Héraðið (2019)

Vanaf 31 oktober in de bioscoop (Imagine Filmdistributie Nederland)

Grímur Hákonarson is erin geslaagd een overtuigende western in het (hele) hoge noorden te maken. De ingrediënten voor een klassieke western zijn daar: de prachtige, uitgestrekte IJslandse vergezichten zijn een uitstekend alternatief voor Monument Valley (waar John Ford veel van zijn westernklassiekers opnam) en het verhaal betreft een éénling die het opneemt tegen een onbetrouwbaar een corrupt systeem. Hoofdpersoon Inga [de sublieme Arndís Hrönn Egilsdóttir] haalt op enig moment haar geweer van stal (pun intended) en er is zelfs een moment waarop Inga ongevraagd bezoek krijgt van een man te paard!

Het zijn vermakelijke elementen in dit overigens serieuze drama over een boerenvrouw die er alleen voor komt te staan nadat haar man Reynir bij een éénzijdig auto-ongeluk om het leven is gekomen. Aanvankelijk is ze blij met de hulp die de "Coöp" - in 1893 opgericht als samenwerkingsverband van boeren om zich te weren tegen Deense concurrenten - haar geeft bij het runnen van de boerderij, maar wanneer ze de ware toedracht van Reynirs dood te horen krijgt, wordt ze wantrouwig en gaat ze op onderzoek uit. De ontdekkingen die ze doet doen haar besluiten om een poging te doen de monopolie-positie van de Coöp te ondermijnen, maar daar heeft ze steun nodig van andere boeren. En die zitten lang niet allemaal te wachten op iemand die het voor hun zo vertrouwde systeem wil ondermijnen.

Het is een simpel verhaal, fantastisch gespeeld door Egilsdóttir, die aan haar transformatie van trouw lid naar vastberaden rebel op indrukwekkende en geloofwaardige wijze gestalte geeft. Hákonarson houdt de spanning vast tot de onvermijdelijke slotconfrontatie waarin hij een verrassende, maar effectieve regiekeuze neemt die breekt met de traditionele western. Zo blijkt deze moderne western pas op het allerlaatste moment af te wijken van de genreconventies en dat is de kers op de taart van deze onderhoudende, IJslandse film.

Mooi, eenvoudig en boeiend gebracht verhaal over verzet tegen machtsmisbruik en corruptie.
Ster van dit plattelandsdrama is de hoofdrolspeelster Arndís Hrönn Egilsdóttir die werkelijk imponeert als de levendige, maar getergde en gepijnigde vrouw - ze verliest toch haar man door het onrechtmatig optreden van de coöpertieve - die krachtig tekeer gaat tegen de willekeur onder wie de ganse gemeenschap gebukt gaat.
Minpuntje in de film is misschien wel het slot, alhoewel... Verrassend is het wel want daar waar ge een stevig einde aan het verhaal verwacht, wordt de wilskracht en het optimisme, ondanks alles, van de vrouw, alleen nog maar eens onderstreept.
Zag tot op heden slechts een dozijn Ijslandse producties en eigenlijk zit daar amper een flauwe bij.

Het drama betreft het machtsmisbruik van coöperaties met daarbij de spanning tussen de gesloten economie van de lokale gemeenschap vs. de open economie van de globalisering en de vrije markt. Dat is niet oninteressant en de film weet er ook wat spanning in te brengen als drama. Maar uiteindelijk lijkt de film toch weinig meer dan een vehikel om de politieke kwestie op de kaart te zetten, zodat de film als drama onvoldoende levert en in ieder geval een anticlimax in plaats van een ontknoping als einde heeft.

Onderhoudende film met een prima verhaal dat goed in beeld is gebracht.