Jas Sum od Titov Veles (2007)

Verontrustend portret van drie dromende zusters

Vergeleken met het Internationaal Filmfestival van Rotterdam is het Europese Film Festival van Brussel een zeer bescheiden en kleinschalig evenement. Het festival wordt dezer dagen voor de zesde keer gehouden en er worden alleen eerste en tweede films van Europese regisseurs getoond. Alle ruimte dus voor nieuw talent en iets dichter bij huis dan de veel IFFR-films.

I am from Titov Veles is toevallig een film die ook al in Rotterdam is gedraaid in januari. Deze typische arthousefilm reist heel wat festivals af en krijgt daar soms bijzondere vermelding. Want een prijzenkraker is het niet, ik zeg het meteen maar eerlijk. De film slaagt er namelijk onvoldoende in om tot leven te komen en zo de emotie van de hoofdkarakters over te brengen.

In het Macedonische stadje Titov Veles - kortweg Veles genoemd sinds de onafhankelijkheid van Macedonië - leven drie zusters samen. Slavica is de oudste en zij werkt op de fabriek en kampt met een methadonverslaving. Sapho is nummer twee en zij is de modekoningin en ze legt het aan met iedere man die haar kans geeft op een visum om het land te kunnen verlaten. En het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Afrodita, een dromig en merkwaardig meisje dat besloot te zwijgen sinds hun moeder wegliep en hun vader overleed.

Alle drie hebben zij hun dromen die vanuit de miserabele omstandigheden waarin ze leven moeilijk bereikbaar lijken. Slavica wil van haar verslaving af en droomt van een huwelijk met de baas van de fabriek. Sapho wil vooral weg en Veles achter zich laten. Afrodita droomt van een kind en fantaseert dat ze zwanger is en heeft surrealistische dromen van bevallen (bijzonder mooi in beeld gebracht).

De manier waarop het verhaal in beeld wordt gebracht is beter dan waarop het wordt verteld. I am from Titov Veles is een mooie film om naar te kijken, alleen de klik met de personages ontbreekt. Er komt veel ellende en rampspoed voorbij, met name Afrodita is een gewillig slachtoffer van misbruik. Dat zijn nare momenten in de film, maar diep raken doen ze op dat moment niet. Toch bleef ik met een verontrust gevoel achter toen de film was afgelopen. Want als de film voorbij is, blijkt dat zoveel ellende je toch niet onberoerd laat.

Ik was in eerste instantie vooral geinteresseerd omdat het een film uit Macedonie was en omdat ik daar het afgelopen jaar juist geweest ben. Ik hoopte zo een beter of ander beeld van Macedonie te krijgen. Maar daar is de film niet voor geschikt. Het kan eigenlijk in ieder land afspelen. Het is verder wel een mooie film over het jongste zusje en haar angsten en dromen om alleen gelaten te worden door haar zussen net als haar ouders dat hadden gedaan. Droom en realiteit lopen door elkaar heen. En de plaatjes en belichting zijn af en toe erg mooi.

Toch is de film ook wel saai en langzaam en ook wel wat afstandelijk en zou ik hem daarom eigenlijk minder willen waarderen. Maar ik denk aan de andere kant ook, dat een aantal scenes me wel bij zullen blijven. De film had zeker ook wel wat namelijk.

Deprimerende film over drie zusters, die proberen te ontsnappen aan hun kleurloze bestaan in een desolate omgeving. De een door op zoek te gaan naar een huwelijk, de ander door weg te trekken en de derde door te vluchten in een surrealistische droomwereld. Een neerslachtig geheel met een slot waar je niet vrolijk van wordt. Wellicht tekenend voor de stemming op de Balkan, maar dit is niks voor mij.