Acteren: vroeger en nu

bij Ben-Hur (1959):

Alsof er in de jaren '50 gemiddeld veel slechter werd geacteerd dan nu?

Ja. Je kunt toch niet ontkennen dat er nu over het algemeen beter geacteerd wordt dan toen? Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Natuurlijk kun je bijvoorbeeld een Chuck Norris of een Jennifer Lopez uit deze tijd niet meten met een Marlon Brando of Alec Guinness uit die tijd.

Nogmaals: Ben-Hur is uiteraard een imponerende film. Qua techniek o.a. is het zijn tijd ver vooruit. Ook het verhaal is goed. Maar dat 'geforceerd acteren' valt te veel op voor mij. Die 'ik-wil-er-bedroefd-maar-ook-heldhaftig-uitzien'-blik van o.a. Charlton Heston mislukt naar mijn mening.

Ok, misschien is het té streng om alleen daarom al 2 punten af te trekken. Ik verhoog mijn cijfer naar 3,5*.

Dat ontken ik.

GVD... Daar komt mijn haar nu letterlijk van omhoog. Ik ga je er hier enkele in willekeurige volgorde opnoemen die mij zo maar te binnen schieten. En dan spreek ik van topklasse zoals je er vandaag nog weinig hebt rondlopen:

Kirk Douglas, James Mason, Katharine Hepburn, Humphrey Bogart, Spencer Tracy, Anthony Quinn, John Wayne, James Garner, Eva Marie Saint, Rod Taylor, Charlton Heston, Ava Gardner, David Niven, Errol Flynn, Martin Landau, Olivia de Haviland, Peter Sellers, Richard Widmark, Richard Burton, Elizabeth Taylor, Bette Davis, Anne Baxter, Rock Hudson, Jane Wyman, Agnes Moorehead, Natalie Wood, Robert Wagner, George Hamilton, William Holden, Cary Grant, Gary Cooper, Deborah Kerr, Gene Kelly, Fred Astaire, Leslie Caron, Ingrid Bergman, Yul Brynner, Dirk Bogarde, Michèle Mercier, André Bourvil, Fernandel, Maurive Chevalier, James Cagney, ... enz, enz... Deze komen me allemaal op een paar minuten op in het hoofd en geloof me vrij het zijn op twee of drie na allemaal Oscarwinnaars van pakweg 40 jaar geleden, die op een tiental uitzonderingen na allemaal evengoed en zoniet beter waren dan de hedendaagse acteurs.

En zeggen dat ik er zeker en vast nog tientallen kan opnoemen die in dit rijtje thuishoren...

Vroeger slechter acteren. Leer je klassiekers een beetje kennen of ga fietsen...

Kalm aan zeg!

Natuurlijk ontken ik namen als Quinn, Sellers, Taylor, Sharif etc. niet! Dat zou heiligschennis zijn: heb ik ook in de gaten. Een groot deel van de hedendaagse acteurs kunnen daar een puntje aan zuigen.

Maar dan nog ben ik van mening dat er tegenwoordig over het algemeen (dus geen b-films erbij halen) gewoon beter geacteerd wordt. Minder 'gemaakt', minder geforceerd. Heb je ergens gelezen dat ik vind dat er vroeger slecht geacteerd werd??? Nee! Maar wel minder goed dan nu.

Even een concreet voorbeeld: vergelijk uit beide periodes (jaren '50 en nu) een film over één of ander Arabisch land. Nu gaat men bij het maken van zo'n film meer op onderzoek uit; men leert de cultuur en gewoontes van het land kennen; hoe de mensen daar zich gedragen etc. Vroeger was het slechts zo dat er een blonde acteur met Adonis-lichaam genomen werd, die dan een tulband om zijn hoofd wikkelde en slechts de tekst die hij kreeg uit zijn hoofd leerde: daar heb je dan je romantische en knappe sjeik.

Dit beschreven verschil tussen toen en nu is ook niet zo verassend eigenlijk: men beschikt nu over meer en betere middelen om informatie in te winnen over de rol die vervuld moet worden. Daarom oogt het tegenwoordig wat 'geloofwaardiger'. Dit voorbeeld kun je ook toepassen op Ben-Hur vind ik. Heston en co. hadden gewoon te weinig achtergrondinformatie. Je kon in deze film duidelijk zien dat men een stelletje Amerikanen uit de 20ste eeuw gedropt had in het Midden-Oosten aan het begin van de jaartelling.

Hier hoef je toch niet zo kwaad om te worden?

Wat voor belang heeft het trouwens om te vermelden dat ze allemaal oscars hebben gewonnen? In het land der blinden is eenoog koning... (bij wijze van spreken, niet meteen letterlijk opvatten)

Er wordt anders geacteerd, Anatolia. Tijden veranderen en dus ook acteerstijlen. Het is misplaatste arrogantie om te denken dat hetgeen nu in de mode is ook automatisch beter is.

Het is geen arrogantie wat ik doe, omdat ik de stelling dat er tegenwoordig beter geacteerd wordt verklaar met o.a. technische ontwikkelingen. Dus ik plaats het in de historische context. De wereld wordt kleiner, mensen leren de geschiedenis steeds beter kennen: daarom is het ook niet meer dan logisch dat hedendaagse acteerprestaties verder gevorderd zijn. That's it!

Technische ontwikkelingen hebben niks te maken met beter of slechter acteren.

Ik zie die logica niet. Het zegt namelijk enkel iets over evt. films die handelen over culturen die ver weg leven. (En ook toen kon men die opzoeken, hoor)

Neem nu bijvoorbeeld deze film. Ben Hur (waarin ik Heston trouwens ook wat hammy vindt spelen, maar dat terzijde).

Wat heeft een kleinere wereld of verbeterde techniek nu met het acteren te maken?

Meer dan je denkt.

Het is toch niet moeilijk te begrijpen dat mensen (dus ook regisseurs en acteurs) tegenwoordig makkelijker toegang hebben op informatie (al dan niet 'gewild')? Dat men tegenwoordig dus ook beter kan inschatten hoe er 2000 jaar geleden geleefd (gegeten, gefeest, gezongen, gevochten) werd?

Als je me wil excuseren: ik ga nu naar de bios (nee, niet naar Ben-Hur).

Volgens mij weten ze daar echt niet zoveel meer over nu dan 40 jaar gleden. Ik blijf het arrogantie vinden. Totale onderschatting van het verleden. Daarbij had je het ook nog over over het algemeen. Over het algemeen speelden films in het Amerika (als we we ons daar even toe beperken) zich gewoon in het hier en nu van dat moment.

Minder goed is toch slechter? En waar staat dat er in B-films minder goed geacteerd zou worden?

Bekijk een goed de foto's van de oudere generaties acteurs, en je zal merken dat er veel meer 'lelijkaards' zijn dan nu.

Dat is al lang weer over. Het komt gewoon doordat men doorgaans veel te weinig kennis heeft over de zogenaamde 'oude' films.

Omdat ik ze zo voor de vuist weg kan noemen. Terwijl ik dan toch al spreek van films van pakweg 40 jaar en meer geleden.

Een hoop is al gezegd inmiddels, maar toch nog even kort een reactie:

Dat ontken ik dus juist wel. Sterker nog, ik zou zelfs willen beweren dat er in de jaren '50 over het algemeen beter werd geacteerd dan nu. Met de nadruk op 'over het algemeen', want ik kan best begrijpen dat je Heston vindt overacten, en ik wil ook best toegeven dat Harareet niet best is. Maar het ging me nu juist om dat 'in het algemeen'. In de jaren '50 had elke grote (Hollywood)film ook direct een aantal grote acteurs, die er niet toevallig leuk uitzagen, maar vooral erg goed konden acteren (gemiddelde leeftijd lag ook veel hoger). Tegenwoordig lijken de meeste acteurs vooral om hun looks bekend te zijn, en bovendien treden special effects vaak op de voorgrond ten koste van (mogelijkheden tot) echt acteerwerk. Maar nogmaals, dat is dus 'in het algemeen'.

Dat is ook een ontwikkeling (die nog een lange weg te gaan heeft trouwens, getuige films als Enemy at the Gates, maar dat terzijde), maar dat is niet hetzelfde als beter acteren. In bijvoorbeeld Lawrence of Arabia speelt Guinness de rol van prins Feisal; nu geef ik je absoluut gelijk als je zegt dat de man ook in die rol een typische Brit was, en bepaald niet op een Arabier leek, maar je kunt niet ontkennen dat hij uitstekend acteerde.

Dit vat eigenlijk samen waarin we (jullie vs. ik) van mening verschillen. Ik vind dat 'typische' van een Brit of een Amerikaan die een Arabier of een Romeinse slaaf speelt, dus storend.

Jullie beschuldigen mij ervan dat ik arrogant doe met een air van: "Tegenwoordig is alles beter".

Maar ik denk juist dat in deze discussie het devies "Vroeger was alles beter" veel opvallender naar voren komt. Dit hele ophef is veroorzaakt door het feit dat de discussie gevoerd wordt onder de 'klassieker' Ben-Hur: een heilige film met nog heiligere acteurs waar niemand aan mag komen.

Toch blijf ik erbij: vroeger werd er met minder kennis (en dus) geforceerder geacteerd. Ik vraag van een Brit of Amerikaan niet zijn wenkbrauwen dikker te maken bij het spelen van een Arabier: ik wil wel dat hij zijn westerse, 21e eeuwse achtergrond voor even vergeet. En jullie mogen me van alles wijsmaken, maar ik vind nog steeds dat dat tegewoordig beter lukt dan vroeger.*

Dit ontkennen getuigt naar mijn mening van chauvinistisch nostalgisme (nee, dat woord bestaat inderdaad niet).

Nee, daarom vermijd ik nou juist dat woord! Ik ga niet uit van een negatieve omschrijving. Kwestie van: Ajax speelt goed, Real Madrid beter...

*Overigens: ik kan ook een voorbeeld uit deze tijd geven waaruit blijkt dat dat niet altijd het geval is. Zie commentaar van gandalf en mij bij Noah's Ark. Maar Russell Crowe is een betere slaaf (of gladiator) dan Heston, Bandeiras een betere Arabier dan Guinnes.

Gaven Queto en ik niet aan ook niet zo'n fan te zijn van het acteerwerk in deze film...?

Ik vind het een kortzichtige redenatie.

Er al ooit over nagedacht dat men tegenwoordig realisme belangrijker vond dan vroeger?

Dacht je nu echt dat ze veertig jaar geleden niet wisten dat Arabieren geen Brits accent hadden?

Met reden.

Nee, daarom vermijd ik nou juist dat woord! [/quote]

*proest*

Minder goed is slechter.

Dan speelt Ajax slechter dan Real.

Maar is het ook beter geacteerd?

Leg mij eens uit waarom dan? Precies om dezelfde reden als ik neem ik aan?

(overigens geldt mijn stelling dan alleen voor speedy)

Ja, de hele tijd al. En dat is voor mij het bepalende factor. Daarom zeg ik: vroeger speelden ze ook goed, nu beter.

Slechter vind ik een te groot woord in dit geval. Ja, als je een purist bent dan klopt die stelling. Maar mijn voorkeur gaat nog steeds uit naar 'minder goed' dan naar 'slechter'. Want er is geen sprake van 'slecht' hier. Zie boven.

Ja, dat bedoelde ik ermee te zeggen. Bandeiras is geen betere Arabier omdat hij donkergetint is.

Owja:

Hierbij kondig ik de geboorte van de term 'chauvinistisch nostalgisme' aan.

En dat is?

Zie mijn bericht van 18:33 en de reactie van Wouter erop.

En als ik nou zeg dat ik niks met je post kan? Goede acteurs zijn in principe van alle tijden. Als ik moet kiezen tussen acteerwerk (in Hollywood) van vroeger of het acteerwerk van nu dan neig ik ook naar het verleden en dit heeft niks met chauvinistisch nostalgisme te maken: Hollywoodfilms van vroeger waren meer dialooggebonden, fx bleven op de achtergrond en dat gaf de acteurs van toen meer ruimte om te schitteren.

Dat is nonsens.

Huh? Dus is het is niet mopgelijk een acteur uit het verleden niet goed te vinden zonder het dat het de schuld is van dat verleden>

Ik ben geen fan van Heston. Soms voldoet hij prima, maar vaak vind ik het niet om aan te zien wat hij doet.

Dat bedoel ik met arrogantie. Vroeger keken ze anders naar acteren. Verwachten ze iets anders van acteurs. Dat is anders, maar niet persé minder goed.

Daar hoef je geen purist voor te zijn, hoor.

Je bent in ieder geval zo ver dat je flink hebt ingebonden. Je originele posting:

"Maar zelfs voor een jaren 50 - film vind ik het te slecht geacteerd"

sloeg echt alles.

Ja, dat bedoelde ik ermee te zeggen.[/quote]

Daar ben ik het niet zomaar mee eens.

Het is gewoon de acteerstijl die eind '60/begin '70 zo drastisch veranderde [realisme] enzo de norm en verwachtingen van enerzijds acteurs en anderzijds publiek bepaalden.

Het is, meen ik, ook aan de orde geweest bij een discussie over het excentrieke acteerwerk van Toshiro Mifune. Het is een andere tijd, andere norm en andere cultuur.

De meeste pre-60 'studio' films kun je ook zien als 'veredelde' stage-plays, waar het publiek duidelijk besefte dat de verschillende acteurs een 'voorstelling' presenteerde, itt de realistisch geportretteerde gebeurtenissen waar 'allerdaagse' figuren te maken mee krijgen, wat ook met jezelf zou kunnen gebeuren.

Maw. een John Wayne als piloot verschilt niet veel met een Wayne als cowboy [net zo min als Heston als cosmonaut en als gladiator] omdat het niet aan de orde was en het publiek waarschijnlijk ook niet verwachtten van de ster.

Grace Kelly als huisvrouw? Dan zou haar woning zeker niet in jouw straat bevinden. Dit illustreert de afstand tussen de personages op het doek en het publiek.

Dit is niet iets slechts, aangezien ik veel van die grote namen liever niets anders zie doen dan wat ik van ze herinner.

Maar het is met twee maten metern.

Schreef Anatolia ook niet ergens dat japanse vrouwen niet kunnen acteren?

Wat men tot voor de zestiger jaren ook had, was dat de - hoofdzakelijk - mannelijke hoofdrolspelers in 'romantische komedies' er te 'oud' uitzagen voor hun rol. Ik geef slechts een paar voorbeelden: James Stewart is The Shop Around the Corner (1940) en Spencer Tracy in Woman of the Year (1942). Het is net of de mannen er toen ouder uitzagen.

Ook zoiets: actrices in de jaren 30 bv. acteerde altijd zo hysteries. Opmerking van niks, het heeft echt alles te maken met de rollen die actrices kregen toegespeeld. Er wordt nog weleen vergeten dat bv Hepburn zeer sterke rollen speelde.

Waarom zouden die niet kunnen acteren? Te gek om los te lopen deze stelling.

Schrijft Wouter dat dan ?

Wouter schreef dat Anatolia schreef...

Inderdaad:

Dus dan is deze discussie verder heilloos, denk ik...

Dat zeg ik niet. Ik vraag jou de reden waarom je Heston niet goed vond acteren. Het kan toch zijn dat we het daar gewoon eens zijn en in de rest van de discussie niet?

De reden dat ik Heston niet goed vond acteren, heb ik al eerder genoemd: geforceerd en te Amerikaans (niet aangepast aan de tijd en omgeving). Volgens mij vond jij dat ook?

Ik ga dan een stap verder door te zeggen dat die kenmerken typerend zijn voor meerdere acteurs uit die tijd. Daar hoef jij verder niet in mee te gaan. Jouw keuze...

En mijn mening is dus: dat is anders, maar zeker niet slecht.* Tegenwoordig echter, wordt het beter gedaan.

*(behalve in het geval van Heston dan)

Weer een herhaling dan maar: ik heb nergens gezegd dat er slecht geacteerd werd vroeger. Met die zin bedoelde ik dat er in Ben-Hur slecht werd geacteerd. Die 'zelfs' staat daar omdat ik vind dat er tegenwoordig beter geacteerd wordt.

Zoals je misschien hebt kunnen lezen bij de betreffende film, stond die opmerking in een tweede bericht, los van het ruimere bericht dus:

Let op die 'Owja...'.

Met pjotr had ik het al eerder over acteerprestaties bij de film Dark Water. Deze opmerking maakte ik om weer een reactie van hem uit te lokken (wat me ook is gelukt zie ik nu). Ik bedoelde er derhalve verder niets mee. Dus neem dat niet serieus aub. Ook ik weet dat generaliseringen verkeerd zijn.

Sorry dat ik er geen smiley bij heb gezet...

Nee, dat vond ik niet. Ik noemde hem hammy. De man is gewoon niet een zeer getalenteerd acteur.

Wat dus de veronderstelling heeft dat echter ook automatisch beter is. Ik probeer dus te zeggen dat dat dus een mening is, die gevoed wordt door het huidige tijdsbeeld.

Weer een herhaling dan maar: ik heb nergens gezegd dat er slecht geacteerd werd vroeger. Met die zin bedoelde ik dat er in Ben-Hur slecht werd geacteerd. Die 'zelfs' staat daar omdat ik vind dat er tegenwoordig beter geacteerd wordt.[/quote]

En dat vind ik dus onzin.

Smileys zijn voor mietjes.

Dan ben ik heeeel graag een mietje...

Dit is waarschijnlijk mijn laatste reactie hier. Anders wordt het namelijk niets anders dan een serie van herhalingen.

Ik heb Dr. Zhivago uit '65 4* gegeven, al vond ik Julie Christie bijvoorbeeld beroerd acteren. Ik heb er echter rekening mee gehouden dat er in die tijd, zoals jij (Wouter) zegt, anders tegen acteren werd gekeken.

Zelfde geldt voor Lawrence of Arabia waarvoor ik 4,5* over heb.

Iets soortgelijks is er aan de hand met Jumanji (wat verder niets met het onderwerp te maken heeft), waaraan ik ook weer 4* heb gegeven. Nu zie ik dat er niet echt super geacteerd wordt in de film, maar vroeger (in mijn jeugd - ik ben inderdaad niet zo oud) vond ik dat geen probleem en genoot ik ervan.

Wat ik wil zeggen: ik plaats films heus wel in hun historische context. (En dan voor de laatste keer: ) maar toch vind ik dat, naarmate de tijd vordert (en mensen o.a. meer ervaring en kennis opdoen), de acteerprestaties over het algemeen steeds beter worden.

Net zoals dat Johan Cruijff toegeeft dat er tegenwoordig beter gevoetbald wordt dan vroeger. Dit ondanks het feit dat er vroeger spelers als Di Stefano, Cruijff, Pelé, Platini, Maradona etc. op de velden te zien waren.