.

KB was me voor, het is werkelijk een Hollandse reïncarnatie van Mauvais Sang.

Meestal mijd ik Nederlandse films want Nederland is gewoon geen goed filmland en zonder de nationale gunfactor vallen ze vaak erg tegen. Maar deze zou geïnspireerd zijn door Godard en Fellini dus dat moest ik toch even zien…

Ik heb vaak al moeite om Nederlandse films te verstaan, waarschijnlijk mede omdat ik zo gewend ben om films te ‘lezen’, maar bij deze film verstond ik de helft niet. De film wil donker en vaag zijn, zodat niet alleen de beelden dat zijn maar ook wat wordt gezegd is opzettelijk moeilijk verstaanbaar gemaakt doordat iedereen aldoor snel spreekt en tegelijk fluistert, mompelt, niet articuleert omdat er een sigaret in de mond zit en/of de muziek er doorheen speelt. Wat ik wel heb verstaan was overigens niet de moeite waard om te verstaan: het zijn op zich wel leuke, originele stukjes tekst maar je kunt er verder niks mee (bv. – Een boete? – Ja, we moeten boeten. – Waarom? – Omdat we jong zijn. – Hoe lossen we dat op? – Door samen snel oud te worden.). Datzelfde geldt voor de beelden: voortdurend best apart maar nooit boeiend. De film wil een collage van ideeën en fragmenten zijn – lekker vaag en verwarrend – à la Godard maar het resultaat is een mitrailleurvuur van losse flodders; in plaats van dat het vage, moeilijke en experimentele intrigeert en de aandacht vasthoudt, kon ik mijn aandacht er nauwelijks bij houden vanwege het vage om het vage, het moeilijke om het moeilijke en het experimentele om het experimentele.

Qua inhoud/verhaal is de film bovenal een imitatie van Fellini’s 8½ (1963) - MovieMeter.nl: een mislukte film over een mislukte film door een neurotische regisseur (hierboven wordt de film met Mauvais Sang (1986) - MovieMeter.nl vergeleken maar die film ken ik niet). Bij Fellini had dat nog iets geniaals, bracht de film je aan het denken en alles was in ieder geval goed te volgen, maar dat alles ontbeert deze film. De surreële grensvervaging tussen film en werkelijkheid c.q. de metalagen met de dubbelganger lijkt geïnspireerd door Lynch. Ik ben bang dat deze film slechts een interessant maar mislukt experiment is die vooral doet verlangen naar de echte Godard en Fellini (en Lynch).

het echte leven van westdijk....
heeft niemand t over

Niet te verstaan en daardoor ook niet te volgen, helaas.

Samen met twee collega-critici een video-essay over deze film gemaakt, dat je hier kunt terugvinden.